The Effect of University Students’ Perceptions of Global Warming and Climate Change on Water Consumption Behaviors: The Case of Afyon Kocatepe University

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 6, 3716 - 3730, 20.11.2025

Sema Özen Bayraktar , Pelin Sertyeşilışık , İbrahim Kılıç

https://doi.org/10.35674/kent.1786726

Öz

Global warming and climate change not only affect the natural environment but also influence individuals’ lifestyles and consumption behaviors. Among the areas most affected by this process are water resources, which are indispensable for sustaining life. The aim of this study is to examine the effect of university students’ perceptions of global warming and climate change on their water consumption behaviors. The research was conducted through a survey administered to undergraduate students studying in the social sciences, natural sciences, and health sciences at Afyon Kocatepe University. Participants were selected using a stratified sampling method, and the study included 477 students in total. The data were collected through the Global Warming and Climate Change Perception Scale and the Water Consumption Behavior Scale, and analyzed using correlation and regression methods. The findings revealed that students’ perceptions of global warming and climate change and their water consumption behaviors were at a moderate level. In terms of sub-dimensions, perceptions of global warming and climate change most strongly influenced water awareness (r=0.428; p<0.01). Regarding water consumption behaviors, the most influential dimension was the perception of time, precautions, and the role of individuals in preventing global warming and climate change (r=0.420; p<0.01). Overall, the study confirmed the tested hypothesis, showing that students’ perceptions of global warming and climate change significantly and positively affect their water consumption behaviors (r=0.405; p<0.01). In other words, higher levels of perception contribute to more conscious water consumption and improved behavioral scores. In this regard, increasing awareness programs on water and climate change in educational institutions, implementing sustainability-oriented practices in campuses and communal living areas, and promoting participation mechanisms are considered essential.

Anahtar Kelimeler

Climate change , Global warming , Water Consumption , Perception , Behavior

Üniversite Öğrencilerinin Küresel Isınma ve İklim Değişikliği Algılarının Su Tüketim Davranışlarına Etkisi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği

Öz

Küresel ısınma ve iklim değişikliği, doğal çevreyi etkilemekle kalmayıp bireylerin yaşam biçimlerini ve tüketim davranışlarını da etkilemektedir. Bu süreçten en çok etkilenen alanların başında ise canlı yaşamı için vazgeçilmez olan su kaynakları gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliği algılarının su tüketim davranışlarına etkisini incelemektir. Çalışma kapsamında Afyon Kocatepe Üniversitesi’nde sosyal, fen ve sağlık bilimleri alanlarında öğrenim gören lisans öğrencilerine yönelik bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar, tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmaya 477 öğrenci katılmıştır. Çalışmada, Küresel Isınma ve İklim Değişikliği Algı Ölçeği ile Su Tüketim Davranışı Ölçeği kullanılmış; elde edilen veriler korelasyon ve regresyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Buna göre öğrencilerin küresel ısınma ve iklim değişikliği algıları ile su tüketim davranışları orta düzeyde tespit edilmiştir. Ölçek alt boyutlarında küresel ısınma ve iklim değişikliği algısı en çok su bilincini etkilemektedir (r=0,428; p<0,01). Su tüketim davranışını en çok etkileyen boyut ise küresel ısınma ve iklim değişikliğinin önleme aşamasında zaman, tedbir ve insanların rolü olmuştur (r=0.420; p<0,01). Sonuç olarak araştırma test edilen hipotez doğrultusunda, üniversite öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliği algılarının su tüketim davranışlarını anlamlı ve pozitif yönde etkilediğini ortaya koymuştur (r=0,405; p<0,01). Diğer bir ifadeyle, öğrencilerin algı düzeyindeki artış onların su tüketimi konusunda daha bilinçli davranmalarına ve davranış puanlarının yükselmesine katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda eğitim kurumlarında su ve iklim değişikliği konusunda farkındalık programlarının artırılması, kampüs ve toplu yaşam alanlarında sürdürülebilirliği destekleyen düzenlemelerin yapılması ve bireylerin katılımını teşvik edecek uygulamaların geliştirilmesi önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği , Küresel Isınma , Su Tüketimi , Algı ve Davranış

