Evaluation of the primary school education undergraduate program (2018) in the context of self-efficacy beliefs of pre-service teachers

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 538 - 559, 02.12.2022

Celal Boyraz İsmail Sarikaya

https://doi.org/10.33400/kuje.1146130

Öz

The aim of this study is to evaluate the 2018 primary school teaching undergraduate program on the self-efficacy beliefs and views of preservice teachers. In the study, the variation pattern, which is one of the basic designs of mixed methods research, was adopted. The participants of the study are 65 teacher candidates who are studying in a primary school teaching program at a state university and graduated in the 2021-2022 academic year. In the study, in which criterion sampling, one of the purposeful sampling methods, was adopted, taking all the courses in the 2018 Primary School Teaching curriculum was taken as a criterion. In order to collect data, a semi-structured interview form consisting of two parts and developed by the researchers and the self-efficacy beliefs scale developed by Sarikaya and Sökmen (2021) for primary school teachers and teacher candidates were used. While descriptive and predictive statistics were used in the analysis of the data obtained from the scale, content analysis steps were followed in the analysis of qualitative data. As a result of the research, the participants described the field education courses and vocational knowledge courses as courses with a high contribution. In addition, there is a moderate level of contribution level between teaching self-efficacy beliefs and field education and vocational knowledge course groups; it has been revealed that there is a low-level, positive and significant relationship between the degree of contribution of field education and vocational knowledge elective course groups. However, it was seen that there was no significant relationship between the teaching self-efficacy beliefs of the candidates and the contribution level of the general culture compulsory and elective course groups. In the interviews, it was stated that the contribution of the participants of the courses was affected by variables such as the instructor, the content of the courses, the anxiety of appointment, and the necessity of giving more place to the practical courses came the fore.

Anahtar Kelimeler

primary school teaching, undergraduate program, self-efficacy, preservice teacher

Sınıf öğretmenliği lisans programının (2018) aday öğretmenlerin öz-yeterlik inançları bağlamında değerlendirilmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, aday sınıf öğretmenlerinin sınıf öğretmenliği müfredatına yönelik görüşleri ve öz-yeterlik inançları üzerinden 2018 Sınıf Öğretmenliği lisans programını değerlendirmektir. Araştırmada karma yöntem araştırması temel desenlerinden çeşitleme deseni benimsenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, bir devlet üniversitesinde sınıf öğretmenliği programında öğrenim görmekte olan ve 2021-2022 öğretim yılında mezun olan 65 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Amaçlı örneklem yöntemlerinden ölçüt örneklemenin benimsendiği araştırmada 2018 Sınıf Öğretmenliği müfredatında yer alan tüm dersleri almış olmak ölçüt olarak alınmıştır. Veri toplama amacıyla ilk olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen ve iki bölümden oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu ve Sarikaya ve Sökmen (2021) tarafından sınıf öğretmeni ve öğretmen adayları için geliştirilen öz-yeterlik inançları ölçeği kullanılmıştır. Ölçekten elde edilen verilerin analizinde betimsel ve kestirimsel istatistikten faydalanılırken, nitel verilerin analizinde içerik analiz adımları takip edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcılar, alan eğitimi dersleri ve meslek bilgisi derslerini katkısı yüksek dersler olarak nitelendirmişlerdir. Ayrıca öğretmenlik öz-yeterlik inançları ile alan eğitimi ve meslek bilgisi ders gruplarının katkı düzeyi dereceleri arasında orta düzeyli; alan eğitimi ve meslek bilgisi seçmeli ders gruplarının katkı düzeyi dereceleri arasında ise düşük düzeyli, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin olduğu ortaya konulmuştur. Ancak adayların öğretmenlik öz-yeterlik inançları ile genel kültür zorunlu ve seçmeli ders gruplarının katkı düzeyi dereceleri arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı görülmüştür. Yapılan görüşmelerde katılımcıların derslerin sağladığı katkının öğretim elemanı, derslerin içeriği ve atanma kaygısı gibi değişkenlerden etkilendiği söylenmiş ve uygulamaya yönelik derslere daha fazla yer verilmesi gerekliliği öne çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

