MÜZİK DESTEKLİ ANIMSAMA TERAPİSİNİN DEMANSLI YAŞLI BİREYLERİN BİLİŞSEL FONKSİYONLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: SİSTEMATİK DERLEME VE META ANALİZ PROTOKOLÜ

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 1, 46 - 51, 24.04.2024

Tuğçe Kaplan Uyan , Elif Aşık , İlkay Keser

https://doi.org/10.24938/kutfd.1403610

Öz

Amaç: Demanslı bireylere uygulanan müzik destekli anımsama terapisinin (MDAT), bilişsel işlevler üzerine etkisinin araştırılacağı sistematik derleme ve meta analiz çalışmasının protokolünün sunulması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada, MDAT’ın demanslı yaşlı bireylerin bilişsel fonksiyonları üzerindeki etkisini değerlendiren randomize kontrollü çalışmalar sistematik olarak incelenecektir. Literatür tarama ve çalışmaların seçimi gibi süreçlerde rehber olarak sistematik derleme ve meta analiz çalışmaları için hazırlanmış olan Preferred Reporting Items for Systematic Review and Meta-Analysis Protocols kontrol listesi kullanılacaktır. Araştırmanın verileri literatürde yayınlanmış çalışmalardan elde edileceği için etik kurul onayına gerek duyulmamıştır. Arama dizeleri; “Wiley Online Library, Scopus, Web of Science, PubMed, EBSCOhost CINAHL Compete ve Cochrane Library” veri tabanlarında taranacaktır. Literatür taraması, İngilizce dilinde, yıl sınırlaması yapılmadan, 16 Ocak 2024 tarihine kadar gerçekleştirilecektir. Tarama iki araştırmacı tarafından bağımsız olarak yürütülecektir. Üçüncü araştırmacı işlemin doğruluğunu kontrol edecek ve uzlaşma sağlanamayan veriler için uzman görüşü verecektir. Dâhil edilen çalışmalar Cochrane ROB-2 aracı kullanılarak değerlendirilecektir. Veri ayıklama sürecinde incelenen çalışmalar iki araştırmacı tarafından incelenip ayıklanacak ve ilgili forma kaydedilecektir. Kodlayıcı güvenirliği ve değerlendiriciler arası uyumu belirlemede Cohen’s Kappa istatistiği için SPSS sürüm 22.0 paket programından faydalanılacaktır. Çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre müzik destekli anımsama terapisinin etkinliğini değerlendirmek için ilgili çalışma sonuçları (örneğin ruh sağlığındaki değişiklikler) üzerinde meta-analiz gerçekleştirilecektir. Eğer meta-analiz mümkün değilse, sonuçlar sistematik derleme olarak raporlanacaktır.
Bulgular: Literatürde farklı müdahaleler olan müzik ve anımsama terapisinin yaşlı bireylerde bilişsel işlevleri iyileştirdiği belirtilmektedir. Müzik destekli anımsama terapisinin de benzer şekilde demanslı yaşlı bireylerin bilişsel işlevlerini iyileştireceği düşünülmektedir.
Sonuç: Bu sistematik derlemeden elde edilen bulgular, araştırmacılar için müdahale programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasına yol gösterici olacaktır. Bu kapsamda birlikte uygulanan müzik destekli anımsama terapisi müdahalesinin özelliklerini ve etkinliğini belirleyecek olan bu çalışmanın bulguları, demanslı yaşlılarda bilişsel işlevleri iyileştirmeye yönelik çözüm sunma potansiyeline sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Anımsama terapisi, bilişsel işlev, demans, müzik

The Effect of Music Assisted Reminiscence Therapy on the Cognitive Functions of Elderly Individuals with Dementia: Systematic Review and Meta-Analysis Protocol