Kaynakça

• Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179–211.
• Alaş, A., Tunç, T., Kışoğlu, M., & Gürbüz, H. (2009). Öğretmen adaylarının bilinçli su tüketimi davranışları üzerine bir araştırma: Atatürk Üniversitesi örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 37–49.
• Ali, E., Cramer, W., Carnicer, J., Georgopoulou, E., Hilmi, N. J. M., Le Cozannet, G., & Lionello, P. (2022). Cross-chapter paper 4: Mediterranean region. In H.-O. Pörtner, D. C. Roberts, M. Tignor, E. S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem, & B. Rama (Eds.), Climate change 2022: Impacts, adaptation and vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (pp. 2233–2272). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009325844.021
• Ay, F., & Yalçın Erik, N. (2020). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliğine yönelik bilgi ve algı düzeyleri. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(2), 1–18.
• Aydın, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 1(1), 118–132.
• Bahar, M., & Aydın, F. (2002). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin sera gazları ve global ısınma ile ilgili anlama düzeyleri ve hatalı kavramlar. V. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildirileri, 22–25 Eylül, ODTÜ, Ankara.
• Beşiktepe, G., & Çelikler, D. (2023). Fen bilgisi öğretmen adaylarının su tüketimi konusundaki davranışlarının belirlenmesi. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 9(72), 3742–3753. https://doi.org/10.29228/smryj.70594
• Biçer, B. K., & Vaizoğlu, S. A. (2015). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin küresel ısınma/iklim değişikliği hakkındaki bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(2), 30–43.
• Bulut, S., & Şahin, G. (2020). Pedagojik formasyon öğrencilerinin su tüketim davranışları ile su ayak izlerinin incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 53–70.
• Cappellaro, E., Ünal Çoban, G., Akpınar, E., Yıldız, E., & Ergin, Ö. (2011). Yetişkinler için yapılan uygulamalı çevre eğitimine bir örnek: Su farkındalığı eğitimi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(2), 157–173.
• Chang, M.-Y., Kuo, H.-Y., & Chen, H.-S. (2022). Perception of climate change and pro-environmental behavioral intentions of forest recreation area users: A case of Taiwan. Forests, 13(9), 1476. https://doi.org/10.3390/f13091476
• Çabuk, B., & Karacaoğlu, Ö. C. (2003). Üniversiteli öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının incelenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 36(1), 189–198. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000079
• Çankaya, C., & Filik İsçen, C. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarına yönelik su davranış ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. NWSA-Education Sciences, 9(3), 341–352. https://doi.org/10.12739/NWSA.2014.9.3.1C0622
• Çetin Dağlı, S., Tunalı Çokluk, S., & Coşkun, T. D. (2017). Water consumption behavior of the employees in the first primary health centers of Ipekyolu Van. The Turkish Journal of Occupational / Environmental Medicine and Safety, 2(1), 356–364.
• Dal, B., Öztürk, N., Alper, U., Sönmez, D., & Cokelez, A. (2015). An analysis of the teachers' climate change awareness. Athens Journal of Education, 2(2), 111–122.
• Ergin, Ö., Akpınar, E., Küçükcankurtaran, E., & Ünal Çoban, G. (2009). Su farkındalığı: Su eğitimi için öğretim materyali geliştirme (TÜBİTAK Proje No: 107K291).
• Eroğlu, B., & Aydoğdu, M. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 345–374.
• European Commission, Directorate-General for Environment. (2025, June 3). European water resilience strategy. Publications Office of the European Union. https://environment.ec.europa.eu/publications/european-water-resilience-strategy_en
• European Environment Agency. (2024). European climate risk assessment: Executive summary. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2800/204249
• Fuentes, L. C. (2024). Climate change perception, climate change anxiety, & pro-environmental behaviors of tertiary students. Technium Social Sciences Journal, 63(1), 127–141. https://doi.org/10.47577/tssj.v63i1.11894
• Gezer, A., & Erdem, A. (2018). Su stresi, su kıtlığı ve su tasarrufu hakkında halkın farkındalığının belirlenmesi: Akdeniz Üniversitesi örnek çalışması. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 4(2), 113– 122. https://doi.org/10.21324/dacd.408379
• Gülsoy, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliği üzerine bilgi düzeyi ve algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Gülsoy, E., & Korkmaz, M. (2020). Üniversite öğrencilerinin sosyoekonomik özelliklerinin küresel ısınma ve iklim değişikliği algıları üzerine etkileri. Turkish Journal of Forestry, 21(4), 428–437. https://doi.org/10.18182/tjf.798032
• Gürgen Şimşek, H. (2023). Manisa’daki yetişkinlerin su tüketim davranışları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Afet ve Risk Dergisi, 6(4), 1283–1298.
• Hakyemez, C. (2019). Su: Yeni elmas. TSKB Tematik Bakış. http://www.tskb.com.tr/i/assets/document/pdf/TSKBBAkis_SUYeniElmas_Subat2019.pdf
