İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasında Rücu Hakkı ve İşleyişi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 29 - 41, 30.04.2024

Hicran Atatanır

https://doi.org/10.33720/kisgd.1350643

Öz

İş yaşamının ve bileşenlerinin hızla değiştiği çağımızda iş kazası ve meslek hastalığının ne olduğu hususu da yaklaşım farklılıkları barındırabilmektedir. Bu farklılıklar ise özellikle iş kazasından zarar gören işçi veya ölümü halinde yakınları açısından bazı mali sonuçlar doğurmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu teftiş yoluyla kusur tespitinde bulunduktan sonra hak sahiplerine ödeme yapmakta ancak zararın tümünü karşılamamaktadır. Rücu hakkına başvuran Kurum, tespit ettiği kusur oranına göre işveren ya da üçüncü kişiler hakkında idari takip başlatmakta ve alacağın yargı yoluyla tahsiline gitmektedir. Bu süreç, sigortalı/hak sahipleri, işveren ve kurum arasında ayrı hukuki husumetler doğurduğu gibi özellikle ölümlü vakalarda yaşanılan can kaybının gölgesinde uzayan bir yargılama sürecine neden olmaktadır. Oysa ki, sigortalıların ve hak sahiplerinin maruz kaldığı zararların zamanında ve bütüncül bir yaklaşımla telafisi gerekmektedir. Çalışmamız bu bağlamda rücu davası açılmadan önce Kurum tarafından işletilebilecek idari süreçlerin neler olabileceğine odaklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş kazası, meslek hastalığı, rücu hakkı, kusur oranı tespiti

Right of Recourse in Work Accident and Occupational Disease Insurance and Its Action

Öz

In our age where business life and its components are changing rapidly, the definition of occupational accidents and occupational diseases may also have differences in approach. These differences, on the other hand, have some financial consequences, especially for the injured worker or his/her relatives in case of his/her death. After the Social Security Institution determines negligence through inspection, it makes payments to the beneficiaries, but does not cover the entire loss. The Institution initiates administrative proceedings against the employer or third parties according to the rate of negligence determined by the Institution and collects the receivable through judicial proceedings. This process leads to separate legal adversaries between the insured/beneficiaries, the employer and the institution, as well as a protracted judicial process in the shadow of the loss of life, especially in fatal cases. However, it is necessary to compensate the damages incurred by the insured and their beneficiaries in a timely and holistic approach. In this context, our study focuses on the administrative processes that can be carried out by the Institution before the subrogation lawsuit is filed.

Anahtar Kelimeler

Work accident, occupational disease, right of recourse, determination of the rate of negligence

Kaynakça

• Yargıtay 10. HD 19.06.1992, E.15658, K.6893. https://lib.kazanci.com.tr/kho3/ibb/files/10hd-1991-15658.htm (erişim 10.07.2023).
• Ö. Oğuz, “İş Kazası ve Meslek Hastalıklarında Kurumun İşverene Rücu Hakkı”, TBB Dergisi, no. 140, pp. 393-424, 2019.
• A. Güzel, A. R. Okur A.R. ve N. Caniklioğlu, “Sosyal Güvenlik Hukuku”, 13. Basım, Beta Basım Yayın, İstanbul, 2010.
• M. Şakar, “Sosyal Sigorta Uygulamaları”, Beta Basım Yayın, İstanbul, 2014.
• Yargıtay 10. HD, 28.05.2007, 2006/18514, K. 2007/8749. https://lib.kazanci.com.tr/kho3/ibb/files/10hd-2006-18514.htm (erişim 10.07.2023).
• Yargıtay 10. HD, 02.04.2007, E. 2007/3391, K. 2007/4921 https://lib.kazanci.com.tr/kho3/ibb/files/10hd-2007-3391.htm (erişim 10.07.2023).
• Yargıtay 10. HD, 16.09.2008, E. 12540/10786, K. 2008/10786. https://lib.kazanci.com.tr/kho3/ibb/files/10hd-2007-12540.htm (erişim 10.07.2023).
• Yargıtay, 10. HD, 18.06.2020, E. 2019/2991, K. 2020/3547 https://lib.kazanci.com.tr/kho3/ibb/files/10hd-2019-2991.htm (erişim 10.07.2023).
• H. Özkan, “İş Kazalarından Doğan Ceza Sorumluluğunda Kusur Tespiti”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, no. 20/1, pp. 511-571, 2016.
• S. Bingöl, “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortalarında İşverenin Sorumluluğu”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2020.