SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENME STİLLERİ İLE ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 53, 411 - 434, 31.01.2020

Ayten Kiriş Avaroğulları , Berna Şaman

https://doi.org/10.21764/maeuefd.584183

Cited By: 8

Öz

Bu çalışmada
Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme
eğilimleri arasındaki ilişki incelenmiştir. 
Çalışmanın örneklemini Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesinde öğrenim gören
birinci ve dördüncü sınıf öğretmen adayları oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama
aracı olarak Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri ile California Eleştirel Düşünme
Eğilimleri Ölçeği (CCTDI) kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 paket
programı ile analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre Sosyal
Bilgiler öğretmen adaylarının sırasıyla en fazla ayrıştıran ve özümseme öğrenme
stiline sahip oldukları belirlenmiştir. Adayların eleştirel düşünme eğilimleri
ortanın biraz üstünde yüksek düzeydedir. Adaylar eleştirel düşünme eğilimi
ölçeğinde en yüksek puanı açık fikirlilik alt ölçeğinden almışlardır. Adayların
eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stilleri cinsiyet ve sınıf düzeyi
değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Ayrıca elde edilen
sonuçlara göre Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile
eleştirel düşünme eğilimleri arasında da anlamlı bir ilişki tespit
edilmemiştir. Elde edilen bulgulara göre çalışmanın sonunda öneriler
getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretmen adayları, öğrenme stilleri, eleştirel düşünme eğilimi, korelasyon analizi

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LEARNING STYLES AND CRITICAL THINKING TENDENCIES OF SOCIAL STUDIES TEACHER CANDIDATES

Öz

In this study, the
relationship between learning styles  and critical thinking tendencies of
social studies teacher candidates was investigated. The sample of the study is
composed of first and fourth year teacher candidates from Muğla Sıtkı Koçman
University. Kolb Learning Styles Inventory and California Critical Thinking
Tendency Scale (CCTDI) were used as data collection tools. The data were
analyzed with SPSS 22 package program. According to the findings of the study,
it was determined that most of the social studies teacher candidates had converging
and assimilating learning styles. Critical thinking tendencies of candidates
are slightly higher than average. Candidates received the highest score from
the open-minded subscale in the critical thinking disposition scale. Critical
thinking tendencies and learning styles of the candidates do not differ
significantly according to gender and class level variables. In addition, no
significant relationship was found between the learning styles of social
studies teacher candidates and their critical thinking tendencies. According to
the results of the study, various suggestions were made

Anahtar Kelimeler

Social studies teacher candidates, learning styles, critical thinking disposition, correlation analysis

