David Hume’un Beğeni Standardı I: Farklılıklar ve Standart

Yıl 2020, Sayı: 2, 183 - 196, 15.10.2020

Soner Soysal

Öz

Bu çalışmada David Hume’un, insanların beğenileri arasında var olduğu açık bir şekilde görülen farklılıklara rağmen, beğeninin bir standardının bulunduğuna yönelik iddiası incelenecektir. Hume beğeni standardını, ilk kez, 1757 tarihinde yayımlanan Of the Standart of Taste başlıklı makalesinde ele alır. Hume’un söylediklerini tartışmalı hale getiren iki unsur vardır: Birincisi Hume gibi, deneyimden bilgi edinmenin en önemli olanaklarından biri olan tümevarımsal akıl yürütmenin temellerini sarsan bir eleştiri ortaya koyan deneyci bir filozofun, bir beğeni standardının var olduğunu iddia etmesidir, ikincisiyse, onun bu iddiasını ortaya koyarken başvurduğu yolların tümevarımsal bir akıl yürütme içeriyor gibi görünmesidir. Bu nedenlerle, Hume’un beğeni standardıyla ilgili argümanlarını detaylı bir şekilde incelenmesi amaçlanmıştır. Ancak böylesi bir inceleme kapsamlı bir çalışmayı gerektirdiği için, bu inceleme iki aşama üzerinden gerçekleştirilmiştir. İncelemenin birinci aşaması, şu an karşınızda bulunan bu makale olup, burada Hume’un insanlar arasında beğeni farklılıkları olduğunu açıkça görmesine rağmen, nasıl olup da bir beğeni standardı olduğunu iddia ettiğini ele alınıyor. Hume’un bu beğeni standardının kaynağını nerede gördüğü; beğeni farklılıklarıyla bu standardı nasıl bağdaştırdığı; Hume’un beğeni standardının ortaya çıkmasını sağlayacaklarını iddia ettiği ideal eleştirmenlerin taşıması gerektiğini söylediği niteliklerin neler olduğu ve bunların Hume’un genel felsefi eğilimleriyle ilişkilerinin neler olduğu gibi konular bu makalede ele alınmamış olup, ayrı bir makale olarak sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

David Hume, Beğeni, Beğeni Standardı, Beğeni Farklılıkları, Beğeni Yargısı

David Hume’s Standard of Taste I: Differences and the Standard

Öz

In this study, David Hume’s claim, for the existence of the standard of taste, despite the fact that the existence of the differences among the tastes of people are clearly seen, will be investigated. Hume discusses the standard of taste, for the first time, in the essay entitled Of the Standard of Taste, published in 1757. There are two elements that make Hume’s statements disputable: The first is that an empiricist philosopher, like Hume, who puts forward a criticism which shakes the foundations of inductive reasoning―one of the most important possibilities of attaining knowledge from experience―claims that there exists a standard of taste, and the second is that the ways to which he appeals when putting his claim forward seems to include inductive reasoning. Because of these, it is aimed to scrutinize Hume’s arguments concerning the standard of taste. However, since such an investigation requires an extensive study, it is carried out through two phases. The first phase of my investigation is presented in this essay, in which it is discussed how Hume happened to claim that there is a standard of taste, even though he clearly sees that there are differences in the tastes of people. The issues, such as where Hume sees the source of the standard; how he reconciles differences in taste with this standard; the features that must be possessed by the ideal critics, who supposed to bring out the standard; and their relationship with Hume’s general philosophical disposition are not discussed in this essay, yet they will be presented as another essay.

Anahtar Kelimeler

David Hume, Taste, Standard of Taste, Differences in Taste, Judgment of Taste

Kaynakça

• Carroll, N. (1984). Hume’s Standard of Taste. The Journal of Aesthetics and Art Criticism (43) 2, 181-194.
• Hume, D. (1998). Of the Standard of Taste, Selected Essays içinde (Stephen Copley & Andrew Edgar, Ed.), ss. 133-154, New York: Oxford University Press.
• Hume, D. (2007a). An Enquiry Concerning Human Understanding (Peter Millican, Ed.), New York: Oxford University Press.
• Hume, D. (2007b). A Treatise of Human Nature (David Fate Norton ve Mary J. Norton, Ed.), New York: Oxford University Press.
• Levinson, J. (2002). Hume’s Standard of Taste: The Real Problem. The Journal of Aesthetics and Art Criticism (60) 3, 227-238.
• Marshall, D. (1995). Arguing by Analogy: Hume’s Standard of Taste. Eighteenth-Century Studies (28) 3, 323-343.
• Musgrave, A. (1993). Common Sense, Science and Scepticism: A Historical Introduction to the Theory of Knowledge, New York: Cambridge University Press.
• Nietzsche, F. (1998). Ahlakdışı Anlamda Doğruluk ve Yalan Üzerine. (Oruç Aruoba, Çev.). Cogito (16), 55-66.