100 Yıllık Ekonomi: Türkiye’de Krizler ve Şokların Etkileri Geçici Mi? Yeni Fourier Fonksiyonlar ile İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: Cumhuriyet’in 100. Yılında Türkiye'nin İktisadi ve Siyasi Gelişimi, 20 - 35, 29.10.2024

Serhat Alpağut

Öz

Amaç: Yapısal kırılma olarak adlandırılan negatif şokların Türkiye ekonomisinde etkisinin geçici mi yoksa kalıcı mı olduğunu tespit etmektir.
Tasarım/Yöntem: Araştırmada Fourier tabanlı birim kök analizleri kullanılmıştır. Bu testler Christopoulos ve León-Ledesma (2010), Enders ve Lee (2012), Omay (2015) ve Bozoklu vd. (2020) çalışmalarında belirtilen ekonometrik esaslara göre uygulanmıştır.
Bulgular: Analizler sonucunda; Türkiyede reel milli gelir değişkeninin doğrusal olmayan özelliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca test sonuçları seri üzerinde Fourier terimlerin anlamlı olduğunu göstermektedir. Bu durum yapısal kırılmaların ani değil yumuşak yapıda olduğunu temsil etmektedir. Diğer bir sonuç Türkiye’de şokların, krizlerin ve ekonomik büyümedeki dalgalanmaların kalıcı değil geçici etkilere sahip olduğudur. Bu durum uzun dönemde bu tür negatif şoklar için ekonomi politikası yapmanın gerekli olmadığını ifade etmektedir.
Sınırlılıklar: Çalışmada Türkiye’nin yüzyılını temsilen 1923-2023 verileri kullanılmak istenmiş olmasına rağmen veri eksikliği nedeniyle 1950-2019 veri dönemine ait seri kullanılmıştır.
Özgünlük/Değer: Uzun dönem seriler incelenirken ekonominin yaşadığı yapısal kırılmalar modele kukla değişken yardımıyla eklenmektedir. Fakat seri uzadıkça kırılma sayıları artmakta ve uygulama zorlaşmaktadır. Ayrıca kırılmaların başlangıcı ve etki süresi de bilinmesi gerekmektedir. Fourier modeller bu türden sorunları çözen yapısı ile analizlerde kolaylık sağlamaktadır. Bu çalışma yeni Fourier testleri kullanması dolaysıyla literatüre katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme, Yapısal Kırılma, Krizler, Fourier Fonksiyonlar

Etik Beyan

Bu çalışma etik kurul izni gerektirmeyen türden bir çalışmadır.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır

100 Years of Economy: Are the Effects of Crises and Shocks in Türkiye Temporary? Analysis with New Fourier Functions

Öz

Purpose: The aim is to determine whether the effect of negative shocks, known as structural breaks, on the Turkish economy is temporary or permanent.
Design/Methodology: Fourier-based unit root analysis was used in the research. These tests Christopoulos and León-Ledesma (2010), Enders and Lee (2012), Omay (2015) and Bozoklu et al. (2020) was applied according to the econometric principles specified in their study.
Findings: As a result of the analysis, it has been found that the real national income variable in Türkiye has a non-linear characteristic. In addition, the test results show that the Fourier terms of the series are significant. This situation implies that structural breaks are not sudden but soft in nature. Another conclusion is that shocks, crises and fluctuations in economic growth in Türkiye have temporary rather than permanent effects. This indicates that it is not necessary to make economic policies for such negative shocks in the long run.
Limitations: Although it was intended to use data from 1923-2023 to represent Türkiye's century in the study, the series from 1950-2019 was used due to lack of data.
Originality/Value: When examining long-term series, structural breaks experienced by the economy are introduced into the model with the help of a dummy variable. However, as the series become longer, the number of breaks increases and the application becomes more difficult. In addition, the onset and duration of the break need to be known. Fourier models, with their structure that solves such problems, provide a convenient analysis. This study contributes to the literature by using new Fourier tests.