Kaynakça

• Açışlı, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 15(1). doi: http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.78596
• Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünmebeceri düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Alkın Şahin, S., Tunca, N., ve Ulubey, Ö. (2014). The relationship between preservice teachers’ educational beliefs and their critical thinking tendencies, Elementary Education Online, 13(4), 1473-1492. doi: 10.17051/io.2014.56482
• Arseven, A. (2016). Üstün yetenekli öğrencilerin öğrenme stillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 151-168. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9255
• Arslan, B. ve Babadoğan, C. (2005). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin öğrenme stillerinin akademik başarı düzeyi, cinsiyet ve yaş ile ilişkisi, Eurasian Journal of Educational Research, 21, 34-48. http://babadogan.net/wp-content/PDF/P25.pdf adresinden 20.05.2019 tarihinde erişildi.
• Ateş, A. ve Altun, E. (2008). Learning styles, and preferences, for students of computer education and instructional technologies, Eurasian Journal of Educational Research, (30), 1-16. https://www.researchgate.net/publication/286792327_Learning_styles_and_preferences_for_students_of_computer_education_and_instructional_technologies adresinden 22.04.2019 tarihinde erişildi.
• Ateş, Y. ve Yavuz, E. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi, Social Sciences Studies Journal, 4(15), 1068-1076, http://sssjournal.com/DergiTamDetay.aspx?ID=484&Detay=Ozet adresinden 23.04.2019 tarihinde erişildi.
• Ay, Ş., Padem, S. ve Eriş, H. M. (2010). Teknik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stilleri, 1. Ulusal Eğitim Programları veÖğretim Kongresi Bildiri Özetleri (s.268-269). Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi, 13-15 Mayıs 2010, Balıkesir. https://www.pegem.net/Akademi/kongrebildiri_detay.aspx?id=117903 adresinden 19.05.2019 tarihinde erişildi.
• Bayat, N. (2014). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ile akademik yazma başarıları arasındaki ilişki, Eğitim ve Bilim, 39(173). http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/2333 adresinden 20.04.2019 tarihinde erişildi.
• Beşoluk, Ş. , Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9 (2), 679-693, http://ilkogretimonline.org.tr/ adresinden 21.03.2019 tarihinde erişildi.
• Bozkurt, O. ve Aydoğdu, M.(2009). İlköğretim fen bilgisi dersinde Dunn ve Dunn Öğrenme Stili Modeline Dayalı Öğretim ile Geleneksel Öğretim Yönteminin Öğrencilerin Akademik Başarı Düzeyleri ve Tutumlarına Etkisinin Karşılaştırılması, ¬İlköğretim Online, 8(3), 741-754. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ilkonline/article/view/5000038129 adresinden 18.05.2019 tarihinde erişildi.
• Bulut, R. ve Ocak, G. (2017). Eleştirel düşünme eğilimi ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,18(3). http://kefad.ahievran.edu.tr/Kefad/ArchiveIssues/Detail/dadb003a-c7eb-e711-80f7 005056b0673e adresinden 25.04.2019 tarihinde erişildi.
• Can, Ş. ve Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri, NWSA-Education Sciences, 10(2), 66-83. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/nwsaedu/article/view/5000075307/5000105428 adresinden 30.03.2019 tarihinde erişildi.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim FakültesiDergisi, 12(3), 93-108. http://kefad.ahievran.edu.tr/Kefad/ArchiveIssues/Detail/fd18c8d5-5153-e711-80ef-00224d68272d adresinden 15.05.2019 tarihinde erişildi.
• Çelik, F. ve Şahin, H. (2011). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği adaylarının cinsiyet ve öğrenim gördükleri sınıf düzeyleri bakımından öğrenme stillerinin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 23-38. https://dergipark.org.tr/download/article-file/231644 adresinden 19.05.2019 tarihinde erişildi.
• Dikmen, M., Tuncer, M., ve Şimşek, M. (2018). Öğrenme stilleri ile öğrenmeye yönelik tutum arasındaki ilişki, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (57) http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2456 Dikmen, M., Bahadır, F. ve Akmençe, A. E. (2018). Öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Educational Reflections, 2(1), 24-37.https://dergipark.org.tr/download/article-file/456753 adresinden 17.05.2019 tarihinde erişildi.
• Doğanay, A. (2016). Sosyal bilgiler eğitiminde eleştirel düşünme. Dursun Dilek (Ed.) Sosyal Bilgiler Eğitimi içinde (s. 417-433). Ankara: Pegem.Ekinci, Ö. ve Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ilkonline/article/view/5000038076 adresinden 17.05.2019 tarihinde erişildi.
• Evin Gencel, İ. (2007). Kolb’un deneyimsel öğrenme kuramına dayalı öğrenme stilleri envanteri-ııı’ü türkçeye uyarlama çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), http://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12397/5475 adresinden 20.03.2019 tarihinde erişildi.
• Gök, B. ve Erdoğan, T. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2), 29-51. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/1590/17204.pdf adresinden 22.05.2019 tarihinde erişildi.
• Güven, M. ve Kürüm, D. (2008). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile eleştireldüşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 7(1), 53-70. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ilkonline/article/view/5000038268/0 adresinden 15.05.2019 tarihinde erişildi.
• Halpern, D.F. (1999). Teaching for critical thinking: helping college students develop the skills and dispositions of a critical thinker, New Directions For Teaching And Learning, 80, 69-74. http://www.old-classes.design4complexity.com/6700-S16/critical-thinking/criticalthinking-Halpern.pdf adresinden 25.04.2019 tarihinde erişildi.
• Hazer, N. (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme yeterlik düzeyleri (Malatya İli Örneği), Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kandemir, M.A. (2017). Sınıf ve ilköğretim matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Turkısh Studıes -International Periodical for them Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12/6, 453-474, http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10116
