TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİ PROGRAMI ÜZERİNE

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 173 - 198, 27.07.2020

Mustafa Balcı , Deniz Melanlıoğlu

Öz

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi üzerinde hassasiyetle durulması gereken bir alan olarak nitelenmektedir. Son yirmi yıldır oldukça ivme kazanan bu alanda üniversitelere bağlı Türkçe öğretim merkezleri, Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Enstitüsü gibi çeşitli kurum ve kuruluşların faaliyet gösterdiği bilinmektedir. Dil öğretiminde kurum ve kuruluşlar arası standarttın sağlanmasında Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni esas alınmaktadır. Bu metinde belirtilen üç temel, altı ara düzey dikkate alınarak yabancılara Türkçe öğretimine yönelik içerik ve materyal üretilmekte; sınav hazırlanmaktadır. Ancak alana özgü yapılan çalışmalar göz önüne alındığında pek çok sorunla karşılaşıldığı görülmektedir. Sorunların temelinde ise hedef dil Türkçeye özgü standartların belirlendiği bir programa duyulan ihtiyaç bulunmaktadır. Bu anlamda çaba gösteren kurumlardan biri olan Türkiye Maarif Vakfının örgün eğitim kurumları için tasarladığı Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı, alanda duyulan eksiklik adına önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmada adı geçen programın içerik bakımından incelenmesi ve muadilleri ile kıyaslanması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe Öğretimi , Dil Becerileri , Öğretim Programı , Kazanım