Anahtar Kelimeler

Economic Growth, Structural Break, Crises, Fourier Functions

Kaynakça

• Arslan, N. T. (2010). Klasik-Neo klasik dönüşüm süreci: Yeni kamu yönetimi. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(2), 21-38.
• Aslanidis, N., & Fountas, S. (2014). Is real GDP stationary? Evidence from a panel unit root test with cross-sectional dependence and historical data. Empirical Economics, 46, 101-108. https://doi.org/10.1007/s00181-012-0668-z
• Biçer, B. (2020). Dış borç-ekonomik büyüme ilişkisi: 1970-2017 dönemi Türkiye örneği. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 23-45.
• Bozoklu, S., Yilanci, V., & Gorus, M. S. (2020). Persistence in per capita energy consumption: a fractional integration approach with a Fourier function. Energy Economics, 91, 104926. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2020.104926
• Cai, Y., & Omay, T. (2021). Using double frequency in Fourier Dickey–Fuller unit root test. Computational Economics, 1-26. https://doi.org/10.1007/s10614-020-10075-5
• Canarella, G., Gupta, R., Miller, S. M., & Omay, T. (2020). Does real UK GDP have a unit root? Evidence from a multi-century perspective. Applied Economics, 52(10), 1070-1087. https://doi.org/10.1080/00036846.2019.1655138
• Chang, T., Chang, H. L., Chu, H. P., & Su, C. W. (2006). Is per capita real GDP stationary in African countries? Evidence from panel SURADF test. Applied Economics Letters, 13(15), 1003-1008. https://doi.org/10.1080/13504850500425881
• Chang, T., Chu, H. P., & Ranjbar, O. (2014). Are GDP fluctuations transitory or permanent in African countries? Sequential panel selection method. International Review of Economics & Finance, 29, 380-399. https://doi.org/10.1016/j.iref.2013.07.001
• Christopoulos, D., & León-Ledesma, M. A. (2010). Current account sustainability in the US: What did we really know about it?. Journal of International Money and Finance, 29(3), 442-459. https://doi.org/10.1016/j.jimonfin.2009.06.014
• Çelebi, E. (2001). Türkiye’de devalüasyon uygulamaları 1923-2000. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 2(1), 55-66. https://doi.org/10.31671/dogus.2019.370
• Çınar, S. (2010). OECD ülkelerinde kişi başı GSYİH durağan mı? Panel veri analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 591-601.
• Enders, W., & Lee, J. (2012). The flexible Fourier form and Dickey–Fuller type unit root tests. Economics Letters, 117(1), 196-199. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2012.04.081
• Eo, Y., & Morley, J. (2022). Why has the US economy stagnated since the Great Recession?. Review of Economics and Statistics, 104(2), 246-258. https://doi.org/10.1162/rest_a_00957
• Esen, E. (2014). Reel çıktıdaki dalgalanmalar geçici mi yoksa kalıcı mı? OECD ülkeleri için bir panel veri analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9 (2), 7-23.
• Eşiyok, A. (2009). Sanayi planlarından 1947 Türkiye iktisadi kalkınma planına: Bir dönüşümün kısa bir öyküsü. Memleket Siyaset Yönetim, 4(11), 86-131.
• Feenstra, R. C., Robert, I., & Marcel, P. T. (2015), The next generation of the Penn World Table. American Economic Review, 105(10), 3150-3182. https://doi.org/10.1257/aer.20130954
• Fırat, H. (2016). Is real GDP stationary? Evidence from some unit root tests for the advanced economies. Journal of Social and Economic Statistics, 5(2), 60-80.
• Furuoka, F. (2011). Is GDP in ASEAN countries stationary? New evidence from panel unit root tests. Economics Bulletin, 31(2), 1391-1400.
• Gil-Alana, L. A., Solarin, S. A., Balcilar, M., & Gupta, R. (2023). Productivity and GDP: International evidence of persistence and trends over 130 years of data. Empirical Economics, 64(3), 1219-1246. https://doi.org/10.1007/s00181-022-02281-x
• Guloglu, B., & İvrendi, M. (2010). Output fluctuations: transitory or permanent? The case of Latin America. Applied Economics Letters, 17(4), 381-386. https://doi.org/10.1080/13504850701735880
• Hurlin, C. (2004). Nelson and Plosser revisited: A re-examination using OECD panel data. University of Orléans, France. https://doi.org/10.1080/00036840701721539
• Kesebir, M. (2018). Türkiye'de 2001 Krizi sonrası bankacılık sektörünün durumu, yapısal reformlar ile son yıllardaki gelişmeler. Akademik İzdüşüm Dergisi, 3(2), 1-19.
• Konat, G., & Kızılkaya, O. (2020). Seçilmiş OECD ülkelerinde GSYİH durağanlık sınaması: Keskin ve yumuşak kırılmalı panel durağanlık testi. Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(2), 216-226. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.944529
• Konya, L., (2001): Panel data unit root tests with an application, Working Paper, Central European University, Economics Department, No. 2/2001, p. 1-23. https://doi.org/10.2139/ssrn.268141