• Huang, R., & Shaw, R. (2025). Youth perceptions of 1.5-degree lifestyle to adapt to climate change: A case analysis of Japanese university students. Climate, 13(9), 171. https://doi.org/10.3390/cli13090171
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2022). Summary for policymakers. In P. R. Shukla, J. Skea, R. Slade, A. Al Khourdajie, R. van Diemen, D. McCollum, M. Pathak, S. Some, P. Vyas, R. Fradera, M. Belkacemi, A. Hasija, G. Lisboa, S. Luz, & J. Malley (Eds.), Climate change 2022: Mitigation of climate change. Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (pp. 1–50). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009157926.001
• Kahraman, S., Yalçın, M., Özkan, E., & Aggul, F. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin küresel ısınma konusundaki farkındalıkları ve bilgi düzeyleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 1–17.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. baskı). Nobel Yayınları.
• Kılıç, S. (2011). Küresel iklim değişikliği sürecinde su yönetimi. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 39(1), 161–186.
• Khalid, T. (2003). Pre-service high school teachers’ perceptions of three environmental phenomena. Environmental Education Research, 9(1), 35–50. https://doi.org/10.1080/13504620303471
• Leiserowitz, A. (2006). Climate change risk perception and policy preferences: The role of affect, imagery, and values. Climatic Change, 77(1–2), 45–72. https://doi.org/10.1007/s10584-006- 9059-9
• Middlestadt, S., Grieser, M., Hernández, O., Tubaishat, K., Sanchack, J., Southwell, B., & Schwartz, R. (2001). Turning minds on and faucets off: Water conservation education in Jordanian schools. Journal of Environmental Education, 32(2), 37–45. https://doi.org/10.1080/00958960109599136
• Neal, P., & Palmer, J. (1994). The handbook of environmental education (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203422021
• National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) Global Monitoring Laboratory. (2025, August 5). Trends in atmospheric carbon dioxide (CO₂): Mauna Loa, Hawaii. https://gml.noaa.gov/ccgg/trends/mlo.html
• O'Connor, R. E., Bard, R. J., & Fisher, A. (1999). Risk perceptions, general environmental beliefs, and willingness to address climate change. Risk Analysis, 19(3), 461–471. https://doi.org/10.1111/j.1539-6924.1999.tb00421.x
• Özdamar, K. (2001). Paket programlar ve istatistiksel veri analizi: Çok değişkenli analizler (4. baskı). Kaan Yayınları.
• Ruiz-Garzón, F., Olmos-Gómez, M. del C., & Estrada-Vidal, L. I. (2021). Perceptions of teachers in training on water issues and their relationship to the SDGs. Sustainability, 13(9), 5043. https://doi.org/10.3390/su13095043
• Sekaran, U. (2003). Research methods for business (4th ed.). John Wiley & Sons.
• Sever, D. (2013). Türkiye ve İngiltere’deki fen bilimleri alanında öğrenim gören öğretmen adaylarının küresel ısınmaya yönelik düşünceleri. İlköğretim Online, 12(4), 1212–1221.
• Şahin, H. (2018). Su ayak izi kavramının sürdürülebilir su yönetimi çalışmalarında kullanılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB). (2012). İklim değişikliğinin farkında mıyız? Türkiye’nin İklim Değişikliği II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını. Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018). Su kaynakları yönetimi ve güvenliği: Özel ihtisas komisyonu raporu (On Birinci Kalkınma Planı 2019–2023) (Yayın No: KB: 3012; ÖİK: 793). https://www.sbb.gov.tr/wp- content/uploads/2020/04/SuKaynaklariYonetimi_ve_GuvenligiOzelIhtisasKomisyonuRaporu. pdf
• UNESCO. (2024). The 2024 UN world water development report: Water for prosperity and peace. UNESCO Publishing. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000388948
• United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC). (1992). United Nations framework convention on climate change. United Nations. https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf
• Uyar, M., Kasapoğlu, E., & Demir, G. S. (2023). Konya’da aile sağlığı merkezlerine başvuran yetişkinlerin su tasarrufu ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Afet ve Risk Dergisi, 6(1), 294– 304.
• Yazkan, E. (2012). Doğal ortamda çevre eğitiminin ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin başarılarına ve tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yıldırım, R., & Utkugün, C. (2023). Lise öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliğine yönelik bilgi algıları. Cumhuriyet International Journal of Education, 12(4), 998–1013. https://doi.org/10.30703/cije.1276147
• Yılmaz, E., Polat, O., Topal, A., & Polat, S. (2011). Mersin ilinde küresel ısınmaya yönelik düşünce, değer ve bilgilerin değerlendirilmesi. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Teknik Bülteni, 39, 1–142.
• Yüce Yörük, E. A., & Varer Akpınar, C. (2023). Bir üniversitedeki öğrencilerin küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalıkları. Osmangazi Tıp Dergisi, 45(4), 471–479 https://doi.org/10.20515/otd.1278028