Öğretmen Adaylarının Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Karşı Tutumları İle Enerjinin Etkin Kullanımı ve Teknolojik Kirlilik Farkındalıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 3, 1194 - 1210, 31.12.2022

Hasan Emlik , Orhan Ercan

https://doi.org/10.33437/ksusbd.878687

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji kaynaklarına karşı tutumları ile enerjinin etkin kullanımı ve teknolojik kirlilik farkındalıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 171 fen bilgisi ve 187 sınıf öğretmeni adayı olmak üzere toplam 358 kişi oluşturmaktadır.
Verilerin analizinde bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Bonferroni anlamlılık testi, pearson korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji kaynaklarına karşı tutumları ile enerjinin etkin kullanımı ve teknolojik kirlilik farkındalıklarının orta düzeyde olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının; yenilenebilir enerji kaynaklarına karşı tutumları ile enerjinin etkin kullanımı ve teknolojik kirlilik farkındalıkları, cinsiyet, bölüm, sınıf, genel akademik başarı puanları, anne-baba eğitim durumu ve aile geliri değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Ancak enerjinin etkin kullanımı ve teknolojik kirlilik farkındalıklarının öğrenim görülen sınıf değişkenine göre anlamlı farklılaştığı tespit edilmiştir.
Ayrıca araştırmanın ana amacı olan öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji kaynaklarına karşı tutumları ile enerjinin etkin kullanımı ve teknolojik kirlilik farkındalıkları arasında anlamlı, orta düzeyde, doğrusal ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

öğretmen adayları, yenilenebilir enerji kaynakları, enerjinin etkin kullanımı, teknolojik kirlilik

Examination of the Relationship Between Prospective Teachers’ Attitudes Towards Renewable Energy Sources Their Awareness Related To Efficient Use of Energy and Technological Pollution

Öz

The major aim of this research is to examine the relationship between prospective teachers’ attitudes towards renewable energy sources and their awareness related to the efficient use of energy and technological pollution. The research sample consisted of 358 students in total, including 171 prospective science teachers and 187 prospective classroom teachers who study at Kahramanmaras Sutcu Imam University Faculty of Education during the spring semester of 2016-2017 academic year.
Independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Bonferroni significance test, Pearson correlation and regression analysis were used during data analysis. Research results have revealed that prospective teachers’ attitudes towards renewable energy sources and their awareness related to efficient use of energy is at medium level. No significant difference has been identified between prospective teachers’ attitudes towards renewable energy sources and their awareness related to efficient use of energy and gender, department, class, grade point average, parental education status and family income. However, a significant difference has been noted between prospective teachers’ awareness towards efficient use of energy and class level.
In addition, a significant, medium, linear and positive relationship has been determined between prospective teachers’ attitudes towards renewable energy sources and their awareness related to efficient use of energy and technological pollution.

Anahtar Kelimeler

prospective teacher, renewable energy sources, efficient use of energy, technological pollution