• Lee, J., & Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089. https://doi.org/10.1162/003465303772815961
• Lee, Y., & Brorsen, B. W. (2017). Permanent breaks and temporary shocks in a time series. Computational Economics, 49, 255-270. https://doi.org/10.1007/s10614-015-9554-z
• Murray, C. J., & Nelson, C. R. (2002). The great depression and output persistence. Journal of Money, Credit and Banking, 1090-1098. https://doi.org/10.1353/mcb.2002.0056
• Narayan, P. K. (2007). Are G7 per capita real GDP levels non-stationary, 1870–2001?. Japan and the World Economy, 19(3), 374-379. https://doi.org/10.1016/j.japwor.2006.08.001
• Nelson, C. R., & Plosser, C. R. (1982). Trends and random walks in macroeconmic time series: some evidence and implications. Journal of Monetary Economics, 10(2), 139-162. https://doi.org/10.1016/0304-3932(82)90012-5
• Omay, T. (2015). Fractional frequency flexible Fourier form to approximate smooth breaks in unit root testing. Economics Letters, 134, 123-126. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2015.07.010
• Omay, T., & Baleanu, D. (2021). Fractional unit-root tests allowing for a fractional frequency flexible Fourier form trend: predictability of Covid-19. Advances in Difference Equations, 2021(1), 1-33. https://doi.org/10.1186/s13662-021-03317-9
• Öztürk, S., & Saygın, S. (2017). 1973 Petrol krizinin ekonomiye etkileri ve stagflasyon olgusu. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 1-12.
• Papell, D. H., & Prodan, R. (2004). The uncertain unit root in US real GDP: Evidence with restricted and unrestricted structural change. Journal of Money, Credit, and Banking, 36(3), 423-427. https://doi.org/10.1353/mcb.2004.0059
• Shen, P. L., Su, C. W., & Chang, H. L. (2013). Are real GDP levels nonstationary across Central and Eastern European countries?. Baltic Journal of Economics, 13(1), 99-108. https://doi.org/10.1080/1406099x.2013.10840528
• Smyth, R. L. (2003). Is there a unit root in per capita real GDP? Panel data evidence from Chinese provinces. Asian Profile, 31(4), 289-295.
• Solarin, S., & Anoruo, E. (2015). Nonlinearity and the unit root hypothesis for African per capita real GDP. International Economic Journal, 29(4), 617-630. https://doi.org/10.1080/10168737.2015.1081615
• Şanlı, B. (1998). Türkiye'de uygulanan kur politikaları. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 49, 183-200.
• Takım, A. (2012). Demokrat parti döneminde uygulanan ekonomi politikaları ve sonuçları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(02), 157-187. https://doi.org/10.1501/sbfder_0000002251
• Tiwari, A. K., Chaudhari, A., & Suresh, K. G. (2012). Are Asian per capita GDP stationary? Evidence from first and second generation panel unit root tests. Transition Studies Review, 19(1), 3-11. https://doi.org/10.1007/s11300-012-0225-7
• Topuz, A. G. H. (2007). Cumhuriyet Dönemi Ekonomisinde Tarimsal Yapinin Incelenmesi (1923-1950). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 377-390.
• TUİK. (2023). Yüzyılın Göstergeleri. https://dps.tuik.gov.tr/index.php/s/Ykhvqq5bn7xSQtI?path=%2FExcel%20Dosyalar%C4%B1
• Turan, Z. (2011). Dünyadaki ve Türkiye’deki krizlerin ortaya çıkış nedenleri ve ekonomik kalkınmaya etkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 56-80.
• Tülümce, S. Y., & Zeren, F. (2013). Is the real per capita GDP stationary in the European Union member states? New evidence from the unit root test in Nonlinear Heterogeneous Panel. Social Sciences, 8(3), 106-115.
• Ucar, N., & Omay, T. (2009). Testing for unit root in nonlinear heterogeneous panels. Economics Letters, 104(1), 5-8. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2009.03.018
• Yilanci, V., & Eris, Z. A. (2013). Purchasing power parity in African countries: Further evidence from Fourier unit root tests based on linear and nonlinear models. South African Journal of Economics, 81(1), 20-34. https://doi.org/10.1111/j.1813-6982.2012.01326.x
• Yin-Wong, C., & Chinn, M. D. (1996). Deterministic, stochastic, and segmented trends in aggregate output: a cross-country analysis. Oxford Economic Papers, 48(1), 134-162. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.oep.a028557
• Zeren, F., & İşlek, H. (2019). Is per capita real GDP stationary in the D-8 countries? Evidence from a panel unit root test. Selected Topics in Applied Econometrics, Peter Lang, Pieterlen and Bern, 67-86.
• Zivot, E. ve Andrews, D. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock and the Unit-Root Hypothesis, Journal of Business Economic Statistics, Vol.10, No. 3, 251-270. https://doi.org/10.1080/07350015.1992.10509904