İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ATATÜRK KİTAPLIĞI BEL_YZ_o0043’TE KAYITLI ŞİİR MECMUASI VE MESTAP’A GÖRE TASNİFİ

Yıl 2021, Sayı: 4, 187 - 220, 27.12.2021

Ekim Ortaç Uludüz

Öz

Son dönemde edebiyat araştırmacılarının sıklıkla çalışma alanı olarak belirlediği şiir mecmuaları mürettiplerin poetik beğenileri veyahut belli bir amaç üzerine derledikleri bir yazma eser kategorisidir. Genellikle derleyicilerin herhangi bir başlık koymadığı şiir mecmuaları, kütüphane kataloglarında “şiir mecmuası, mecmûa-i eş‘âr, mecmû‘atü’l-eş‘âr” vb. başlıklarla kayıtlanmışlardır. Uzun yıllar akademik ilgiye muhtaç olarak kütüphane raflarında kalan mecmualar, şaire ve şiire dair birçok yeni bilgiyle karşılaşılması muhtemel eserler konumundadır. Bu bağlamda klasik Türk şiir tarihi bakımından mütemmim rol üstlenen mecmualar, Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi ile tek bir dijital platformda toplanmakta ve ortak kurallar dâhilinde sistematize edilmektedir. Bu proje kapsamında hazırlanan çalışmada İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı BEL_YZ_o0043 (1a-75b) demirbaş numaralı şiir mecmuası incelenmiştir. Mecmualar hakkında bilgi verilmiş ve çalışmaya konu olan şiir mecmuasının tanıtımı yapılarak elde edilen veriler sunulmuştur. İlgili eserde bulunan şairler ve 311 gazel, 73 müfred, 43 matla, 35 kıta, 7 şarkı, 4 kaside, 3 naat, 2 mesnevi, 2 tahmis, 1 müstezattan oluşan şiirler yekûnu MESTAP tablosuna göre tertip edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şiir, şiir mecmuası, MESTAP, klasik Türk edebiyatı.

ISTANBUL METROPOLITAN MUNICIPALITY ATATÜRK LIBRARY'S POETRY COLLECTIONS WITH THE FIXTURE NUMBER BEL_YZ_O0043 AND ITS ARRANGEMENT ACCORDING TO THE MESTAP

Öz

Poetry collections which have been determined as a field of study by literary researchers in the recent period, are a category of manuscripts compiled by the compilers for their poetic tastes or for a certain purpose. Generally, the poetry collections that the compilers did not give any titles were recorded with titles such as "poetry collections, mecmûa-i eş'âr, mecmû'atü'l-eş'âr" in the library catalogues. The collections that remained on the library shelves for many years in need of academic attention are the works that are likely to be encountered with many new information about the poet and poetry. In this context, the collections that play an integral role in the history of classical Turkish poetry are collected on a single digital platform with the Systematic Classification of Collections Project and systematized within the framework of common rules. In the study prepared within the scope of this project, the Istanbul Metropolitan Municipality Atatürk Library's poetry collections with the fixture number BEL_YZ_o0043 (1a-75b) was examined. Information about the collections was given and the data obtained by introducing the poetry journal, which was the subject of the study was presented. The poets in the related work and the poems consisting of 311 ghazals, 73 couplet, 43 matla, 35 stanzas, 7 songs, 4 eulogies, 3 naats, 2 masnavi, 2 tahmis, and 1 mustazat have been arranged according to the MESTAP table.

Anahtar Kelimeler

Poem, poetry collection, MESTAP, classical Turkish literature.

Kaynakça

• Genç, İlhan (2000). Esrar Dede - Tezkire-i Şu‘arâ-yı Mevleviyye. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Güven, Hikmet Feridun (2018). “Pîrî Mahlaslı Şairler ve Derviş İsa Pîrî”. İnternational Journal of Language Academy. 6/7. s. 132-147.
• Köksal, M. Fatih (2012). Eski Türk Edebiyatında Tenkit ve Teori. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Kurnaz, Cemal-Yaşar Aydemir (2013). “Mecmualara Sorulması Gereken Sorular”. Turkish Studies. 8/1. s. 51-64.
• Kut, Günay (1986). “Mecmua”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 6. İstanbul: Dergâh.
• Levend, Âgâh Sırrı (2014). Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Uludüz, Ekim Ortaç (2018). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı bel_yz_o0043 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuası'nın (1b-75a) Transkripsiyonlu Metni ve Şiir Mecmualarının Sistematik Tasnifi Projesi'ne (MESTAP) Göre Tasnifi. Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, Ozan (2008). “Metin Te’sisinde Şiir Mecmualarının Katkısına Bir Örnek: Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Koleksiyonu 5214 Numaralı Mecmua ve Muhtevası”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 1. s. 255-280.