• Karademir, E ve Tezel, Ö . (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stillerinin demografik değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (28), 129-145. http://dergipark.org.tr/pauefd/issue/11115/132914 adresinden 11.05.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Karaman, M. K. (2016). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1). https://dergipark.org.tr/download/article-file/234666 adresinden 11.05.2019 tarihinde erişildi.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kartal, T. (2012). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2), 279-297. http://kefad.ahievran.edu.tr/Kefad/ArchiveIssues/Detail/7360b6c1-4253-e711-80ef-00224d68272d adresinden 18.05.2019 tarihinde erişildi.
• Koç Erdamar,G. ve Bangir Alpan, G.(2017). Ortaöğretim öğretmenlerinin öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin karşılaştırılması, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1),93 -117. http://gefad.gazi.edu.tr/article/view/5000205282 adresinden 17.05.2019 tarihinde erişildi.
• Kolb, D., Boyatzis, R. E. ve Mainemelis, C. (2000). Experiental learning theory: previous research and new directions. R. J. Sternberg ve L. F. Zang (Ed.). Perspectives on thinking, learning and cognitive styles içinde (s. 227–248), Mahwah: Lawrance ErlbaumAssociates. http://livernspleen.com/wp-content/uploads/2013/08/experiential-learning-theory.pdf adresinden 15.04.2019 tarihinde erişildi.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme,(Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kutluca, A.Y., Yılmaz, A. ve İbiş, E. (2018). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(6), 2045-2055. doi:10.24106/kefdergi.2309
• Kuvaç, M. ve Koç, I. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri: İstanbul Üniversitesi örneği. Turkish Journal of Education, 3(2), 46-59. https://dergipark.org.tr/turje/issue/17344/181081 adresinden 16.05.2019 tarihinde erişildi.
• Küçük, D. P. ve Uzun, Y. B. (2013). Müzik öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 327-345. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/15875 adresinden 16.05.2019 tarihinde erişildi.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar) http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354 adresinden 15.04.2019 tarihinde erişildi.
• Nalçacı, A. , Meral, E. ve Şahin, İ. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eleştirel düşünme ile medya okuryazarlıkları arasındaki ilişki, Doğu Coğrafya Dergisi, 21 (36), 1-12. doi: 10.17295/dcd.99051
• Ozan, C., Karabacak, N., Kızıltaş, E. ve Küçükoğlu, A. (2017). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile öğrenme yaklaşımları tercihleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1818-1843. http://www.tekedergisi.com/DergiTamDetay.aspx?ID=4002 adresinden 15.05.2019 tarihinde erişildi.
• Özdemir, M. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). GaziÜniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, N. ve Kesten, A. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve bazı demografik değişkenlerle ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi, 16(1), 361-377. https://dergipark.org.tr/ataunisosbil/issue/2829/38360 adresinden 27.03.2019 tarihinde erişildi.
• Özdemir, N., Kesten, A. ve Işkın, P. (2017). The effect of teacher training on the learning styles of prospective teachers of social studies, Universal Journal of Educational Research 5(3): 396-407, DOI: 10.13189/ujer.2017.050312 https://eric.ed.gov/?id=EJ1134492adresinden 19.05.2019 tarihinde erişildi.
• Şenlik, N. Z., Balkan, Ö., ve Aycan, Ş. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri, Muğla üniversitesi örneği. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1), 67-76. https://dergipark.org.tr/download/article-file/45658 adresinden 17.05.2019 tarihinde erişildi.
• Tuna, S. (2008). Resim-iş öğretmenliği öğrencilerinin öğrenme stilleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 25(7), 252-261. https://dergipark.org.tr/download/article-file/70053 adresinden 15.05.2019 tarihinde erişildi.
• Tural, A., & Seçgin, F. (2012). Sosyal bilgiler ile fen ve teknoloji öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma. E-uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 63-77.
• Turan, İ. (2015). Sınıf öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin coğrafya dersine yönelik tutumlarına ve akademik başarıları üzerine etkileri, NWSA-Education Sciences, 1C0629, 10, (1), 1-16, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/nwsaedu/article/view/5000070041 adresinden 08.05.2019 tarihinde erişildi.
• Tümkaya, S. (2011). Fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stillerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 215-234. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/15459 adresinden 18.05.2019 tarihinde erişildi.
• Türnüklü, E. B. ve Yeşildere, S. (2005). Türkiye’den bir profil: 11-13 yaş grubu matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim ve becerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38 (2), 167-185. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/146/1057.pdf adresinden 18.05.2019 tarihinde erişildi.
• Uygun, K., Avaroğulları, M. ve Oran, M. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(21), 417-436. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11296
• Ünal, K., Dilbaz Alkan, G., Özdemir, F.B. ve Çakır, Ö. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğrenme stil ve stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Mersin Üniversitesi örneği), Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 56-76 http://dergipark.ulakbim.gov.tr/mersinefd/article/view/1002000450 adresinden 26.03.2019 tarihinde erişildi.
• Yenice, N.(2012). A review on learning styles and critically thinking disposition of pre-service science teachers in terms of miscellaneous variables. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 13(2), https://www.eduhk.hk/apfslt/download/v13_issue2_files/yenice.pdf adresinden 15.04.2019 tarihinde erişildi.
• http1-Sosyal Bilgiler öğretmenliği Lisans Programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen Yetistirme-Lisans-Programlari/Sosyal_Bilgileri_Ogretmenligi_Lisans_Programi09042019.pdf