Kaynakça

• Açıkgöz, Ç., 2011. Renewable Energy Education in Turkey. Renewable Energy an International Journal, 36, s.608-611.
• Altaş, İ.H., 1998. Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Türkiye'deki Potansiyelleri. Enerji, Elektrik, Elektromekanik-3e, Bilsem Yayıncılık A.Ş., Sayı 45, s.58-63.
• Annunziata, E., Rizzi, F., Frey, M. 2014. Enhancing Energy Efficiency in Public Buildings: The Role of Local Energy Audit Programmes. Energy Policy, 69, 364-373.
• Aslan, Z., Onaygil, S., 1999. Işık Kirliliği ve Enerji Tasarrufu. 18. Enerji Tasarrufu Haftası Ulusal Enerji Verimliliği Kongresi, Ankara. s.54-60.
• Bedeloğlu, A., Demir, A., Bozkurt, Y., 2010. Fotovoltaik Teknolojisi: Türkiye ve Dünyadaki Durumu, Genel Uygulama Alanları ve Fotovoltaik Tekstiller. Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi, 4(2), 43-58.
• Bhattacharya, S.C., 2001. Renewable Energy Education at The University Level. Renewable Energy, 22, s.91-97. Bilen, K., Ercan, O., 2014. A Research on Electronic Waste AwareneS and Environmental Attitudes of Primary School Students. Anthropologist, 17(1), 13-23.
• Bilen, K., Özel, M., Sürücü, A., 2013. Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Tutumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 36, s.101-112.
• Cohen, L., Manion, L., Morrison, K., 2000. Research Methods in Education. 5th ed., Routledge Falmer, London, 446s.
• Çelikler, D., 2013. AwareneS About Renewable Energy of Pre-Service Science Teachers in Turkey. Renewable Energy an International Journal, 60, s.343–348.
• Çelikler, D., Kara, F., 2011. İlköğretim Matematik ve Sosyal Bilgiler Öğretmen adaylarının Yenilenebilir Enerji Konusundaki Farkındalıkları. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 27-29 April 2011.
• Çolak, K., Kaymakcı, S., Akpınar, M., 2015. Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında ve Öğretmen Adaylarının Görüşlerinde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Yeri. Eğitim Bilimleri Dergisi Ocak 2015, Sayı 41, s.59-76.
• Demirbaş, M., Pektaş, H. M., 2009. İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Sorunu İle İlişkili Temel Kavramları Gerçekleştirme Düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2).
• Dietz, T., P. C. Stern, G. a. Guagnano. 1998. Social Structural and Social Psychological Bases of Environmental Concern. Environment and Behavior 30 (4), s450–471.
• Dinçer, F., 2011. Türkiye'de Güneş Enerjisinden Elektrik Üretimi Potansiyeli-Ekonomik Analizi ve AB Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Değerlendirme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 14(1), s.8-17.
• Ercan, O., Ural, E., Tekbıyık, A., 2015. Pre-Service Teachers’ Attitudes Towards Nuclear Energy and The Effect of Fukushima Nuclear Disaster on Their Attitudes. The International Journal of Social Sciences and Humanities Invention, 2, (11) s.1669-1678.
• Ercan, O., Ural, E., Köse, S., 2017. The Effect of Web Asisted Learning with Emotional Intelligence Content on Students' Information about Energy Saving, Attitudes Towards Environment and Emotional Intelligence. Science Education International, 28(1).
• Fırat, A., Sepetcioğlu, H., Kiraz, A., 2012. Öğretmen Adaylarının Yenilenebilir Enerjiye İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, özel sayı 1, s.216-224.
• Güler, Ç., Çobanoğlu, Z., 1994. Su Kirliliği. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi, (12), 1. Güler, Ö., 2006. Türkiye’de Rüzgar Enerjisinin Durumu ve Geleceği. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Türkiye 10. Enerji Kongresi, 143-151.
• Güneş, T., Alat, K., Gözüm, A.İ.C., 2013. Fen Öğretmeni Adaylarına Yönelik Yenilenebilir Enerji Kaynakları Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi - Journal of Education Sciences Research, 3 (2), 269-289. http://ebad-jesr.com.
• Kandpal, T. C., Broman, L., 2014. Renewable Energy Education: A Global Status Review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 34, 300-324.
• Karabulut, A., Keçebaş, A., Alkan, M.A., 2011. An Investigation on Renewable Energy Education at The University Level in Turkey. Renewable Energy an International Journal, 36, s.1293-1297.
• Karadağ, Ç., Gülsaç, I. I., Ersöz, A., Çalışkan, M. 2009. Çevre Dostu ve Temiz: Yenilenebilir Enerji Kaynakları. Bilim ve Teknik, (498), 24-27.
• Karasar, N., 2006. Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 292s
• Karatepe, Y., Varbak Neşe, S., Keçebaş, A., Yumurtacı, M., 2012. The Levels of AwareneS About The Renewable Energy Sources University Students in Turkey. Renewable Energy an International Journal, 44, s. 174-179.
• Koç, E., Şenel, M. C., 2013. Dünyada ve Türkiye’de Enerji Durumu-Genel Değerlendirme. Mühendis ve Makina, 54(639), 32-44.
• Külekçi, Ö. C., 2009. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Arasında Jeotermal Enerjinin Yeri ve Türkiye Açısından Önemi. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 1(2), s.83-91.
• Mutlu, O., 2016. Fen dersleri (Fizik, Kimya ve Biyoloji) Öğretmen Adaylarının Yenilenebilir Enerji Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Isparta. 79s.
• Okur, E., Yalçın-Özdilek, Ş., 2013. Enerjinin Etkin Kullanımı ve Teknolojik Kirlilik Farkındalık Ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi s.271-286, Cilt:21 No:1.
• Özyonar, F., Peker, İ., 2008. Sivas Kent Merkezindeki Çevresel Gürültü Kirliliğinin Araştırılması. Ekoloji Dergisi, 17(69).
• Ravali, K., Kumar, P. A. Techno-Pollutıon. Computer, 1(4), 1416-1420.
• Saraç, E., Bedir, H., 2014. Sınıf Öğretmenlerinin Yenilenebilir Enerji Kaynakları ile İlgili Algılamaları Üzerine Nitel Bir Çalışma. KHO Bilim Dergisi, Cilt 24, Sayı 1.
• Sweeney, J. L., 2000. Economics of Energy. Department of Management Science and Engineering, Stanford University, 4.
• Tiftikçi, H.İ., 2014. Farklı Bölümlerde Öğrenim Görmekte Olan Son Sınıf Üniversite Öğrencilerinin Yenilenebilir Enerji Kaynakları Hakkındaki Farkındalıkları. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara. 86s.
• Tobin, R. G., CriSman, S., Doubler, S., Gallagher, H., Goldstein, G., Lacy, S., Rogers, C.B., Schwartz, J., Wagoner, P., 2012. Teaching Teachers about Energy: LeSons from an Inquiry-Based Workshop for K-8 Teachers. Journal of Science Education And Technology, 21(5), 631-639.
• Tranter, B.. 2011. Political Divisions over Climate Change and Environmental ISues in Australia. Environmental Politics 20 (1) s78–96. Tutar, F., Eren, M.V., 2011. Geleceğin Enerjisi: Hidrojen Ekonomisi ve Türkiye. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (6).
• Yaman, Y., 2007. Enerji Tasarrufu ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları. Birsen Yayınevi. ISBN: 978-975-511-461-0, İstanbul, 314s.
• Zarnikau, J. (2003). Consumer Demand for ‘Green Power’ and Energy Efficiency. Energy Policy, 31(15), 1661-1672.
• Zelezny, L. C., Chua, P. P., Aldrich, C., 2000. New Ways of Thinking About Environmentalism: Elaborating on Gender Differences in Environmentalism. Journal of Social ISues, 56(3), 443-457.
• Zyadin, A., Puhakka, A., Ahponen, P., Pelkonen, P., 2014. Secondary School Teachers' Knowledge, Perceptions, and Attitudes Toward Renewable Energy in Jordan. Renewable Energy, 62, 341-348.