Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Philosophical Aspects of Building Upper-Level Ontologies

Yıl 2020, Sayı: 1, 32 - 50, 28.04.2020

Öz

Data science is considered as one of the most important endeavors of today, and the significance given to the data dramatically increases. The reason behind this is the extraordinary rise in the capacity of machines to store, collect, produce, and process data. Information systems take advantage of these capabilities of machines and develop various models to incorporate machines into knowledge production. However, multiple flexibilities in structuring the data cause problems in the process of modifying and/or developing models. Intending to solve the conceptual, theoretical, and practical discrepancies that may occur, the ontology, which is a philosophical endeavor, has begun to be used in computer and information sciences, primarily in information management systems, to form a controlled vocabulary in knowledge representation. Ontologies are basically established to provide standardization of knowledge of a field. However, since each science studies its own subject, different ontological choices bring about inconsistencies in standardizations that could embrace science as a whole. Therefore, there is a need for a system that will provide an overarching schema for any ontological choices, that is, a system that standardizes the highest categories of being, just as in philosophical ontologies. In this article, we will examine the philosophical foundations of this standardization, that is, the choices in upper-level ontology construction. We will then establish an upper-level ontology according to certain philosophical approaches.

Kaynakça

  • Ackrill, J. L. (1981). Aristotle The Philosopher. Oxford: Clarendon Press.
  • Aristoteles. (1984). The Complete Works of Aristotle (Cilt 1). (D. Ross, Çev.). Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Borgo, S., Gangemi, A., Guarino, N., Masolo, C., & Oltramari, A. (2002). WonderWeb Deliverable D15 Ontology RoadMap. ISTC‐CNR; IST Project 2001-33052 WonderWeb: Ontology Infrastructure for the Semantic Web, Padua, İtalya
  • Cocchiarella, N. B. (2010). Actualism Versus Possibilism in Formal Ontology. (R. Poli & J. Seibt, Ed.) Theory and Applications of Ontology: Philosophical Perspectives içinde (ss. 105-117). Springer, Dordrecht.
  • Denkel, A., (2007). Nesne ve Özellik. (C. A. Kanat, Çev.). Doruk Yayımcılık.
  • Gangemi, A., Guarino, N., Masolo, C., & Oltramari, A. (2001). Understanding Top-Level Ontological Distinctions. Proceedings of IJCAI-01 Workshop on Ontologies and Information Sharing içinde (ss. 26-33). AAAI Press, Seattle, ABD.
  • Grenon, P., & Smith, B. (2004). SNAP and SPAN: Towards Dynamic Spatial Ontology. Spatial Cognition and Computation, 4(1), 69-104.
  • Gruber, T. R. (1995). Toward Principles For The Design of Ontologies Used for Knowledge Sharing?. International Journal of Human-Computer Studies, 43(5-6), 907-928.
  • Guarino, N. (1995). Formal Ontology, Conceptual Analysis and Knowledge Representation. International Journal of Human-Computer Studies, 43(5-6), 625-640.
  • Hennig, B. (2008). Occurrents. (K. Munn & B. Smith, Ed). Applied Ontology: An Introduction içinde (ss. 255-284). Frankfurt: Ontos Verlag.
  • Hirst, G. (1991). Existence Assumptions in Knowledge Representation. Artificial Intelligence, 49(1-3), 199-242.
  • Jansen, L. (2008). Categories: The Top-Level Ontology. (K. Munn & B. Smith, Ed). Applied Ontology: An Introduction içinde (ss. 173-196). Frankfurt: Ontos Verlag.
  • Kavouras, M. & Kokla, M. (2011). Geographic Ontologies and Society. (T. Nyerges, H. Couclelis, & R. McMaster, Ed.) The SAGE Handbook of GIS and Society içinde (ss. 46-66). 55 City Road, London: SAGE Publications, Inc. doi: 10.4135/9781446201046
  • Masolo, C., Borgo, S., Gangemi, A., Guarino, N., & Oltramari, A. (2003). WonderWeb Deliverable D18 Ontology Library (final), IST Project 2001‐33052 WonderWeb: Ontology Infrastructure for the Semantic Web, Padua, İtalya.
  • Niles, I., & Pease, A. (2001). Towards a Standard Upper Ontology. Proceedings of the International Conference on Formal Ontology in Information Systems-Volume 2001 içinde (ss. 2-9). Ogunquit, ME, ABD.
  • Poli, R., Healy, M., & Kameas, A. (Ed.). (2010). Theory and Applications of Ontology: Computer Applications. New York: Springer.
  • Rosen, G. (2018, Winter Edition). Abstract Objects. (E. N. Zalta, Ed.) The Stanford Encyclopedia of Philosophy içinde. Erişim tarihi 16 Mayıs 2019, Erişim adresi https://plato.stanford.edu/archives/win2018/entries/abstract-objects
  • Satıoğlu [Yargan], D. (2015). A Philosophical Approach to Upper-Level Ontologies, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
  • Satıoğlu [Yargan], Dilek. (2017). “A Philosophical Introduction to Upper-Level Ontologies” [Öz], Felsefe, Eğitim, Sanat ve Bilim Tarihi Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (s. 514). Erişim adresi https://drive.google.com/file/d/1oFe4EQX86l92rN_2z9AHQP60plPbGj4t/view
  • Smith,B. (1998). The Basic Concepts of Formal Ontology. (N. Guarino, Ed.), Formal Ontology in Information Systems içinde (ss. 19-28). IOS Press.
  • Smith, B. (2014). The Relevance of Philosophical Ontology to Information and Computer Science. (R. Hagengruber & U. Riss, Ed.), Philosophy, Computing and Information Science içinde (ss. 75-83). Routledge.
  • The Human Genome Project. (2019, Ekim 7). Erişim tarihi 9 Aralık 2019, Erişim adresi National Human Genome Research Institute, https://www.genome.gov/human-genome-project
  • Yargan, Dilek. (2019). “Formel Ontolojiler ve Betimleyici Mantıklar” Felsefe Arkivi-Archives of Philosophy, 51: 271-281. doi: https://doi.org/10.26650/arcp2019-5119

Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar

Yıl 2020, Sayı: 1, 32 - 50, 28.04.2020

Öz

Veri bilimi günümüzün en önemli uğraşlarından biri sayılmakta, veriye verilen önem ve değer günden güne artmaktadır. Bu durumun ardındaki neden makinelerin veri depolama, toplama, üretme ve işleme kapasitesindeki olağanüstü artıştır. Enformasyon sistemleri makinelerin bu yetilerinden faydalanarak bilgi üretimine makineleri dahil etmek için çeşitli modellemeler geliştirmektedir. Ancak, veri yapılandırmasındaki çeşitli esneklikler modellerin değiştirilmesi ve/veya geliştirilmesi süreçlerinde sıkıntılara neden olmaktadır. Oluşabilecek kavramsal, teorik ve pratik uyumsuzlukları çözmek hedefiyle, felsefi bir uğraş olan ontoloji bilgi temsilinde ortaklık oluşturması için bilgisayar ve bilişim bilimlerinde, öncelikle enformasyon yönetimi sistemlerinde kullanılmaya başlanmıştır. Ontolojiler, temel olarak, bir alanın bilgisinin standardizasyonunu sağlamak için kurulurlar. Ancak her bilim kendi sorusu etrafında çalışmalar yaptığından farklı ontolojik seçimler standartlaşmalarda uyumsuzlukları beraberinde getirir. Bu nedenle, bilimsel ontolojik seçimlerinde ortaklaşma sağlayacak bir sisteme, yani tam da felsefi ontolojilerdeki gibi varlığa ait en üst kategorileri standartlaştıran bir sisteme ihtiyaç vardır. Yazımızda bu standartlaştırmanın, yani üst düzey ontoloji inşasındaki seçimlerin felsefi temellerini inceleyeceğiz. Ardından, belirli felsefi yaklaşımlara göre bir üst düzey ontoloji oluşturacağız.

