Algı Problemi Üzerine

Yıl 2016, Sayı: 1 - 2016, 11 - 29, 31.01.2016

Kubilay Hoşgör

Öz

Algı ve kavramlar arasındaki ilişki problemi bize Kantçı felsefenin mirasıdır. Burada nesne adını alan şey, zihnin sentetik birlik fonksiyonu yoluyla ortaya çıkmaktadır. Peki, bu algıda verilene kavramsal olanın eklenmesi işlemi zihnin biricik fonksiyonu olabilir mi? Eğer öyle olsaydı algı veya duyum ile kavramlar arasındaki ilişkiyi açıklamak pek güç olacaktı. Çünkü bu durumda dışsal-duyusal ile içsel-kavramsal olan arasındaki ilişki ancak bir üçüncü bağlantı aracılığıyla açıklanabilir. Oysa zihnin kavramsal-teorik fonksiyonu dışında daha başka fonksiyonları da vardır. Yani algı yalnızca nesnenin algısı olarak sınırlandırılamaz. Kavramlar algıdan tamamen farklı olmak şöyle dursun, aksine algının kendisi de bir zihinsel süreçtir. Bir başka deyişle Kant’a göre kavramlar aprioridir. Ben de bu görüşe katılıyorum ama burada asıl problem kavramların nasıl apriori oldukları ve duyumun onların içine nasıl girmekte olduğudur. Bu soru yanıtlandığında algı ile kavramlar arasındaki ilişkinin de aydınlanacağına inanıyorum. Ve bu soru algının daha arkaik fonksiyonları incelenerek yanıtlanabilir. Bu bakımdan burada ifade fonksiyonunu algı-kavram ilişkisi açısından ele alıyorum. Ben bu metinde yukarıdaki görüşü, Ernst Cassirer’in -bir tür ‘fonksiyonalizm’ olarak tanımlanan- zihin felsefesi açısından inceliyorum.

Anahtar Kelimeler

Cassirer, Sembolik pregnans, ifade, mitos, zihin

On the Problem of Perception

Öz

The problem of relationship between perception and concepts is
known with Kantian heritage. Here, what is called object, emerged in the way
of the function of synthetical unity of the mind. Then our question becomes
could the operation of adding the conceptual to the given in perception be the
only function of mind? If it were so, (giving the explanation of) explaining the
relationship between perception and concepts would hardly be possible. Since in
this case a third causal function should be required to construct the relationship
between external-sensorial and internal-conceptual. Thus, this requirement could
only mean that mind is a conceptual apparatus. However, (mind has many other
functions alongside the conceptual-theoretical function) conceptual-theoretical
function is not the only function that mind does have. That is, perception could
not only be limited as the perception of the object. Concept as a mental process
is not different from perception; rather perception itself is a mental process too.
According to Kant concepts are a priori and I agree with this view. Yet, here the point is to decide how concepts are a priori and how sensation affects concepts.
Once this question is answered, (it could be possible to throw light to) the
relationship between concepts and sensation could be illuminated. This problem
also could be solved by investigating the more archaic functions of perception.
In this context I am taking into consideration expressive-function in terms of the
relationship between perception and concept.In this paper, I will address the
above mentioned view in terms of Ernst Cassirer’s philosophy of mind which I
define (this) as a kind of ‘functionalism.’

Anahtar Kelimeler

Symbolic pregnans, expression, mythos, mind, Cassirer

Kaynakça

• Cassirer, Ernst, Wesen und Wirkung des Symbolbegriffs (WWS), Wissenschaftliche Buchgesellschaft WBG, Darmstadt 1994.
• Cassirer, Ernst, Substanzbegriff und Funktionsbegriff. Untersuchungen über die Grundfragen der Erkenntniskritik (SUF), Hg. von Birgit Recki. Text und Anmerkungen bearbeitet von Reinold Schmücker. Gesammelte Werke. Hamburger Ausgabe (ECW), Bd. 6. 2000.
• Cassirer, Ernst, Philosophie der symbolischen Formen. Zweiter Teil. Das mythische Denken (PSF II) Hg. von Birgit Recki. Text und Anmerkungen bearbeitet von Claus Rosenkranz. Gesammelte Werke. Hamburger Ausgabe (ECW), Bd. 12. 2002a.
• Cassirer, Ernst, Philosophie der symbolischen Formen. Dritter Teil. Phänomenologie der Erkenntnis (PSF III), Hg. von Birgit Recki. Text und Anmerkungen bearbeitet von Julia Clemens. Gesammelte Werke. Hamburger Ausgabe (ECW), Bd. 13. 2002b.
• Chalmers, David, “Perception and the Fall from Eden”, Perceptual Experience (T. Gendler & J. Hawthorne, ed.) içinde, s. 49-126.
• Hume, David, İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme (çev. E. Baylan), BilgeSu, Ankara 2009.
• Kant, Immanuel, Grundlegung zur Metaphysik der Sitten, Kants Werke Akademie Textausgabe IV, Walter de Gruyter & Co., Berlin 1968a.
• Kant, Immanuel, Kritik der reinen Vernunft, Kants Werke Akademie Textausgabe IV, Walter de Gruyter & Co, Berlin 1968b.
• Kant, Immanuel, Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena(çev. İ. Kuçuradi–Y. Örnek), Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara 2002.
• Krois, John M. (Ed.), Embodiment in Cognition and Culture, John Benjamins Publishing 2007.
• Orth, Ernst W., “Phänomenologie in Ernst Cassirers Philosophie der symbolischen Formen”, Hg. von E. W. Orth, Von der Erkenntnistheorie zur Kulturphilosophie. Studien zu Ernst Cassirers Philosopohie der symbolischen Formen içinde, s. 62-176, Verlag Königshausen & Neumann GmbH. Würzburg, 2004.
• Paetzold, Heinz, Ernst Cassirer zur Einführung, Junius, Hamburg 2008.
• Schelling, Fr. W. J., 1856, Einleitung in die Philosophie der Mythologie, (Sämmtliche Werke, 14 Bände, Abt. II), Ausgewählte Schriften kapsamında 6 Cilt, hg. von Manfred Frank, Frankfurt am Main: Suhrkamp 1985.