YENİ BİN YILDA KURULAN ÜNİVERSİTELERİN SIRALAMA SİSTEMLERİNDEKİ GÜNCEL DURUMLARININ DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 1 - 17, 30.01.2024

Kasım Binici , Coşkun Polat , Erol Yılmaz

Öz

Bu çalışmada, yakın geçmişte kurulmuş üniversitelerin akademik performansları ve gelişimleri, sıralama sistemlerindeki yerleri ve derecelendirme raporlarındaki performanslarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Üniversitelerin konumları, bilinen sıralama sistemleri olan ARWU, CWTS Leiden, CWUR, NTU, QS, SCIMAGO, THE, URAP, US News listelerinden elde edilmiştir. Çalışmada ayrıca, TÜBİTAK’ın yayımladığı endekslerdeki veriler de kullanılmıştır. Yayın ve atıf sayılarına ilişkin veriler, InCites veri tabanından indirilmiştir. Karşılaştırmalı bir yaklaşımla yürütülen çalışmada üniversitelerin akademik geçmişi, araştırma üniversitesi statüsü, tıp fakültesine sahip olma durumu gibi ölçütler çerçevesinde analizler yapılmıştır. Böylelikle, yakın geçmişte kurulmuş üniversitelerin tüm üniversiteler içerisindeki konumları yanı sıra, yetkinlik alanı, yayın ve atıf sayısı bakımından benzer profil ve özelliklere sahip üniversitelerin gruplandırılması ortaya konulmuştur. Tüm sıralama sistemlerinde ilk sıralarda yer alan kurumlar, 2000 yılından önce kurulan araştırma statüsüne sahip üniversitelerdir. Bazı sıralama sistemleri özelinde kimi yeni üniversiteler eski üniversitelerden, hatta bazı araştırma üniversitelerinden daha iyi derece yapmıştır. Alan yetkinlikleri, yayın ve atıf sayısı bakımından tıp fakültesi olan ve olmayan yeni üniversiteler kendi aralarında gruplanmıştır. “Yüksek yayın ve atıf” konumunda birikim gösteren tıp fakültesine sahip üniversiteler, alan yetkinliklerinde daha çok “düşük hacim ve kalite” kategorisinde yer almıştır. Tıp fakültesine sahip olmayan üniversitelerin “düşük yayın ve atıf” kategorisinde yer aldığı, alan yetkinliklerinde ise belirgin bir farkın olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Akademik üretkenlik, Araştırma performans değerlendirmesi, Üniversite sıralaması, Yeni üniversiteler.

Etik Beyan

Çalışma etik kurul izni gerektirmemektedir.

Assessing the Current Status of Universities Founded in the New Millennium in Ranking Systems

Öz

The purpose of this study is to investigate the academic performance and development of recently established universities, their positions, and performance in various ranking systems, and rating reports. The universities' positions were obtained from the following ranking systems: ARWU, CWTS Leiden, CWUR, NTU, QS, SCIMAGO, THE, URAP, and US News. The study also drew on data from TÜBİTAK's indexes. Articles and citation data were downloaded from the InCites database. The study was conducted using a comparative approach, and analyses were made based on criteria such as academic background, research university status, and whether they have a medical school. Therefore, the positions of recently established universities within all universities were identified, as well as the grouping of universities with similar profiles and characteristics in terms of field competency, articles, and citation data. The institutions that top all ranking systems are research universities that were established before 2000. In some cases, new universities have even outperformed older research universities in specific ranking systems. New universities with and without medical schools were grouped together based on their field competency, articles, and citation data. Universities with medical schools that have high articles and citation data have been found to be in the "low volume and quality" category in terms of field competencies. Similarly, universities without medical schools are in the "low articles and citation" category, and their field competencies are not significantly different.

