A RESEARCH ON THE GASTRONOMIC PRODUCT POTENTIAL OF YUSUFELİ (ARTVİN) DISTRICT ABSTRACT

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 36, 261 - 278, 04.05.2024

Yener Oğan , Zehra Bulut Elif Esma Karaman

https://doi.org/10.18220/kid.1478515

Öz

The development of gastronomic products within the scope of gastronomy tourism is considered among the important factors that positively affect the attractiveness of the destination by contributing to the awareness of the regional culinary culture. In this context, the research aims to determine the gastronomic product potential of Yusufeli district of Artvin province. The cluster sampling technique was preferred in the research, and research data was obtained through a semi-structured interview form. Interviews were conducted with a total of 16 people who had ties to the region for at least three generations. The data obtained was used descriptive content analysis technique. Within the scope of the research, it was determined that foods such as beans, olives, grapes, rice, mulberries, milk, and dairy products (cheese, butter, milk, cream), as well as honey, molasses, and fruit pulp-köme, stand out as gastronomic products in the local cuisine. Dishes such as hinkal, döner, hasuta, kavut soup, stuffed grape leaves, kaysefe, kete, and siron have the potential to be turned into gastronomic products. In addition, kitchen utensils in the region are mostly made of wood and tools such as tandoori, skewers, and döner knives. It is thought that the prominent gastronomic products in Yusufeli district should be transformed into touristic products as they will affect both sustainability and regional development. To achieve this, social activity opportunities such as various product promotion days, festivals, fairs and local markets, competitions, and exhibitions should be included in the region.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy, Gastronomy tourism, Gastronomic product, Yusufeli, Artvin

YUSUFELİ (ARTVİN) İLÇESİNİN GASTRONOMİK ÜRÜN POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Gastronomi turizmi kapsamında gastronomik ürünlerin geliştirilmesi, bölge mutfak kültürünün bilinirliğine katkı sunarak, destinasyon çekiciliğini olumlu yönde etkileyen önemli faktörler arasında değerlendirilmektedir. Bu kapsamda araştırmanın amacı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine özgü gastronomik ürün potansiyelini belirlemektir. Araştırmada küme örnekleme tekniği tercih edilmiş ve araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Görüşmeler en az üç kuşak boyunca yörede bağı bulunan toplam 16 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerde betimleyici içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında fasulye, zeytin, üzüm, pirinç, dut, süt ve süt ürünlerinin (peynir, tereyağı, süt, kaymak) yanı sıra bal, pekmez ve pestil-köme gibi yiyeceklerin yöre mutfağında gastronomik ürün olarak öne çıktığı tespit edilmiştir. Hinkal, döner, hasuta, kavut çorbası, yaprak sarma, kaysefe, kete, siron gibi yemeklerin ise gastronomik ürüne dönüştürülebilme potansiyeli bulunmaktadır. Ayrıca yörede mutfak araç gereçleri olarak daha çok ahşap malzemeden yapılan aletler ile tandır, şiş, döner bıçağı gibi aletler yer almaktadır. Yusufeli ilçesinde öne çıkan gastronomik ürünlerin hem sürdürülebilirlik hem de bölgesel kalkınmaya etki sağlayacağından turistik ürüne dönüştürülmesi gerektiği düşünülmektedir. Bunun sağlanabilmesi için bölgede çeşitli ürün tanıtım günleri, festival, fuar ve yerel pazarlar, yarışma ve sergi gibi sosyal aktivite imkânlarına yer verilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Gastronomi turizmi, Gastronomik ürün, Yusufeli, Artvin