Öz

Objective: It is aimed to present the protocol of a systematic review and meta-analysis study that will investigate the effects of music-assisted reminiscence therapy (MART) applied to individuals with dementia on cognitive functions.
Material and Methods: In this study, randomized controlled studies evaluating the effect of music-assisted reminiscence therapy on the cognitive functions of elderly individuals with dementia will be systematically examined. The Preferred Reporting Items for Systematic review and Meta-Analysis Protocols checklist, prepared for systematic review and meta- analysis studies, will be used as a guide in processes such as literature scanning and selection of studies. Since the data of the research will be obtained from studies published in the literature, ethics committee approval was not required. Search strings; It will be searched in “Wiley Online Library, Scopus, Web of Science, PubMed, EBSCOhost CINAHL Compete and Cochrane Library” databases. The literature published in English language will be included in the review, without year limitation, until January 16, 2024. The screening will be conducted independently by two researchers. The third researcher will check the accuracy of the transaction and provide expert opinion on data on which consensus cannot be reached. Included studies will be evaluated using the Cochrane ROB-2 tool. During the data extraction process, the studies examined will be examined and sorted by two researchers and recorded in the relevant form. SPSS version 22.0 package program will be used to determine coder reliability and inter- rater agreement for Cohen's Kappa statistics. Based on the results obtained from the studies, a meta-analysis will be performed on relevant study results (e.g. changes in mental health) to evaluate the effectiveness of MART. If meta-analysis is not possible, results will be reported as a systematic review.
Results: It is stated in the literature that music and reminiscence therapy improves cognitive functions in elderly individuals. It is thought that music-assisted reminiscence therapy will similarly improve the cognitive functions of elderly individuals with dementia.
Conclusion: The findings from this systematic review will guide researchers in the development and implementation of intervention programs. In this context, the findings of this study, which will determine the characteristics and effectiveness of the MART intervention applied together, have the potential to provide solutions to improve cognitive functions in elderly people with dementia.

