Terörizm İle Mücadele Kapsamında Türkiye, İngiltere Ve İspanya’nın Karşılaştırılması

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 2, 871 - 888, 31.08.2022

Canan Katılmış Işıl Arpacı Fatma Nur Özdemir

https://doi.org/10.33437/ksusbd.825843

Öz

Terörizmle mücadelede Türkiye, İngiltere ve İspanya’nın ağırlıklı olarak askeriye ve polisiye tedbir uyguladıkları görülmektedir. Ancak güvenlik tedbirleri yanında terörizmle mücadeleyi çok yönlü olarak ele alan İngiltere ve İspanya terörizmle mücadelede daha başarılı olmuştur. Militarist bir bakış açısıyla 2000’lere kadar, terörizmle mücadeleyi terörist ile mücadele olarak sürdüren Türkiye, 21. yüzyıla girerken ulusal sınırları aşarak güç kazanan terörizmin, sadece bir iç politika meselesi olmadığını anlamıştır. Ayrıca, uluslararası gelişmelerin de etkisi ile terör örgütlerinin faklı taktikler benimseyerek değişime girmesi sonucu, terörizmle mücadelenin çok boyutlu olması gerektiği kabul görmüştür. Bu nedenle terörizmle mücadelede sadece askeri tedbirler ve taktikler değil fikirsel taktikler de önem kazanmaya başlamıştır.
Çalışmanın amacı, terörizmle mücadelede Türkiye, İspanya ve İngiltere’nin terörizme nasıl cevap verdiklerini ortaya koymaya çalışmaktır. Bu doğrultuda, öncelikli olarak terörizm ve terörizmin tarihsel süreci ele alınmıştır. Terörizmle mücadelede kullanılacak yöntemler ve terör örgütlerin büyüme stratejilerine yönelik alınması geren önlemlere dair tespitler, terörizme mücadele başlığı altında ele alınmıştır. Mukayeseli bir çalışma ortaya koymak adına devlet güçlerinin terörizmle mücadele yöntemleri güvenlik birimleri aracılığıyla, hukuki yollarla ve müzakere yoluyla olmak üzere üç başlık altında karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya dair değerlendirmeler, basılı metinler, bu tarihe kadar geçen süreçte gerçekleşen gelişmeler, bu gelişmelere ilişkin açık kaynak verileri, haber ve internet kaynaklarından faydalanılarak yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Terörizm, Terörizm ile Mücadele, PKK, İRA, ETA

Destekleyen Kurum

İnönü Üniversitesi

Teşekkür

Çalışma akademik alana ve bu konu hakkında bilgi sahibi olmak isteyen araştırmacılara katkı sağlaması amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmanın bu amacını yerine getirmesi nedeniyle yapacağınız değerlendirme ve katkılarınız için teşekkür ederim.

