ANALYSIS OF THE “EHMEDE ZEYDAN” TALE WITHIN THE FRAMEWORK OF THE PROPP’S MORPHOLOGICAL METHOD

Yıl 2020, Sayı: 2, 53 - 69, 29.04.2020

Ruken Çalıştıran

Öz

Folk tales have an important place in Kurdish literature. Folk tales is a powerful tool in the transfer of
language, culture, history, beliefs and traditions. This is why this field ia a unique treasure for researchers. Many
folk tales have been published in Hawar magazine. This magazine is very rich in fairy tales. Espesially the fairy
tale “Ehmede Zeydan” is very rich in terms of extraordinary elements. This tale also has a complex structure.
Propp’s “Morphological method” is well known in fairy tale analysis. In this study, a Kurdish fairy tale is going

to be analyzed scientifically with a method which accepted in the world. With this study, we will try to determine
whether the Propp method can be applied to a Kurdish fairy tale in term of form and content

Anahtar Kelimeler

Tales, Hawar, Propp, Morfological Metod

DAHÛRANDINA ÇîROKA “EHMEDÊ ZEYDAN” LI GOR RÊBAZA MORFOLOJÎK A VLADIMIR PROPP

Öz

Çîrokên gelêrî di edebiyata kurdî ya gelêrî de xwedî cihekî girîng in. Çîrok di veguhestina ziman, çand, dîrok, bîr û bawerî û bastanê de amûreke xurt e. Lewma ev qad ji bo lêkoleran xezneyeke bêhempa ne. Di kovara Hawarê de hejmareke zêde çîrokên gelêrî hatine weşandin û bi taybet ev kovar di warê çîrokên derasayî de jî gelekî dewlemend e. Nemaze çîroka derasayî ya bi navê Ehmedê Zeydan, hem ji aliyê hêmanên derasayî ve gelekî dewlemend e, hem jî di hûnandina bûyeran de çîrokeke kompleks e.“Rêbaza Morfolojîk” a Vladimir Propp di warê dahûrandina çîrokan de gelek navdar e. Di vê rêbazê de Propp sî û yek fonksiyonên lehengên çîrokan tespît kirine û çîrokên derasayî li gor van fonksiyonan senifandine. Di vê xebatê de bi awayekî zanistî bi rêbazeke li cihanê hatiye pejirandin çîrokeke kurdî ya derasayî ew dê bê dahûrîn. Bi vê xebatê ve em dê hewl bidin ku ev rêbaza Morfolojîk a Propp li ser çîrokeke kurdî ya derasayî ji aliyê teşe û hûnandinê ve dikare bên tatbiq kirin an na.

Anahtar Kelimeler

Çîrok, Hawar, Propp, Rêbaza Morfolojîk

Kaynakça

• 1- BEDİRXAN, Celadet Alî: Hawar, 1932
• 2- ÇALIŞTIRAN KARABAT, Ruken, Lêkolîneke Giştî Li Ser Çîrokên Kurdî (Bi Nimûneyên Weşanên Ekola Şamê), Zanîngeha Mardin Artukluyê teza Mastrê ya neçapkirî, 2015
• 3- DORSON, Richard M., Folklor û Teoriyên Folklorê yên Îroyîn, werger Necat Keskîn, Avesta, stembol, 2017
• 4- KESKİN, Necat, Folklor û Edebiyata Gelêrî, Avesta, Stembol, 2019
• 5- PROPP, Vlademir: Masalın Biçimbilimi, wer. Mehmet Rıfat, Sema Rıfat, weş. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, çap 2., İstanbul, 2011.
• 6- YILDIRIM, Kadri; PERTEV, Ramazan; ARSLAN, Mustafa: Ji Destpêkê Heta Niha Folklora Kurdî, Weşanên Enstîtuya Zimanên Zindî ya Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Stenbol, 2013.