sınıf öğretmenliği, lisans programı, öz yeterlik, öğretmen adayı

Kaynakça

• Ada, S. (2001). İlköğretimin birinci kademesinde sınıf öğretmeni yetiştiren okulların programlarının analizi ve karşılaştırılması. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 13, 1-10. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2096
• Akdemir, A. S. (2013). Türkiye’de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. Turkish Studies, 8(12), 15-28. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5706
• Altunova, N., & Aslan, M. (2019). Güncellenen sınıf öğretmenliği lisans programının öğretim elemanı görüşlerine göre değerlendirilmesi. H. İbrahim Özok ve C. Aladağ (Ed.), Eğitim pratiğimiz üzerine araştırmalar içinde (ss. 393-409). Pegem Yayıncılık.
• Arslan, A. (2005). İnkılâp tarihi derslerinde başarı nasıl sağlanabilir? M. Saray ve H. Tosun (Ed.), İlk ve Orta Öğretim Kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Konularının Öğretimi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri içinde(ss. 65-71). Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Atalay, F., & Yener, Y. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıf öğretimi uygulamalarına ilişkin kaygılarının belirlenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 7(1), 15-31. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aji/issue/46556/531979
• Aydın, R. Şahin, H., & Topal, T. (2008). Türkiye’de ilköğretime sınıf öğretmeni yetiştirmede nitelik arayışları. Türkiye Sosyal Araştırmalar, 12(2), 119-142. https://app.trdizin.gov.tr/ makale/T0RJeU5UTXo/turkiye-de-ilkogretime-sinif-ogretmeni-yetistirmede-nitelik-arayislari
• Aytaç, A., & Er, K. O. (2018). Türkiye’de ve Finlandiya’da hizmet öncesi sınıf öğretmeni yetiştirme programlarındaki öğretmenlik uygulamalarının karşılaştırılması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 10-19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ekuad/issue/38280/442712
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Freeman
• Başkan, G. A. (2001). Öğretmenlik mesleği ve öğretmen yetiştirmede yeniden yapılanma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 16-25. http://efdergi.hacettepe.edu.tr/ yonetim/icerik/makaleler/980-published.pdf
• Britner, S. L., & Pajares, F. (2006). Sources of science self-efficacy beliefs of mid-dle school students. Journal of Research in Science Teaching, 43(5), 485-499. https://doi.org/10.1002/tea.20131
• Bryman, A. (2006). Integrating quantitative and qualitetive research: How is it done? Qualitative Research. 6 (1), s. 97-113.
• Caires, S., Almeida, L., & Vieira, D. (2012). Becoming a teacher: Student teachers’ experiences and perceptions about teaching practice. European Journal of Teacher Education, 35(2), 163-178. https://doi.org/10.1080/02619768.2011.643395
• Chesnut, S. R. (2017). On the measurement of preservice teacher commitment: Examining the relationship between four operational definitions and selfefficacy beliefs. Teaching and Teacher Education, 68, 170-180. https://doi.org/10.1016/j.tate.2017.09.003
• Creswell, J.W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (M. Sözbilir, çev. ed.). Pegem Akademi. doi:10.14527/9786053184720 (Çalışmanın orijinali 2015’te yayımlanmıştır.)
• Çelik, F. (2000). Sınıf öğretmenliği yeni öğretim programının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 1-3.
• Çermik, H., Doğan, B., & Şahin, A. (2010). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih sebepleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 201-212. http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/1473916686_16.makale.pdf
• Çetin, M., & Duman, S. (2022). Öğretmenlerin yüksek performans algısı ve performans -değerlendirme uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 56(56), 233-252. https://doi.org/10.15285/maruaebd.1127794
• Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/278/241
• Dey, I. (1993). Qualitative data analysis: A user friendly guide for social scientist. Routledge.
• Doğan, C. (2005). Türkiye’de sınıf öğretmeni yetiştirme politikaları ve sorunları. Bilig, 35, 133-149. http://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/3219-published.pdf