Kaynakça

• 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu, (12 Nisan 1991 Tarih, 20843 Sayılı Resmi Gazete).
• Alex P. Schmid ve Ronald D. Crelinsten, (1993), “Western Responses to Terrorism: A Twenty-Five Year Balance Sheet, Alex P. Schmid and Ronald D. Crelinsten (eds.), Western Responses to Terrorism, Frank Cass, New York.
• Arıboğan, D. Ülke, (2007), Terör: Korku Hali, İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Avcı, Engin, (2011), Radikal İslamcı Terörizmin Meşru Gösterilmesi: Türkiye Hizbullahı Örneği, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Güvenlik Bilimleri Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Bal, İhsan ve Özeren, Süleyman, (2010), Dünyadan Örneklerle Terörle Mücadele, USAK Yayınları, Ankara.
• Barış Sürecinde Yabancı Deneyimler, https://www.istanbulgercegi.com/yazarlar/prof-dr-ahmet-ozer/baris-surecinde-yabanci-deneyimler_149825.html, Erişim Tarih: 17.03.2020.
• Başeren, Sertaç, (2003), ‘‘Terörizm ve Uluslararası İlişkiler’’, Stratejik Araştırmalar Dergisi Sayı:1, Yıl 1.
• BBC, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2011/10/111020_eta_arms.shtml, Erişim Tarihi: 17.03.2020.
• British Armed Forces, https://www.army.mod.uk/what-we-do/, Erişim Tarihi: 19.03.2020.
• Carbinieri, http://www.carabinieri.it/multilingua/en/english/duties-and-functions, Erişim Tarihi: 20.03.2020.
• Clutterbuck, Richard, (1994) ‘‘Terrorism in an Unstable World’’, London: Routledge.
• CNN, https://www.cnnturk.com/turkiye/turkiye-tarihinin-sinir-otesi-harekatlari, Erişim Tarihi: 20.03.2020.
• Crenshaw, Martha, (1981), The Causes of Terrorism, Comparative Politics, Vol. 13, No. 4. pp. 379-399, Political Science of the City University of New York.
• Dan Stigall et al.. ( 2019), ‘‘The 2018 U.S. National Strategy for Counterterrorism: A Synoptic Overview’’, Am. U. Nat'l Sec. L. Brief.
• Demir, C. Korhan, “Terörizm ve Terörizmle Mücadele”, Güvenlik Yazıları Serisi,https://trguvenlikportali.com/wpcontent/uploads/2019/11/TerorizmTerorizmleMucadele_CKDemir_v.1.pdf.
• Demokratik Gelişim Enstitüsü, (2013), ‘‘Hayırlı Cuma Anlaşması’’, https://www.democraticprogress.org/wp-content/uploads/2014/02/TURKISH-PDF.pdf, Erişim Tarihi: 17.03.2020.
• Guardia Civil, https://www.guardiacivil.es/en/index.html, Erişim Tarihi: 20.03.2020.
• Heirbeg, Marianne, O’Leary, Brendan, (2007), Terror, Insurgency, and the State: Ending Protracted Conflicts, ‘‘ETA: Redeeming an Arcadia Lost’’, University of Pennsylvania Press, Philadelphia.
• Honeywood, Christian A. , (2016), ‘‘Britain’s Approach to Balancing CounterTerrorism Laws with Human Rights’’, Journal of Strategic Security, New York University, Number 3,Volume 9.
• Hürriyet, 2018, ‘‘PKK'nın 20 yılda Türkiye'ye Zararı 240 Milyar Dolar’’, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/pkknin-20-yilda-turkiyeye-zarari-240-milyar-dolar-40858532, Erişim Tarihi: 11.05.2020.
• Jandarma Genel Komutanlığı, https://www.jandarma.gov.tr/asayis/terorle-mucadele-daire-baskanligi, Erişim Tarihi: 11.03.2020.
• José Luis de la Cuesta, (2007), ‘‘Anti-Terrorist Penal Legislation and the Rule of Law: Spanish Experience, ReAIDP / e-RIAPL, A-03: 1. Kan, H. İbrahim, ( 2018), ‘‘Terörle Mücadelede Güvenlikçi Yaklaşımlar; PKK Ve IRA Terör Örgütleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme’’, ( Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karaağaç, Yunus, (2019), ‘‘Terörizmle Mücadele Yöntemleri: İngiltere Ve Kolombiya Örneği’’, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6. Cilt, Sayı1, 231-242. Kul, C. Muhammet, (2012), ‘‘Terörizmle Mücadeleye İlişkin Gelişmeler ve Yasal Düzenlemeler’’, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:11 Sayı: 22.
• Köse, Talha, (2017), ‘‘Çözüm Sürecinin Yükseliş ve Düşüşü’’, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 4 (1): 13:13.
