Aristoteles’te Bir Automaton Olarak Köle

Yıl 2024, Sayı: 2, 180 - 194, 25.10.2024

Esra Çağrı Mutlu

Öz

Türkçeye çoğunlukla otomat ve daha modern anlamıyla robot olarak çevrilen automaton kavramının Aristoteles için ne anlama geldiği, dahası bu kavramın Politika kitabında tartışılan doğal kölelikle bağlantısının ne olduğu çok yönlü bir incelemeyi gerektirir. Diğer bir ifadeyle, inceleme bir yandan automaton kavramının etimolojisini ve Aristoteles öncesi kullanımlarını bir yandan da kavramın gönderme yaptığı politik bağlamı içermek zorundadır. Çünkü Politika 1253b33-1254a1 arasında automaton kavramını, içinde yaşadığı toplumda ve onun gerisinde duran gelenekte tartışmasız bir biçimde olağan görülen doğal köleliği haklılandırmak için kullanan Aristoteles, automatonun olmadığı bir dünyada kölenin zorunluğuna vurgu yapar. Böylesi bir karşılıklı bağdan bahsetmesinin nedenlerinin daha derinlemesine incelenmesi gerekir ki bu makalenin de temel meselesi budur.

Anahtar Kelimeler

Automaton, Doğal Kölelik, Teleoloji, Mekanik Açıklama

SLAVE AS AN AUTOMATON IN ARISTOTLE

Öz

What the concept of automaton means for Aristotle, and moreover, what is its connection to the natural slavery discussed in the Politics, requires a multifaceted analysis. In other words, the analysis must include the etymology and pre-Aristotelian uses of the concept of automaton on the one hand, and the political context to which the concept refers on the other. For Aristotle, who uses the concept of automaton in Politics 1253b33-1254a1 to justify natural slavery, which is unquestionably common in the society in which he lives and in the tradition that stands behind it, emphasizes the necessity of the slave in a world without automaton. The reasons why he speaks of such an interdependence need to be examined in more depth, which is the main concern of this article.

Kaynakça

• Aristoteles (2020). Politika. (Ö. Orhan, Çev.). İstanbul: Pinhan yay.
• Aristotle (1984). Generation of Animals, (A. Platt, Trans.), J. Barnes (Ed.), The Complete Works of Aristotle, Vol. I içinde. Princeton: Princeton University Press.
• Aristotle (2006). Metaphysics Books Z and H, (D. Bostock, Trans.). Oxford: Clarendon Press.
• Aristotle (2004). On The Parts of The Animals, (J. G. Lennox, Trans.). Oxford: Clarendon Press.
• Berryman, S. (2003). Ancient Automata and Mechanical Explanation. Phronesis (48), 4, 344-369.
• Bianchi, E. (2014). The feminine symptom: aleatory matter in the Aristotelian cosmos, NY: Fordham University Press
• Bryson, J. J. (2010). Robots should be slaves, Y. Wilks (Ed.), Close engagements with artificial companions : key social, psychological, ethical and design issues içinde (ss. 63-74). Oxford: OUP.
• Cooper, J. (1985). Hypothetical Necessity, A. Gotthelf (Ed.), Aristotle on Nature and Living Things içinde (ss. 150-167). Pittsburgh: Mathesis Publications.
• Devecka, M. (2013). Did The Greeks Believe In Their Robots?. The Cambridge Classical Journal (59), 52–69. Dodds, E. R. (1966). The Greeks and the Irrational. Berkeley: University of California Press.
• Dudley, J. (2012). Aristotle’s Concept of Chance: Accidents, Cause, Necessity, and Determinism. NY: State University of New York Press.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu. (M. A. Kılıçbay, Çev.). İstanbul: İmge yay.
• Gotthelf, A. (1987). Aristotle’s Conception of Final Causality. A. Gotthelf, J. G. Lennox (Eds.) Philosophical Issues in Aristotle Biology içinde (ss. 204-242). Cambridge: Cambridge University Press.
• Homeros (2024). İlyada. (E. Gören, Çev.). İstanbul: Everest yay.
• Kullman, W. (1985). Different Concepts of the Final Cause in Aristotle, A. Gotthelf (Ed.). Aristotle on Nature and Living Things içinde (ss. 169-175). Pittsburgh: Mathesis Publications.
• Mumford, L. (1964). Authoritarian and Democratic Technics. Technology and Culture (5), 1, 1-8.
• Nussbaum, M. C. (1978). Aristotle’s De Motu Animalium: Text with Translation, Commentary and Interpretive Essays. Princeton: Princeton University Press.
• Sedley, D. (1991). Is Aristotle’s Teleology Anthropocentric?. Phronesis (36), 179-196.