Anahtar Kelimeler

Reminiscence therapy, cognitive function, dementia, music

Kaynakça

• Chalise HN. Aging: Basic concept. Am J Biomed Sci Res.2019;1(1):8-10.
• United Nations (UN). Accessed date/ Erişim tarihi: 20 Mart 2024: https://www.un.org/en/UN-system/ageing.
• World Health Organization (WHO). Accessed date/ Erişim tarihi: 19 Mart 2024: https://digitallibrary.un.org/ record/3846855/files/WorldPopulationAgeing2019Highli ghts.pdf
• Aslan M, Hocaoğlu Ç. Yaşlanma ve yaşlanma dönemiyle ilişkili psikiyatrik sorunlar. DÜ Sağlık Bil Enst Derg. 2017;7(1):53-62.
• Keskin A, Uncu G, Tanburoğlu A, Adapınar D. Yaşlanma ve yaşlılıkla ilgili nörolojik hastalıklar. Osmangazi Tıp Derg. 2016;38(1):75-82.
• Demirtaş Ş, Güngör C, Demirtaş RN. Sağlıklı yaşlanma ve fiziksel aktivite: Bireysel, psikososyal ve çevresel özelliklerin buna katkısı. Osmangazi Tıp Derg. 2017;39(1):100-108.
• Arvanitakis Z, Shah RC, Bennett DA. Diagnosis and management of dementia. JAMA. 2019;322(16):1589- 1599.
• Martyr A, Nelis SM, Quinn C, et al. Living well with dementia: A systematic review and correlational meta- analysis of factors associated with quality of life, well- being and life satisfaction in people with dementia. Psychol Med. 2018;48(13):2130-2139.
• Markota M, Rummans TA, Bostwick JM, Lapid MI. Benzodiazepine use in older adults: Dangers, management, and alternative therapies. Mayo Clin Proc. 2016;91(11):1632-1639.
• Bozkurt C, Karadakovan A. Alzheimer hastalarında kullanılan ilaç dışı tedavi yöntemleri. Ordu Üniv Hemş Çalış Derg. 2020;3(3):329-337.
• Cotelli M, Manenti R, Zanetti O. Reminiscence therapy in dementia: A review. Maturitas. 2012;2(3):203-205.
• Yen HY, Lin LJ. A systematic review of reminiscence therapy for older adults in Taiwan. J Nurs Res. 2018;26(2):138-150.
• Macleod F, Storey L, Rushe T, McLaughlin K. Towards an increased understanding of reminiscence therapy for people with dementia: A narrative analysis. Dementia. 2021;20(4):1375-1407.
• Diwan S, Eliazar A, Pham D, Fuentes M. Evaluation of a culturally adapted reminiscence therapy intervention: Improving mood, family and community connectedness in Spanish and Vietnamese speaking older adults. Transcult Psychiatry. 2023;60(6):973-984.
• Krumhansl CL. Music: A link between cognition and emotion. Curr Dir Psychol Sci. 2002;11(2):45-50.
• Engelbrecht R, Bhar S, Ciorciari J. Planting the SEED: A model to describe the functions of music in reminiscence therapy. Complement Ther Clin Pract. 2021;44:101441.
• Istvandity L. Combining music and reminiscence therapy interventions for wellbeing in elderly populations: A systematic review. Complement Ther Clin Pract. 2017;28:18-25.
• Mahendran R, Gandhi M, Moorakonda RB, et al. Art therapy is associated with sustained improvement in cognitive function in the elderly with mild neurocognitive disorder: Findings from a pilot randomized controlled trial for art therapy and music reminiscence activity versus usual care. Trials. 2018;19(1):1-10.
• Ferreira LDA. Musiquence: Design, implementation and validation of a customizable music and reminiscence cognitive stimulation platform for people with dementia (thesis). Portugal. Universidade de Nova de Lisboa; 2020.
• Kelly L, Ahessy B. Reminiscence-focused music therapy to promote positive mood and engagement and shared interaction for people living with dementia: An exploratory study. Voices. 2021;21(2):1-27.
• Takahashi T, Matsushita H. Long-term effects of music therapy on elderly with moderate/severe dementia. J Music Ther. 2006;43(4):317-333.
• Xu C, Cheng LL, Liu Y, Jia PL, Gao MY, Zhang C. Protocol registration or development may benefit the design, conduct and reporting of dose-response meta- analysis: Empirical evidence from a literature survey. BMC Med Res Methodol. 2019;19:1-10.
• Shin E, Kim M, Kim S, Sok S. Effects of reminiscence therapy on quality of life and life satisfaction of the elderly in the community: A systematic review. BMC Geriatrics. 2023;23(1):420.
• Xu L, Li S, Yan R, Ni Y, Wang Y, Li Y. Effects of reminiscence therapy on psychological outcome among older adults without obvious cognitive impairment: A systematic review and meta-analysis. Front Psychiatry. 2023;14:1-11.
• Cochrane. Accessed date/ Erişim tarihi: 15 Mart 2024: https://methods.cochrane.org/bias/resources/rob-2-revised-cochrane-risk-bias-tool randomized-trials.
• Higgins JP, Altman DG, Gøtzsche PC et al. The Cochrane Collaboration's tool for assessing risk of bias in randomised trials. BMJ. 2011;343:d5928.
• ROB-2. Accessed date/ Erişim tarihi: 15 Mart 2024: https://www.riskofbias.info/welcome/rob-2-0-tool/current-version-of-rob-2.
• Benligül EM, Bektaş M, Arslan G. Meta-analizi anlamak ve yorumlamak: Hemşireler için öneriler. DEUHEFED. 2022;15(1):86-98.
• Kürü SA. Meta-analiz. PAUSBED. 2021;(42):215-229.
• Aslan ÖŞ, Şen S, Terzi R. RevMan ile meta-analiz. DEÜ Buca Eğit Fak Derg. 2023;56:436-462.
• World Health Organization (WHO). Accessed date/ Erişim tarihi: 15 Mart 2024: https://www.who.int/news- room/fact-sheets/detail/dementia.
• Wang N, Xu H, West JS, et al. Association between perceived risk of Alzheimer's disease and related dementias and cognitive function among US older adults. Arch Gerontol Geriatr. 2023;115:105126.
• Cheung DSK, Lai CKY, Wong FKY, Leung MCP. The effects of the music with movement intervention on the cognitive functions of people with moderate dementia: A randomized controlled trial. Aging Ment Health. 2018;22(3):306-315.
• Ito E, Nouchi R, Dinet J, Cheng CH, Husebø BS. The effect of music-based intervention on general cognitive and executive functions, and episodic memory in people with mild cognitive impairment and dementia: A systematic review and meta-analysis of recent randomized controlled trials. Healthcare. 2022;10(8):1462.
• Bugos JA, Lu L, Chen L, Torres MR, Gbadamosi AA. The effects of active music interventions on cognitive function and neuropsychiatric symptoms in patients with dementia: A systematic review and meta-analysis. Musicae Scientiae. 2023;28(1):112-130.
• Huang HC, Chen YT, Chen PY et al. Reminiscence therapy improves cognitive functions and reduces depressive symptoms in elderly people with dementia: A meta-analysis of randomized controlled trials. J Am Med Dir Assoc. 2015;16(12):1087-1094.
• Cammisuli DM, Cipriani G, Giusti EM, Castelnuovo G. Effects of reminiscence therapy on cognition, depression and quality of life in elderly people with Alzheimer’s disease: A systematic review of randomized controlled trials. J Clin Med. 2022;11(19):5752.
• Saragih ID, Tonapa SI, Yao CT, Saragih IS, Lee BO. Effects of reminiscence therapy in people with dementia: A systematic review and meta‐analysis. J Psychiatr Ment Health Nurs. 2022;29(6):883-903.
• Cunningham S, Brill M, Whalley JH et al. Assessing wellbeing in people living with dementia using reminiscence music with a mobile app (Memory Tracks): A mixed methods cohort study. J Healthc Eng. 2019;2019:1-10.
• Tz-Han L, Wan-Ru W, Chen IH, Hui-Chuan H. Reminiscence music intervention on cognitive, depressive, and behavioral symptoms in older adults with dementia. Geriatr Nurs. 2023;49:127-132.