• Military İntelligience Section 5, https://www.mi5.gov.uk/how-we-work, Erişim Tarihi: 19.03.2020.
• Military İntelligience Section 6, https://www.sis.gov.uk/index.html, Erişim Tarihi: 19.03.2020.
• Milli İstihbarat Teşkilatı, https://www.egm.gov.tr/istihbarat/isak-istihbarat-akademisi, Erişim Tarihi: 11.03.2020.
• Milliyet, ‘‘Japonya Terörizmle Hesabını Kapatıyorken…’’, https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/nihat-ali-ozcan/japonya-terorle-hesabini-kapatirken-2713798, Erişim Tarihi: 10.03.2020.
• National Counter Terrorism Strategy, (2019), Erişim Tarihi: 13.03.2020. file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/Estrategia%20contra%20Terrorismo_EN.pdf%20(2).pdf
• Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/07/20160723-8.htm, Erişim Tarihi: 15.03.2020.
• Öktem, Emre, ‘‘Uluslararası Hukukta Terörizm, Tanım Sorunu ve Milli Bağımsızlık Hareketleri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi.
• Özeren, Süleyman, Demirci, Süleyman, (2010) “İngiltere’nin Ayrılıkçı IRA ve Dine Karşı Terörle Mücadele Politikası”, İhsan Bal ve Süleyman Özeren (der.), Dünyadan Örneklerle Terörle Mücadele, Ankara: Uşak Yayınları.
• Öztürk, Özgür, ‘‘El- Kaide’nin Düşünsel Art yöresi ve Özenin Radikal Söylemi İçinde Sabitlenme Süreci’’, 2008, ss.170, Ankara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Proscribed terrorist groups or organisations, Erişim Tarihi: 17.03.2020 , https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/869496/20200228_Proscription.pdf.
• RAPOPORT, David C. , (2004), “The Four Waves of Modern Terrorism”, Audrey Kurth CRONIN ve James M. LUDES (Eds.), Attacking Terrorism: Elements of a Grand Strategy, Washington, Georgetown University Press, 46-73.
• Terörün Sona Erdirilmesi Ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair Kanun, (16 Temmuz 2014 Tarihli, 29062 Sayılı Resmi Gazete).
• Stern, Jessica, Modi, Amit, (2008), “Organizational Dynamics of Survival, Countering Financing of Terrorism’’, Routledge: New York and London.
• Summary of Domestic Legislation of Spain, Erişim Tarihi: 13.03.2020, file:///C:/Users/Lenovo/Desktop/I%C5%9EIL%20ARPACI/domestic%20lagislation%20SPA%C4%B0N.pdf.
• ŞİMŞEK, Yılmaz, (2012) “İspanya’nın Terörle Mücadelesinde ETA Örneği”, İhsan Bal ve Süleyman Özeren (der.), Dünyadan Örneklerle Terörle Mücadele, Ankara: USAK Yayınları.
• T.C. Adalet Bakanlığı, ‘‘Türkiye Cumhuriyeti’nin Ulusal Güvenlik Politikaları ve Güvenlik Stratejilerinin Gelişimi, Erişim Tarihi: 17.03.2020, https://edb.adalet.gov.tr/e-book/3-ULUSALG%C3%9CVENL%C4%B0K.pdf.
• Taşdemir, Fatma, (2015), ‘‘İç Savaş Çerçevesinde Terörizm ve IŞİD Örneği’’, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt:11, Sayı:42, ss.41-67.
• Terörle Mücadele Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3713.pdf, Erişim Tarihi: 15.03.2020.
• Terörle Mücadele Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (29 Haziran 2006 Tarihli, 26232 Sayılı Resmi Gazete).
• The UN Refrugee Agency, (2020), https://www.refworld.org/docid/5bcf1f804.html, Erişim Tarihi: 14.03.2020.
• Thornton, T.Perry, (1964), “Terror as a Weapon of Political Agitation”, Harry ECKSTEIN (Ed.), Internal War: Problems and Approaches, New York, The Free Press. Tunçay, Feriha, (2016), ‘‘Bask Ülkesi Ve Katalonya: Dil Taleplerine İlişkin Yasama Faaliyetleri’’, TBMM Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı.
• Türkiye Barolar Birliği, (2006), ‘‘Türkiye ve Terörizm’’, Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayını.
• TÜZEN H. (1995), “Türkiye’de Anarsi, Terör ve Anomi”, ( Yayınlanmış Doktora Tezi) , Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Wilkinson,Paul, (1974), Political Terrorism, New York: Macmilan Press.