Kaynakça

• Açık, F. (2008). Türkiye'de yabancılara Türkçe öğretilirken karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumunda sunulan bildiri. Doğu Akdeniz Üniversitesi, Kıbrıs.
• Akay, S., Hamamcı, Z. ve Kurt, M. (2017). Suriyeli öğrencilerle çalışan psikolojik danışmanların yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin uyguladıkları çözüm yollarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 23-47.
• Bacanlı, H. (2011). Değer değer midir?. Eğitime Bakış, (19), 18-21.
• Balcı, M. (2016). Tarihî seyrinde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi I: cumhuriyet dönemi öncesi Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. İçinde H. Develi vd. (Edt), Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yöntem ve uygulamalar-I (11-52). İstanbul:Kültür Sanat Basımevi.
• Balcı, M. (2017). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde temel kavramlar. İçinde H. Develi, C. Yıldız, M. Balcı, İ. Gültekin, D. Melanlıoğlu (Edt), Uygulamalı Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi el kitabı-I (43-133). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Balcı, M. ve Gültekin, İ. (2017). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi siyaseti ve stratejileri. İçinde H. Develi, C. Yıldız, M. Balcı, İ. Gültekin, D. Melanlıoğlu (Edt), Uygulamalı Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi el kitabı-I (43-133). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Balkar, B., Şahin, S. ve Babahan, N. I. (2016). Geçici eğitim merkezlerinde görev yapan Suriyeli öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 12 (6), 1290-1310.
• Biçer, N., Çoban, İ. ve Bakır, S. (2014). Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin karşılaştığı sorunlar: Atatürk üniversitesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (19), 125-135.
• Blundell, J., Higgens, J. ve Middlemiss, N. (1982). Function in English. Oxford: Oxford UniversityPress.
• Candaş Karababa, C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42( 2), 265-277.
• Delibaş, M. (2019). Türkçenin Fransızca konuşanlara yabancı dil olarak öğretiminde eylem odaklı yaklaşıma dayalı uygulamaların değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirtaş, S. K. ve Acer, E. K. (2016). Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlara yönelik bir değerlendirme: Passau üniversitesi örneği. İçinde A. Okur, B. İnce, İ. Güleç (Edt).Yabancılara Türkçe öğretimi üzerine araştırma (177-184). Sakarya: Sakarya Üniversitesi TÖMER Yayınları.
• Durmuş, M. (2013). Türkçenin yabancılara öğretimi: sorunlar, çözüm önerileri ve yabancılara Türkçe öğretiminin geleceğiyle ilgili görüşler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6 (11), 207-228.
• Durukan, E. ve Maden, S. (2013). Yabancılara Türkçe öğretimi programı geliştirme. İçinde M. Durmuş ve A. Okur (Edt). Yabancılara Türkçe öğretimi el kitabı (511-526). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Dünya Ekonomik Forumu (2015). New vision for educationun locking the potential of technology. Geneva. Erişim adresi: http://www3.weforum.org/docs/WEFUSA_NewVisionforEducation_Report2015.pdf (01. 05. 2020 ).
• Er, O., Biçer, N. ve Bozkırlı, K. Ç. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunların ilgili alan yazını ışığında değerlendirilmesi. TEKE, 1 (2), 51-69.
• Ertürk, S. (1998). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Başarı Yayınevi.
• Gültekin, İ. ve Melanlıoğlu, D. (2017). Diller için Avrupa ortak öneriler çerçevesi hakkında genel sorular. İçinde H. Develi, C. Yıldız, M. Balcı, İ. Gültekin, D. Melanlıoğlu (Edt). Uygulamalı Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi el kitabı-I (135-204). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30 (2), 169-202.
• Kan, M. O., Sülüşoğlu, B. ve Demirel, Ö. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programı ile ilgili okutman ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (24), 29-42.
• Kılıç, V. (2002). Dilin işlevleri ve iletişim. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Koçer, Ö. (2013). Program geliştirmenin ilk basamağı: yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ihtiyaç ve durum analizi. Eğitim ve Bilim, 38 (169), 159-174.
• Oğuzkan, F. (1993). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Emel Matbaacılık.
• Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. İstanbul: MEB Yayınları.
• Öngören, S., Özkan, A., Yüksel, B. ve Sever, D. (2017). Göçmen çocukların yaşadıkları uyum problemlerinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (59), 147-159.
• Özbay, M. (2010). Yeni ilköğretim Türkçe dersi öğretim programının kazanımlarına eleştirel bir bakış. İçinde Türkçe Öğretimi Yazıları (37-47). Ankara: Öncü Kitabevi.
• PIKTES, (2019). Okul çağındaki Suriyeli çocuk sayısı (Broşür). Ankara.
• Polat, Y., Köse, D., Peçenek, D. ve Durmuş, O. A. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe ilk kazanımlar için başvuru rehberi A1 öncesi. Ankara: Yunus Emre Enstitüsü Yayınları.
• TELC (2013). Diller için Avrupa ortak başvuru metni. MEB Yayınları.
• Temizyürek, F, Çangal, Ö. ve Yörüsün, S. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde iş Türkçesi öğretim programı, ders kitabı ve terimler sözlüğü denemesi: bankacılık örneği. ZeitschriftfürdieWelt der Türken, 7 (2), 87-111.
• Trilling, B. ve Charles, F. (2009). 21st century skills. San Francisco: Jossey – Bass.
• Türkçe Dersi Öğretim Programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• TYDÖP (2020). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretim Programı. İstanbul: TMV Yayınları.
• Ulutaş, M. (2016). Türkiye’de yükseköğrenim görecek yabancılar için özel amaçlı Türkçe öğretimine yönelik program geliştirme: bir model önerisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Uzun, N. E. (2013). Yabancılara Türkçe öğretimi üzerine söyleşi. İçinde M. Durmuş ve A. Okur (Edt). Yabancılara Türkçe öğretimi el kitabı (7-11). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Ünlü, H. (2011). Türkiye’de ve dünyada Türkçenin yabancılara öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 1(1), 108-116.
• Varış, F. (1997). Eğitimde program geliştirme teoriler teknikler. İstanbul: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.
• Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretim Programı (2015). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Yiğit, T. (2015). Uygulamalar ve sorunlar bağlamında Türkiye’de sığınmacı çocukların eğitimi (Kırşehir ve Nevşehir örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.