Kaynakça

  • Ackrill, J. L. (1981). Aristotle The Philosopher. Oxford: Clarendon Press.
  • Aristoteles. (1984). The Complete Works of Aristotle (Cilt 1). (D. Ross, Çev.). Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Borgo, S., Gangemi, A., Guarino, N., Masolo, C., & Oltramari, A. (2002). WonderWeb Deliverable D15 Ontology RoadMap. ISTC‐CNR; IST Project 2001-33052 WonderWeb: Ontology Infrastructure for the Semantic Web, Padua, İtalya
  • Cocchiarella, N. B. (2010). Actualism Versus Possibilism in Formal Ontology. (R. Poli & J. Seibt, Ed.) Theory and Applications of Ontology: Philosophical Perspectives içinde (ss. 105-117). Springer, Dordrecht.
  • Denkel, A., (2007). Nesne ve Özellik. (C. A. Kanat, Çev.). Doruk Yayımcılık.
  • Gangemi, A., Guarino, N., Masolo, C., & Oltramari, A. (2001). Understanding Top-Level Ontological Distinctions. Proceedings of IJCAI-01 Workshop on Ontologies and Information Sharing içinde (ss. 26-33). AAAI Press, Seattle, ABD.
  • Grenon, P., & Smith, B. (2004). SNAP and SPAN: Towards Dynamic Spatial Ontology. Spatial Cognition and Computation, 4(1), 69-104.
  • Gruber, T. R. (1995). Toward Principles For The Design of Ontologies Used for Knowledge Sharing?. International Journal of Human-Computer Studies, 43(5-6), 907-928.
  • Guarino, N. (1995). Formal Ontology, Conceptual Analysis and Knowledge Representation. International Journal of Human-Computer Studies, 43(5-6), 625-640.
  • Hennig, B. (2008). Occurrents. (K. Munn & B. Smith, Ed). Applied Ontology: An Introduction içinde (ss. 255-284). Frankfurt: Ontos Verlag.
  • Hirst, G. (1991). Existence Assumptions in Knowledge Representation. Artificial Intelligence, 49(1-3), 199-242.
  • Jansen, L. (2008). Categories: The Top-Level Ontology. (K. Munn & B. Smith, Ed). Applied Ontology: An Introduction içinde (ss. 173-196). Frankfurt: Ontos Verlag.
  • Kavouras, M. & Kokla, M. (2011). Geographic Ontologies and Society. (T. Nyerges, H. Couclelis, & R. McMaster, Ed.) The SAGE Handbook of GIS and Society içinde (ss. 46-66). 55 City Road, London: SAGE Publications, Inc. doi: 10.4135/9781446201046
  • Masolo, C., Borgo, S., Gangemi, A., Guarino, N., & Oltramari, A. (2003). WonderWeb Deliverable D18 Ontology Library (final), IST Project 2001‐33052 WonderWeb: Ontology Infrastructure for the Semantic Web, Padua, İtalya.
  • Niles, I., & Pease, A. (2001). Towards a Standard Upper Ontology. Proceedings of the International Conference on Formal Ontology in Information Systems-Volume 2001 içinde (ss. 2-9). Ogunquit, ME, ABD.
  • Poli, R., Healy, M., & Kameas, A. (Ed.). (2010). Theory and Applications of Ontology: Computer Applications. New York: Springer.
  • Rosen, G. (2018, Winter Edition). Abstract Objects. (E. N. Zalta, Ed.) The Stanford Encyclopedia of Philosophy içinde. Erişim tarihi 16 Mayıs 2019, Erişim adresi https://plato.stanford.edu/archives/win2018/entries/abstract-objects
  • Satıoğlu [Yargan], D. (2015). A Philosophical Approach to Upper-Level Ontologies, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
  • Satıoğlu [Yargan], Dilek. (2017). “A Philosophical Introduction to Upper-Level Ontologies” [Öz], Felsefe, Eğitim, Sanat ve Bilim Tarihi Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (s. 514). Erişim adresi https://drive.google.com/file/d/1oFe4EQX86l92rN_2z9AHQP60plPbGj4t/view
  • Smith,B. (1998). The Basic Concepts of Formal Ontology. (N. Guarino, Ed.), Formal Ontology in Information Systems içinde (ss. 19-28). IOS Press.
  • Smith, B. (2014). The Relevance of Philosophical Ontology to Information and Computer Science. (R. Hagengruber & U. Riss, Ed.), Philosophy, Computing and Information Science içinde (ss. 75-83). Routledge.
  • The Human Genome Project. (2019, Ekim 7). Erişim tarihi 9 Aralık 2019, Erişim adresi National Human Genome Research Institute, https://www.genome.gov/human-genome-project
  • Yargan, Dilek. (2019). “Formel Ontolojiler ve Betimleyici Mantıklar” Felsefe Arkivi-Archives of Philosophy, 51: 271-281. doi: https://doi.org/10.26650/arcp2019-5119
Toplam 23 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Dilek Yargan Bu kişi benim 0000-0001-9618-6740

Yayımlanma Tarihi 28 Nisan 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yargan, D. (2020). Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar. Kilikya Felsefe Dergisi(1), 32-50.
AMA Yargan D. Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar. KFD. Nisan 2020;(1):32-50.
Chicago Yargan, Dilek. “Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar”. Kilikya Felsefe Dergisi, sy. 1 (Nisan 2020): 32-50.
EndNote Yargan D (01 Nisan 2020) Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar. Kilikya Felsefe Dergisi 1 32–50.
IEEE D. Yargan, “Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar”, KFD, sy. 1, ss. 32–50, Nisan 2020.
ISNAD Yargan, Dilek. “Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar”. Kilikya Felsefe Dergisi 1 (Nisan 2020), 32-50.
JAMA Yargan D. Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar. KFD. 2020;:32–50.
MLA Yargan, Dilek. “Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar”. Kilikya Felsefe Dergisi, sy. 1, 2020, ss. 32-50.
Vancouver Yargan D. Üst Düzey Ontoloji İnşasındaki Felsefi Yaklaşımlar. KFD. 2020(1):32-50.