Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programının Teknoloji Okuryazarlığı Boyutları Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Sayı: 50, 22 - 50, 26.04.2019

Mustafa Fidan , Murat Debbağ

https://doi.org/10.21764/maeuefd.342552

Cited By: 2

Öz

Bu
araştırmanın amacı ortaokul Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi öğretim
programı kazanımlarını “teknoloji okuryazarlığı” boyutları çerçevesinde
değerlendirmektir. Bu bağlamda ilk olarak uzman görüşlerine göre ulusal ve
uluslararası düzeyde teknoloji okuryazarlığı boyutları ortaya konulmuş, söz
konusu belirlenen bu boyutlara göre kazanımlar incelenmiştir. Araştırmada nitel
araştırma metodolojisi çerçevesinde doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda uzman görüşlerine göre teknoloji okuryazarlığına ilişkin;
“teknolojinin temelleri”, “teknolojinin insan yaşamına etkisi”,
“uygulanabilirlik”, “üretim ve tasarım”, “değerlendirme ve sürdürebilirlik” olmak
üzere beş boyut belirlenmiştir.  Bu
boyutlardan “uygulanabilirlik”, “değerlendirme ve sürdürebilirlik” boyutlarının
Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi öğretim programı kazanımlarına yansımaları
yetersiz iken, diğer boyutların yansımalarının ise kısmen yeterli olduğu
görülmüştür. Araştırmada program geliştirme çalışmalarına ve gelecekte
yapılacak olan araştırmalara yönelik önerilere yer verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

teknoloji okuryazarlığı, bilişim teknolojileri, yazılım, öğretim programıı

An Investigation of Information Technologies and Software Course Curriculum in Terms of Technology Literacy Dimensions

Öz

The
purpose of this study is to evaluate the goals of information technologies and
software course within the framework “technology literacy” dimensions. In this
context, firstly according to experts’ opinions, the dimensions of technology literacy have been revealed
at national and international level and the goals have been examined in terms
of these dimensions. Document review method, within the scope of qualitative
research methodology, was used in this study. As a result of the research,
according to expert opinions; five dimensions were determined as “the origin of
technology”, "the effect of technology on human life",
"applicability", "production and design", "evaluation
and sustainability". It has been concluded that among these dimensions,
the reflections of "applicability" and "evaluation and
sustainability" is more inadequate on the goals of information
technologies and software curriculum, conversely others are partly sufficient. In this study, the proposals for future studies and curriculum
developers were included in the study.