Kaynakça

• AKSOY, Mustafa-SEZGİ, Gülistan, “Gastronomi Turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gastronomik Unsurları”, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 3 (3), ss. 79-89, 2015.
• AKYÜREK, Suat-KUTUKIZ, Doğan, “Gastro Turistlerin Deneyimleri: Gastronomi Turları Kapsamında Nitel Bir Araştırma”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), ss. 3319-3346, 2020.
• ARTVİN VALİLİĞİ. Artvin, http://www.artvin.gov.tr/ilcelerimiz Erişim Tarihi: 24.09.2023.
• ARTVİN VALİLİĞİ. Yusufeli, http://www.artvin.gov.tr/yusufeli Erişim Tarihi: 24.09.2023.
• BALTACI, Ali, “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 2018, ss.231-274.
• BAŞAR, Fatma-BAŞAR, Burak-BOZTOPRAK, Ferhat, “Erzurum’un Yöresel Ürünlerinin Turistik Potansiyelinin Belirlenmesi”, EKEV Akademi Dergisi, (77), 2019, ss. 147-160.
• BAŞODA, Alaattin-AYLAN, Serkan-KILIÇHAN, Reha-ACAR, Yusuf, “Gastronomi Uzmanlığı Turları ve Rehberliği: Kavramsal Bir Çerçeve”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2018, ss. 1809-1926.
• DAMA, Nergis-YILMAZ, Murat, Yusufeli Barajı’nın Sosyal Politika Perspektifi: Sorunlar, Fırsatlar ve Beklentiler, Artvin: Yusufeli Belediyesi Yayınları, 2020.
• GÜLLÜ, Mehmet-KARAGÖZ, Şeyda, “Yöresel Bir Gastronomik Ürün İncelemesi: Zile Kömesi”, Journal of Academic Value Studies (JAVStudies), 5(3), 2019, ss. 367-375.
• HATİPOĞLU, Aysu, İnançların Gastronomi Üzerine Etkileri: Bodrum’daki Beş Yıldızlı Otellerin Mutfak Yöneticilerinin Görüşlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi SBE, 2010.
• HJALAGER, Anne-Mette, “A Typology Of Gastronomy Tourism”, Ed. Hjalager A.M.-Richards G., Tourism and Gastronomy (21-35). London and New York, 2002.
• KOCABULUT, Özg- KILIÇARSLAN, Doğuş, “Turistlerin Yerel Yiyecek Tüketme Ve Satın Alma Davranışları Üzerine Kavramsal Bir Çalışma”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(1), 2018, ss. 213-227.
• KODAŞ, Davut-DİKİCİ, Erkan, “Ahlat, Kırsal Bölgesinde Gastronomi Turizminin Muhtemel Toplumsal Etkileri Üzerine Nitel Bir Çalışma”, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 2012, ss. 51-69.
• KODAY, Zeki-ERHAN, Kübra, “Yusufeli İlçesinin İdari Coğrafya Analizi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 2010, ss. 231-241.
• KÜÇÜKBAŞOL Yusuf, “Çoruh Nehri ve Yusufeli Barajı Toplumsal, Ekonomik ve Çevresel Etkileri Bakımından Bir Baraj İncelemesi”, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 2015, ss. 133-158.
• METİN, Osman-ÜNAL, Şükriye, “İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 2022, ss. 273-294.
• MOIRA, Polyxeni-MYLONOPOULOS, Dimitrios-KONTOUDAKI, Aikaterini, “Gastronomy As a Form Of Cultural Tourism: A Greek Typology", Tims. Acta: Naučni Časopis Za Sport, Turuzam İvelnes, 9 (2), 2015, pp. 135-148.
• MUTLU, Sümeyye-ÇILGINOĞLU, Hakkı, “Gastronomi Turizmi Kapsamında Yöresel Ürünlerin Geliştirilmesi: Kastamonu Pastırması Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(4), 2022, ss. 3034-3054.
• OĞAN, Yener-DURLU ÖZKAYA, Fügen, Gastro Artvin, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2021.
• SORMAZ, Ümit-ÖZATA, Esat-GÜNEŞ, Eda, “Turizmde Gastronomi”, Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 2015, ss. 67-73.
• SORMAZ, Ümit-YILMAZ, Mustafa-ONUR, Merve-MADENCİ, Ayşe Büşra, “Gastronomi Turizmi Kapsamında Yöresel Ürünlerden Turistik Ürün Olarak Yararlanılması: Konya Örneği”, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(Special Issue 4), 2020, ss. 523-537.
• SURAT, Hilal-YILMAZ, Hasan-SURAT, Bülent Zeki, “Yusufeli ve Yakın Çevresinin Ekoturizm Kullanım Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma”, Doğu Coğrafya Dergisi, 20(34), 2015, ss. 61-88.
• TÖRE BASAT-Hümeyra, SANDIKÇI-Mustafa-ÇELİK, Sabri, “Gastronomik Kimlik Oluşturmada Yöresel Ürünlerin Rolü: Ürünlerin Satış ve Pazarlamasına Yönelik Bir Olay İncelemesi”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 2017, ss. 64-76.
• TÜİK, 31 Aralık 2021 tarihli adrese dayalı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) sonuçları, https://www.tuik.gov.tr/indir/duyuru/favori_raporlar.xlsx Erişim Tarihi: 13.09.2023.
• ÜZÜMCÜ, Tülay Polat-DENK, Erkan, “Erzurum İle Özdeleşmiş Bir Lezzet: Oltu Cağ Kebabı”, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 7(1), 2019, ss. 463-481.
• YILDIZ, Özay Emre, “Turistik Ürün Olarak Gastronomi”, Ed. H. Kurgun.- D. Bağıran Özşeker, Gastronomi ve Turizm, Detay Yayıncılık, Ankara 2016.
• YURTSEVEN, Hüseyin Rıdvan-KAYA, Ozan, Eko-Gastronomi ve Sürdürülebilirlik, 11. Ulusal Turizm Kongresi Bildiri Kitabı, ss. 57-65, 2010.
• YÜNCÜ, Hilmi Rafet, “Sürdürülebilir Turizm Açısından Gastronomi Turizmi ve Perşembe Yaylası”, X. Aybastı-Kabataş Kurultayı, Yerel Değerler ve Yayla Turizmi, Ed. Salim Şengel, Ankara 2010, ss.27-34.