• Dönmez Yapucuoğlu, M., & Gündoğdu, K. (2020). Öğretmenlik meslek bilgisi derslerine ilişkin program değişikliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 33-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akuned/issue/56976/689004
• Elgit, B., & Yurtal, F. (2022). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile sınıf içi davranışlarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(235), 2275-2296 . DOI: 10.37669/milliegitim.885220
• Elma, C., & Ergen, Y. (2016). Yeni mezun sınıf öğretmenlerinin sınıf öğretmeni yetiştirme programına ilişkin görüşleri. Kesit Akademi Dergisi, 2(4), 185–211.
• Erbasan, Ö., & Erbasan, Ü. (2020). Sınıf öğretmenlerinin ilk okuma yazma öğretimi sürecinde karşılaştığı sorunlar. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 113-125. https://doi.org/10.16916/aded.628267
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPS statistics (4th ed.). Sage.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2015). How to design and evaluate research in education (9. ed.). Mc Graw Hill Education.
• Hyry-Beihammer, E. K., & Hascher, T. (2015). Multi-grade teaching practices in Austrian and Finnish primary schools. International Journal of Educational Research, 74, 104-113. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2015.07.002
• Işık, A., Çiltaş, A., & Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 53-62. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2825/38165
• Joyce, T. M. (2014). Quality basic education for all: Challenges in multi-grade teaching in rural schools. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(1), 531-536. https://doi.org/10.5901/mjss.2014.v5n1p531
• Kahyaoğlu, M., & Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 73-84. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/819222
• Kamışlı, H., Karslı-Çalamak, E. ve Olkun, S. (2020). Okul öncesi ve sınıf öğretmenliği lisans programlarının çocuğun bütünsel gelişimi açısından değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 451-467.
• Karabacak, N. (2022). Investigation of the 2018 class teaching undergraduate curricula revision from the perspective of implementors. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 12(2), 574-607. https://doi.org/10.18039/ajesi.936035
• Karalı, Y. (2022) Sınıf öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı ve matematik öğretimine yönelik öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 89-101. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1067612
• Karamustafaoğlu, S. ve Yalnız, S. (2016). 8. sınıf öğrencilerinin genel kültür seviyelerinin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 303-322.
• Kılıç Özmen, Z. (2019). 2018 Sınıf öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 521-548. https://doi.org/10.18039/ajesi.577387
• Köksal, N. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin öğretmen, müdür ve bakanlık yetkilileri tarafından değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 36-46. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11120/132988
• Küçükahmet, L (2007). 2006-2007 öğretim yılında uygulanmaya başlanan öğretmen yetiştirme lisans programlarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 203-219. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26116/275135
• Main, S., & Hammond, L. (2008). Best practice or most practiced? pre-service teachers' beliefs about effective behaviour management strategies and reported selfefficacy. Australian Journal of Teacher Education, 33(4), 28-39. http://dx.doi.org/10.14221/ajte.2008v33n4.3
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba Altun & A. Ersoy, çev. ed.). Pegem Akademi. (Çalışmanın orijinali 1994’te yayınlanmıştır.)
• Ok, A., & Önkol, P. (2007). The profile of prospective teachers in teacher education programs. Education and Science, 32(143), 13-26. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/826/179
• Özoğlu, M. (2011). Türkiye'nin öğretmen "yetiştirme" politikası. 21. yüzyılda TÜRKİYE’nin eğitim ve bilim politikaları sempozyumu (s. 6). Ankara: Eğitim Bir Sen. Eğitimciler Birliği Sendikası.http://www.ebs.org.tr/ebs_files/files/yayinlarimiz/235-egitimbirsen.org.tr-235.pdf .