Anahtar Kelimeler

technology literacy, information technologies, software, curriculum

Kaynakça

• Alkan, C. (2005). Egitim teknolojisi. Anı Yayınları, Ankara.
• Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Anı Yayınları, Ankara.
• Aydoğan, D. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin “bilişim teknolojileri okuryazarlık” düzeyleri (Malatya örneği). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 2(3), 34-59.
• Bacanak, A. & Gökdere, M. (2009). Investigating level of the scientific literacy of primary school teacher candidates. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 10(1), 1-10.
• Bacanak, A., Karamustafaoğlu, O. & Köse, S. (2003). Yeni bir bakış: Eğitimde teknoloji okuryazarlığı, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 191- 196.
• Bessac, K. W. (2002). Perceived Importance Students have of Technological Literacy, Technical Skills and the Areas of Instruction that Best Provide the Information and Skills Needed to Live in the Twenty-First Centry. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. University of Wisconsin.
• Cüre, F. & Özdener, N. (2008). Öğretmenlerin Bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) uygulama başarıları ve BİT’e yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34,41-53.
• Çoklar, A. N. (2008). Öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi standartları ile ilgili özyeterliklerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Çoklar, A.N. & Şahin, Y.G. (2014). Technology literacy according to students: what is ıt, where are we and what should we do for parents and children? Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 5(2), 27-34.
• Dağ, F. (2016). Examination of the professional development studies for the development of technological competence of teachers in Turkey in the context of lifelong learning. Journal of Human Sciences, 13(1), 90-111.
• Derman, A., Doğu, S. & Gödek-Altuk, Y. (2008). Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji okuryazarlık düzeyleriyle ilgili algıları. 8th International Educational Technology Conference (IETC 2008) Proceedings, Eskisehir, Turkey, 6-9 May 2008.
• Dinçer, S.(2011). Öğretmen yetiştiren kurumlardaki öğrencilerinin öğrenim hayatları boyunca bilgisayar öğrenme düzeylerinin ve bilgisayar okuryazarlıklarının incelenmesi. Akademik Bilişim, Malatya, Türkiye, 2-4 Şubat 2011.
• Durmaz, S. (2011). Geçmişten Günümüzde Fen Programlarında Yer Alan Teknoloji Okuryazarlığı Vurgularının Belirlenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Turkiye, 27-30 Haziran 2012.
• Erdaş, E., Aksüt, P., Aydın, F. (2015). Fen ve teknoloji öğretim programlarinin teknoloji okuryazarliği boyutlari açisindan incelenmesi: boylamsal bir çalişma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 132-146.
• Ertürk, S. (1982). Eğitimde program geliştirme. Yelkenlepe Yayınevi, Ankara.
• Fandino, Y. J. (2013). 21st century skills and the English foreign language classroom: A call for more awareness in Colombia. GIST Education and Learning Research Journal, 7, 190-208. Gagel, C. W. (1997). Literacy and technology: Reflections and insights for technological literacy. Journal of Industrial Teacher Education, 34(3), 6–34.
• Garmire, E. & Greg, P.(2006). Tech Tally Approaches To Assessing Technological Literacy, The National Academies Pres, Washington D.C.
• Gökoğlu, S., & Çakıroğlu, Ü. (2017). Determining the roles of mentors in the teachers’ use of technology: Implementation of systems-based mentoring model. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, 191–215. doi:10.12738/estp.2017.1.0234
• Hasse, C. (2017). Technological literacy for teachers. Oxford Review of Education, 43(3), 365-378. Heinich, R. (1995). The proper study of ınstructional technology. G. J. Anglin içinde, Instructional Technology. Libraries Unlimited Inc.
• Hoeg, D., & Bencze, L. (2017). Values underpinning STEM education in the USA: Analysis of the Next Generation Science Standards. Science Education, 101(2), 278–301.
• Ilgaz, H. ve Usluel, Y.K. (2011). Öğretim sürecine BİT entegrasyonu açısından öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 10(19), 87-106.
• International Society for Technology in Education [ISTE]. (2007). The ISTE National Education Technology Standards and performance indicators for students. http://www.iste.org/Libraries/ PDFs/NETS_for_Student_2007_EN.sflb.ashx adresinden 14 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Işık-Terzi, C. (2008). İlköğretim I. kademede fen ve teknoloji dersini yürüten sınıf öğretmenleri ile I. kademede fen ve teknoloji dersini yürüten fen bilgisi (fen ve teknoloji) öğretmenlerinin fen okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi ve sonuçların karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• ITEA (International Technology Education Association). (1996). Technology for All Americans. A rationale and structure for the study of technology. Technology for All Americans Project (TfAAP). VA:ITEA
• ITEA (International Technology Education Association). (2003). Advancing Excellence in Technological Literacy: Student Assessment, Professional Development, and Program, International Technology Education Association Reston, Virginia.
• ITEA (International Technology Education Association). (2006). Technology Literacy for All: A Rationale and Structure for the Study of Technology. Erişim tarihi, 24.07.2017.
• ITEA (International Technology Education Association). (2007). Standards for technological literacy: Content for the study of technology (3rd ed.). Reston, VA: Author
• ISTE (International Society for Technology in Education). (2016). Standarts for students. https://www.iste.org/standards/for-students adresinden 10 Eylül 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Kaya, Z. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. PegemA Yayıncılık, Ankara.
