Çocukların Anne-Babalarına Yönelik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2016, Sayı: 38, 168 - 188, 18.07.2016

Çiğdem Aytekin İsmihan Artan Saniye Bencik Kangal Fatma Çalışandemir Sibel Özkızıklı

Öz

Yürütülen bu çalışmada, okul öncesi dönem çocuklarının kendileri için bir rol modeli olan anne-babaya yönelik algılarının nasıl olduğunu betimsel olarak ortaya koymak, annelik ve babalığa yönelik kafalarında oluşan model hakkında genel bir fikir edinebilmek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada, soru formu kullanılarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışmanın örneklemini, Ankara ilinde yaşayan 4-6 yaş grubunda bulunan ve okul öncesi eğitimi alan toplam 579 çocuk oluşturmuştur. Veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından oluşturulan Demografik Bilgi Formu ve Çocuk Gözüyle Anne-Baba Soru Formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; çocukların çoğunluğu anne kavramını çocuğa bakım veren kişi, baba kavramını ise meslek/işe gitme işlevi ile tanımlamışlardır. Yine çocukların çoğunluğunun; anneyi evde en çok ev işi yapan ve mutfakta vakit geçiren, babayı ise en çok televizyon izleyen ve salonda/oturma odasında vakit geçiren bir rolde betimledikleri; annelerinin en çok yemek yapmaktan, babalarının ise en çok televizyon izlemekten hoşlandığını düşündükleri görülmüştür. Çocukların anne ve babalarıyla geçirdikleri vakitlerde oyun oynamaktan hoşlandıkları ve hep birlikteyken en çok oyun oynadıkları; anne ve babalarıyla en çok alışveriş merkezlerine gittikleri ve anne babalarıyla en çok parka/lunaparka gitmek istedikleri sonuçlarına ulaşılmıştır. Genel olarak, çocukların anne-baba ve rollerine yönelik olarak geleneksel toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde bir algıya sahip oldukları söylenebilir. 

 

Anahtar kelimeler: anne-baba algısı, rol modeli, okul öncesi dönem, çocuk gelişimi

Anahtar Kelimeler

anne-baba algısı, rol modeli, okul öncesi dönem, çocuk gelişimi

Kaynakça

• Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelik (2016). T. C. Resmi Gazete, 29636, 26 Şubat 2016.
• Alışveriş Yatırımcıları Derneği (2013). Şehirler GLA yoğunluk ve AVM adetleri haritası. 24.03.2016 tarihinde http://www.ayd.org.tr/TR/DataBank.aspx adresinden erişildi.
• Anlıak, Ş. (2004). Okul öncesi dönemde çocuğun yaşamında baba ve erkek öğretmenin rolü ve önemi. Ege http://dergipark.ulakbim.gov.tr/egeefd/article/viewFile/5000004054/5000004570 20.03.2016 tarihinde erişilmiştir. Dergisi, 2004(5), 25-33. adresinden
• Aslan, N. ve Arslan Cansever (2007). Okuldaki sosyal etkinliklere katılımda ebeveyn-çocuk etkileşimi (kültürlerarası bir
• karşılaştırma). Ege Eğitim Dergisi, 8(1), 113-130. adresinden
• http://dergipark.ulakbim.gov.tr/egeefd/article/download/5000004020/5000004536
• 02.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Craig, L. (2006). Parental education, time in paid work and time with children: an Australian time-diary analysis. The British Journal of Sociology, 57(4), 553-575.doi: 10.1111/j.1468-4446.2006.00125.x
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107. adresinden 20.03.2016 tarihinde erişilmiştir.
• www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423908004.pdf
• Erbay, F. ve Durmuşoğlu Saltalı, N. (2012). Altı yaş çocuklarının günlük yaşantılarında oyun ve annelerin oyun algısı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(2), 249-264. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/aeukefd/article/view/5000086887/5000080816 19.03.2016 tarihinde erişilmiştir. adresinden
• Günay, G. ve Bener, Ö. (2011). Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tsadergisi/article/viewFile/5000146764/5000133927 21.03.2016 tarihinde erişilmiştir. Araştırmalar Dergisi (TSA), 15(3), 157-171. adresinden
• İnci, M. ve Deniz, Ü. (2015). Baba tutumları ile çocuğun yaşı, cinsiyeti, doğum sırası ve kardeş sayısı değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, Hüseyin Hüsnü Tek Işık Özel Sayısı (Cilt I), İlkbahar 2015(7), 57-68.
• Kuzucu, Y. (2011). Değişen babalık rolü ve çocuk gelişimine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tpdrd/article/download/1058000096/1058000098 18.03.2016 tarihinde erişilmiştir. 4(35), 79-91. adresinden
• Öngen, B. ve Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam http://www.journals.istanbul.edu.tr/iusoskon/article/download/1023022124/1023020698 adresinden 21.03.2016tarihinde erişilmiştir. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 48(2013-2), 1-18.
• Şahin, H. ve Demiriz, S. (2014). Beş altı yaşında çocuğu olan babaların, babalık rolünü algılamaları ile aile katılım çalışmalarını gerçekleştirmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tsadergisi/article/download/5000146803/5000133966 20.03.2016 tarihinde erişilmiştir. (TSA), 18(1), 273-294. adresinden
• Tezel Şahin, F. (2011). Sosyal değişim sürecinde değişen babalık rolü. Z. Dilek, M. Akbulut, Z. C. Arda, Z. B. Özer, R. Gürses, B. Karababa Taşkın (Haz.). Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi “Kültürel Değişim, Gelişim ve Hareketlilik”: 10-15 Eylül 2007 – Ankara: Bildiriler (s. 765-773 – Cilt 2). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları. Türk Dil Kurumu (2016). Güncel Türkçe sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts adresinden 20.03.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Türkoğlu, B., Çeliköz, N. ve Uslu, M. (2013). 3-6 yaş aralığında çocuğu olan babaların nitelikli zaman algılarına http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/jret_2013.2.2_tamami.pdf adresinden 20.03.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Türkoğlu, D. ve Akduman, G. G. (2015). Okul öncesi dönem çocuğu olan babaların babalık rolü algıları ile eş destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 761-772. doi: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20153813685
• Uğurlu, E. G. (2013). Annelik rolünün öğrenilme sürecinde medyanın yeri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Elif%20Gizem%20U%C4%9Furlu%20(1-24.%20s).pdf erişilmiştir. 1-24.
• http://sbedergi.erciyes.edu.tr/34.sayi/makale/1- adresinden 18.03.2016 tarihinde
• Uzun, H. ve Baran, G. (2015). Çocuk ebeveyn ilişkisi ölçeğinin okul öncesi dönemde çocuğu olan babalar için geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslar arası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 30-40. http://www.inesjournal.com/Makaleler/513189172_id-36-haliluzun.pdf tarihinde erişilmiştir. adresinden 20.03.2016
• Webster, L., Low, J., Siller, C. ve Hackett, R., K. (2013). Understanding the contribution of a father’s warmth on his child’s social skills. Fathering: A Journal of Theory, Research, and Practice about Men as Fathers, 11(1), 90-113. doi: 10.3149/fth.1101.90
• Vaizoğlu, F. (2008). Anaokuluna devam eden çocukların sosyal davranışları ile ebeveynlerin evlilik uyumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Eroğlu, K. ve Taşkın, L. (2007). Kafkas üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 14(2), 26-38. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/hunhemsire/article/viewFile/5000052934/5000050250 adresinden 15.03.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde erkeklerin gözünden babalık ve aile. Mediterranean Journal of Humanities, 3(2), 297-328. doi: 10.13114/MJH/201322486