Anahtar Kelimeler

Scholarly Productivity, Research Performance Assessment, University Ranking

Kaynakça

• Aithal, P. S., Shailashree, V. ve Kumar, P. M. (2016). The study of new national institutional ranking system using ABCD framework. SSRN Scholarly Paper, Rochester, NY. https://papers.ssrn.com/abstract=2790229 adresinden erişildi.
• Arkalı Olcay, G. ve Bulu, M. (2016). Uluslararası üniversite sıralama endekslerinde Türk üniversitelerinin yeri. Yükseköğretim Dergisi, 6(2), 95-103. doi:10.2399/yod.16.003
• Binici, K. (2023). Çankırı Karatekin Üniversitesi’nin araştırma profili: Araştırma performansı ve alan yetkinlik incelemesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. doi:10.54558/jiss.1365822
• Doğan, G. (2017). Akademik performans odaklı uluslararası üniversite sıralama sistemlerinin genel sıralamalarına ve ölçütlerine göre değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilgi ve Belge Yönetimi.
• Harvey, L. (2008). Rankings of higher education institutions: A critical review. Quality in Higher Education, 14(3), 187-207. doi:10.1080/13538320802507711
• Ioannidis, J. P., Patsopoulos, N. A., Kavvoura, F. K., Tatsioni, A., Evangelou, E., Kouri, I., … Liberopoulos, G. (2007). International ranking systems for universities and institutions: A critical appraisal. BMC Medicine, 5(1), 30. doi:10.1186/1741-7015-5-30
• Saraç, B. ve Erdoğan, B. Z. (2023). Üniversite sıralamaları ne söyle(mez)r? Buz dağının görünen ve görünmeyen yüzü. Yükseköğretim Dergisi, 13(2), 257-271. doi:10.53478/yuksekogretim.1274645
• Sheeja, N. K., Mathew, S. K. ve Cherukodan, S. (2018). Impact of scholarly output on university ranking. Global Knowledge Memory and Communication, 67(3), 154-165. doi:10.1108/GKMC-11-2017-0087
• TÜBİTAK. (2023a). Girişimci ve yenilikçi üniversite endeksi. https://www.tubitak.gov.tr/tr/icerik-girisimci-ve-yenilikci-universite-endeksi adresinden erişildi.
• TÜBİTAK. (2023b). Üniversitelerin alan bazında yetkinlik analizi. https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/2023-yetkinlik-raporu.pdf adresinden erişildi.
• University rankings guide: A closer look for research leaders. (2023).Beta.elsevier.com. 16 Eylül 2023 tarihinde https://beta.elsevier.com/academic-and-government/university-rankings-guide adresinden erişildi.
• UniversityRankings.ch. (2023). University rankings based on football league tables. UniversityRankings.ch. 14 Eylül 2023 tarihinde https://www.universityrankings.ch/en/methodology/on_rankings/introduction adresinden erişildi.
• Uslu, B., Çalıkoğlu, A., Seggie, F. N. ve Seggie, S. H. (2020). TÜBİTAK girişimci ve yenilikçi üniversite endeksi kriterlerinin girişimci üniversitelerde öne çıkan faaliyetler açısından değerlendirilmesi. Yükseköğretim Dergisi, 10. doi:10.2399/yod.19.011
• Yerbury, D. (2006, 12 Ocak). Spreading universities’ foreign risks. The Age. 13 Eylül 2023 tarihinde https://www.theage.com.au/national/spreading-universities-foreign-risks-20060112-ge1k4w.html adresinden erişildi.
• YÖK. (2021). Üniversite izleme ve değerlendirme göstergeleri ve açıklamaları-2021. https://www.yok.gov.tr/Documents/Universiteler/izleme-ve-degerlendirme-kriteri/2021/universite-izleme-ve-degerlendirme-gostergeleri-ve-aciklamalari-2021.pdf adresinden erişildi.
• YÖK. Doçentlik Başvuru Şartlarının Değişikliğine İlişkin Duyuru. Yükseköğretim Genel Kurulu’nun 15.06.2023 tarihli 10 sayılı oturumunda alınan 2023.10.183 sayılı kararı (2023). https://www.uak.gov.tr/DuyuruBelgeleri/2023/8/yokGenelKurulKarari_09082023.pdf adresinden erişildi.