• Paker, T. (2008). Öğretmenlik uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 132-139. http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/1976858039_Turan%20Paker2.pdf
• Ramrathan, L., & Ngubane, T. I. (2013). Instructional leadership in multi-grade classrooms: What can mono-grade teachers learn from their resilience? Education as Change, 17(1), 93-105. https://doi.org/10.1080/16823206.2014.865995
• Saracaloğlu, A. S., Yenice, N., & Özden, B. (2013). Fen bilgisi, sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen öz-yeterlik algılarının ve akademik kontrol odaklarının incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 227-250. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/114521
• Sarikaya, İ., & Sökmen, Y., (2021). Challenges and fundamental skills for primary school teachers: Developing self-efficacy beliefs scale. Turkish Journal of Education, 10(4), 274-296. https://doi.org/10.19128/turje.896092
• Sarikaya, İ., & Sökmen, Y. (2022). Prospective primary school teachers' change in attitudes and anxiety profiles during their preparation program. Journal of Pedagogical Research, 6(1), 18-39. https://dx.doi.org/10.33902/JPR.2022175399
• Sarikaya, İ., Samancı, O., & Yılar, Ö. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecinin aday ve danışman sınıf öğretmenlerinin görüşleri kapsamında değerlendirilmesi: Bir karma yöntem çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 939-989. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/33422/313807
• Senemoğlu, N. (1992). İngiltere’de ilköğretime öğretmen yetiştirme ve türkiye ile karşılaştırılması-türkiye’de ilköğretime öğretmen yetiştirmenin geliştirilmesi için bazı öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 143-156. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/shw_artcl-1312.html
• Ssentanda, M., & Asiimwe, A. (2020). Challenges to the acquisition of literacy in rural primary schools in Northern Uganda. Language Matters, 51(1), 38-62. https://doi.org/10.1080/10228195.2020.1717587
• Stanton, K., Cawthon, S., & Dawson, K. (2018). Self-efficacy, teacher concerns, and levels of implementation among teachers participating in drama-based instruction professional development. Teacher Development, 22(1), 51-77. https://doi.org/10.1080/13664530.2017.1308430
• Susar-Kırmızı, F., & Yurdakal, İ., H. (2020). Yenilenen (2018) sınıf öğretmenliği öğretmen yetiştirme lisans programına ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri. Turkish Studies - Education, 15(5), 3715-3745. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.45127
• Şendağ, S., & Gedik, N. (2015). Yükseköğretim dönüşümünün eşiğinde Türkiye’de öğretmen yetiştirme sorunları: Bir model önerisi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 72-91. https://doi.org/10.17943/etku.35232
• Taole, M., & Mncube, V. S. (2012). Multi-grade teaching and quality of education in South African rural schools: Educators’ experiences. Studies of Tribes and Tribals, 10(2), 151-162. https://doi.org/10.1080/0972639X.2012.11886653
• Tazebay, A. (2007). Öğretmen yetiştirme modeli. Çağdaş Eğitim Dergisi, 348, 26-31. http://www.tekisik.org/cagdas-egitim-dergisi
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturingan elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783–805. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
• Turan, M., & Sakız, G. (2014). Fen ve teknoloji dersinde portfolyo kullanımının öğrenci başarısı ve kalıcılığa etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 48-63. https://dergipark.org.tr/en/ pub/mersinefd/issue/17395/181822?publisher=mersin-university
• Ulubey, Ö., & Başaran, S. (2019). 2018 öğretmen yetiştirme lisans programlarının değerlendirilmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 9(2), 263-300. https://doi.org/10.31704/ijocis.2019.012
• Yurdakal, İ. H. (2018). Değişen sınıf öğretmenliği lisans program içeriğinin incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 6(29), 1483-1499. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-06-29-10
• YÖK (2018). Sınıf öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Sinif_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf