Ontolojik Bağlamda Ockhamlı William Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Sayı: 2 - 2018, 81 - 93, 04.10.2018

Mustafa Bingöl

Öz

Bu çalışma, Ockhamlı William’ın varlık öğretisi üzerine bir değerlendirme denemesidir. Ancak felsefe tarihinde bir düşünürün varlık görüşü üzerine konuşmak demek, onu sadece kendi varlık görüşü üzerinden anlatmaya çalışmak, sorunlu bir yaklaşımı ifade eder. Zira varlık tartışması Klasik Yunandan günümüze uzanan köklü bir tartışmadır. Bunun için öncelikle “varlık nedir?” sorusuna kısa bir cevap ile başlanmış bu tartışmanın ilk ve en önemli filozoflarından biri olan Aristoteles ve ousialar üzerine açıklayıcı bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümü Plotinus’un Porphyrios üzerinden Ortaçağa geçiş için oluşturduğu varlık hiyerarşisinin açıklanmasını amaçlamaktadır. Bu akış ile arka planı oluşturulan ve çalışmamızın mahiyetini de ifade eden amaç Ockhamlı William’ın varlık öğretisine zemin oluşturmaktır. Çalışmamızın son bölümü William’ın varlık anlayışının “terim ve tümeller” den hareketle değerlendirmesini içermektedir. Sonuç olarak, William’a göre Aristoteles’in kategorilerinde ifade ettiği varlık türleri “varlıksal” karşılığı olmayan dilsel ayrımlardır.

Anahtar Kelimeler

Nominalizm, Varlık, Tümel, Tikel, Ockhamlı William

An Evaluation of William of Ockham in the Context of Ontology

Öz

This study is an attempt to evaluate William's doctrine of being. However, in philosophical history, thinking about a thinker’s view of being, trying to describe it only through their own view of being is a problematic approach. Because the debate on being is a long-standing debate extending from the Classical Greeks to the present day. For this, first, a short answer to the question "what is being?" was presented and then an explanatory evaluation was made on Aristotle, who was one of the first and most important philosophers of this debate, and ousias. The second part of this our study aims to explain the hierarchy of being that Plotinus formed through Porphyrios for the transition to the middle Ages. The aim with which the flow formed its background and refers to the essence of our study is to provide basis for William of Ockham’s doctrine of being. The last part of our study involves the evaluation of William's perception of being with reference to "terms and universals". In conclusion, according to William, the types of being Aristotle expressed in his categories are linguistic distinctions that have no "ontic" correspondence.

Anahtar Kelimeler

Nominalism, Being, Universal, Particular, William of Ockham

Kaynakça

• Lektorski, V. A. (1992). Özne, Nesne, Biliş (Ş. Alpagut, Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• Aristoteles (2014). Kategoriler (S. Babür, Çev.) (3. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Aristoteles (2012). Metafizik (A. Arslan, Çev.) (4. Baskı). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Armstrong, A. H. (1947). An Introduction to Ancient Philosophy. USA: Methuen & Co. Limited.
• Boethius (2015). Felsefenin Tesellisi (Ç. Dürüşken, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Cevizci, A. (2003). Felsefe Ansiklopedisi (1. Cilt). İstanbul: Elit Yayınları.
• Collingwood, R. G. (1999). Doğa Tasarımı (K. Dinçer, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Çotuksöken, B. & Babür, S. (2015). Metinlerle Ortaçağda Felsefe (3. Baskı). Ankara: Bilgesu Yayınları.
• Güzel, C. (2008). Antikçağ ile Ortaçağda Varlık Felsefesi. Kaygı Dergisi, 11, 223-235.
• Libera, A. de (2013). Ortaçağ Felsefesi (I. Ergüden, Çev.). Ankara: Dost Yayınları.
• Adams, M. M. (1976). What Does Ockham Mean by “Supposition”? Notre Dame Journal of Formal Logic, 17(3), 375-391.
• Ockham, W. (2001). A Letter to the Friars Minör and Other Writings (A. S. McGrade John Kilcullen, Çev.). USA: Cambridge Texts in the History of Pomtical Thought.
• Ockham, W. (1998). Ockham’s Theory of Propositions (A. J. Freddoso & H. Schuurman, Çev.). USA: St. Augustine’s Press.
• Ockham, W. (1974). Ockham’s Theory of Terms (M. J. Loux, Çev.). London: Notre Dame Press, 1974.
• Ockham, W. (1957). Philosophical Writings (P. Boehner, Çev.). London: The Bobbs Merrill Company, 1957.
• Porphyrios, Isagoge, (çev: Betül Çotuksöken), İstanbul: Remzi Kitabevi, 1993.
• Ural, Şafak, Basitlik İlkesi, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2011.
• Yıldırımer, Ş. (2012). İbn Rüşd Felsefesinin Latin Dünyasında Tanınması ve Latin İbn Rüşdçülüğü. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14(25), 93-114.
• Bergman, G. (1935). Some Remarks on the Ontology of Ockham. The Philosophical Review, 63(4), 560-571.