• Kayaduman, H., Sarıkaya, M. ve Seferoğlu, S. S. (2011). Eğitimde FATİH projesinin öğretmenlerin yeterlik durumları açısından incelenmesi. Akademik Bilişim Konferansı, 2-4 Şubat /İnönü Üniversitesi, Malatya. www.ab.org.tr/ab11/bildiri/136.doc adresinden 5 Temmuz 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Kruglikov, G. İ. (2002). Metodika Prepodavaniya Tehnologii spraktikumom [Methodic of technology teaching with case-study]. Akademiya yayın evi, Moskova.
• Loveless, A. (2002). A Literature Review in Creativity, New Technologies and Learning:A Report for Futurelab. Futurelab, Bristol.
• Markauskaite, L. (2005). From a static to dynamic concept: A model of ICT literacy and an instrument for self-assessment. In P. Goodyear, D. G. Sampson, D. J.-T. Yang, Kinshuk, T. Okamoto, R. Hartley & N.-S. Chen (Eds), The 5th IEEE. International conference on Advanced Learning Technologies. ICALT 2005. Proceedings. Kaohsiung, Taiwan, 5-8 July (pp. 464-466). Los Alamitos, CA: IEEE Computer Society.
• Massachusetts Technology Literacy Standards and Expectations (MTLSE) (2008). http://www.doe.mass.edu/odl/standards/itstand.pdf adresinden 22 eylül 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Mazman, S. G., & Usluel, Y. K. (2011). ICT integration into learning-teaching process: Models and indicators. Educational Technology: Theory and Practice, 1(1), 62–79.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2012), Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programı ve kılavuzu, Devlet Kitaplar Müdürlüğü, Ankara.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Jossey-Bass, San Francisco.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook, second edition. Thousand Oaks, Sage Publications, CA.
• Mishra, P., & Koehler, M. J. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A new framework for teacher knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017–1054.
• MTLC (Maryland Technology Literacy Consortium). (2009). Standards for Students. http://www.montgomeryschoolsmd.org/departments/techlit/ adresinden 10 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• NAE & NRC. (2006). Tech tally: Approaches to Assessing Technological Literacy. National Academy Press, Washington, D.C.
• Odabaşı, F. (2000). Toplumsal etkiler ve teknoloji okuryazarlığı BTIE 2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı Bildiriler Kitabı. Meteksan, Ankara.
• OSD (Orange School District) (2011). Computer Literacy Curriculum Guide. https://www.orange.k12.nj.us/cms/lib7/NJ01000601/Centricity/Domain/15/Technologycurriculum_ 5-12.pdf adresinden 2 Eylül 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Panel, I. I. L. (2007). Digital Transformation A Framework for ICT Literacy. A Report of Panel of International ICT literacy (pp. 40). Washington. D.C.
• Rasinen, A. (2003). An analysis of the technology education curriculum of six countries. Journal of Technology Education,15(1), 31-47
• Partnership for 21st Century Skills and the Society for Human Resource Management. (2006). Are They Really Ready To Work? Employers’ Perspectives on the Basic Knowledge and Applied Skills of New Entrants to the 21st Century U.S. Workforce. 14 Temmuz 2017 tarihinde www.p21.org/storage/documents/FINAL_REPORT_PDF09-29-06.pdf adresinden erişilmiştir.
• Pearson, A. & Young, T. (2002). National Academy of Engineering & National Research Council. Technically speaking: Why all Americans need to know more about technology. National Academy Press, Washington, DC. Seidel, J. V. (1998). Qualitative data analysis (originally published as Qualitative Data Analysis, in The Ethnograph v5.0: A Users Guide, Appendix E, Colorado Springs, Colorado: Qualis Research). http://www.qualisresearch.com/qda_paper.htm adresinden 10 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Shin, W. S., I. Han, I & Kim. I. (2014). Teachers’ technology use and the change of their pedagogical beliefs in korean educational context. International Education Studies, 7(8), 11-22.
• Skophammer, R., & Reed, P. A. (2014). Technological literacy courses in pre-service teacher education. The Journal of Technology Studies, 40(2), 68–81.
• Smarkola, C. (2008). Developmentally responsıve technology-lıteracy use ın educatıon: are teachers helpıng students meet grade-level natıonal technology standards, J. Educatıonal Computıng Research, 38(4) 387-409.
• Sugar, W., & Holloman, H. (2009). Technology leaders wanted: Acknowledging the leadership role of a technology coordinator. TechTrends: Linking Research and Practice to Improve Learning, 53(6), 66–75.
• Şimşek, H. &Yıldırım, A. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Tezci, E. ve Gürol, A., (2003). Oluşturmacı öğretim tasarımı ve yaratıcılık. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET). 2(1).
• Tomei, L. A. (2005). Taxonomy for the Technology Domain. Information Science Publishing, USA. Uluyol, Ç , Eryılmaz, S . (2015). Examining pre-service teachers’ opinions regarding to augmented reality learning. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 403-413. doi: 10.17152/gefad.88379.
• Üstündağ, T. (2005). Yaratıcılığa yolculuk (3.b.).Ankara: Pegem Akademi.
• Varış, Z. (2008). İlkogretim Okullarındaki Öğretmenlerin Bilgi Teknolojileri Okuryazarlık Düzeyleri Ve Bunları Kullanma Durumlarının Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yiğit, E.Ö. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Teknoloji Okuryazarlığı Düzeylerinin ve Teknoloji ile Bütünleştirilmiş Sosyal Bilgiler Öğretimine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi, Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zoller, U. (2013). Science, Technology, Environment, Society (STES) Literacy for Sustainability: What Should it Take in Chem/Science Education? Educación Química. 24(2), Pages 207-214.