OKUL, EV VE ÖĞRENCİ ÖZELLİKLERİNİN 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN TIMSS 2019 MATEMATİK BİLİŞSEL BECERİLERİNDEKİ ROLÜ

Yıl 2023, Sayı: 67, 197 - 227, 30.07.2023

Fatma Gökçen Ayva Yörü , Elif Sezer Başaran , Mehtap Çakan

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1142768

Öz

Bu araştırma TIMSS 2019 Türkiye uygulamasında okul, ev ve öğrenci özelliklerinin 4. sınıf öğrencilerinin matematik bilişsel becerilerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yordayıcı korelasyonel deseninin kullanıldığı araştırmanın örneklemini TIMSS 2019 Türkiye uygulamasına katılan 4. sınıf düzeyindeki 3539 öğrenci, 173 öğretmen ve 173 okul oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak öğrenci, ev, okul ve öğretmen anketleri kullanılmıştır. Grup-içi ve gruplar-arası düzeyinde modellerin test edilmesinde çok düzeyli yapısal eşitlik modellemesi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda grup-içi düzeyinde kurulan modelde bağımlı değişken (bilme, uygulama, akıl yürütme) için açıklanan varyans sırasıyla %31,7, %31,8 ve %29,5’tir. Grup-içi düzeyinde kurulan modellerde değişkenler arasındaki en yüksek standartlaştırılmış yol katsayısı okula başlayan öğrencilerin görevlerini yapması ve okulöncesindeki ebeveyn aktiviteleri arasındadır. Gruplar-arası düzeyinde kurulan modelde bağımlı değişken (bilme, uygulama, akıl yürütme) için açıklanan varyans sırasıyla %59,8, %62,7 ve %55,7’dir. Gruplar-arası düzeyinde kurulan modellerde değişkenler arasındaki en yüksek standartlaştırılmış yol katsayısı bilişsel beceriler ile ev kaynakları arasındadır.

Anahtar Kelimeler

TIMSS, matematik, bilişsel beceriler, çok düzeyli yapısal eşitlik

Kaynakça

• Akyüz, G. (2014). TIMSS 2011’de Öğrenci ve okul faktörlerinin matematik başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(172), 151-162.
• Arıkan, S., Özer, F., Şeker, V., & Ertaş, G., (2020). The importance of sample weights and plausible values in large-scale assessments. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology 11(1), 43-60. doi: 10.21031/epod.602765
• Aydın, M. (2015). Öğrenci ve okul kaynaklı faktörlerin TIMSS matematik başarısına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Erşan, Ö. (2016). TIMSS 2011 sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik başarılarını etkileyen faktörlerin çok düzeyli yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Heck, R. H. (2001). Multilevel modeling with SEM. In G. A. Marcoulides & R. E. Schumacker, (Eds.), New developments and techniques In structural equation modeling, (pp. 89-127). New Jersey London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Kaplan, D., & Elliott, P. R. (1997). A didactic example of multilevel structural equation modeling applicable to the study of organizations. Structural Equation Modeling, A Multidiscipliuary Journal, 4(1), 1-24. doi: 10.1080/10705519709540056
• Karalı, Y., Palancıoğlu, Ö. V., & Aydemir, H. (2022). Examining the factors affecting Turkey's 4th grade mathematics achievement according to TIMSS 2019 final report. International Journal of Curriculum and Instruction 14(1), 424–454.
• Kareshki, H. & Hajinezhad, Z. (2014). A multilevel analysis of the role of school quality and family background on students’ mathematics achievement in the Middle East. Universal Journal of Educational Research, 2(9), 593-602.
• Khine, M. S., Al-Mutawah, M., & Afari, E. (2015). Determinants of affective factors in mathematics achievement: Structural equation modeling approach. Journal of Studies in Education, 5(2), 199-211.
• Kılıç S., & Askin O. E. (2013). Parental influence on students’mathematics achievement: The comparative study of Turkey and best performer countries in TIMSS 2011. Procedia-Social and Behavioral Sciences,106: 2000-2007. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.12.228
• Nilsen, T., & Gustafsson, J.-E. (2014). School emphasis on academic success: Exploring changes in science performance in Norway between 2007 and 2011 employing two-level SEM. Educational Research and Evaluation, 20(4), 308-327. doi:10.1080/13803611.2014.941371
• Preacher, K. J., Zhang, Z., & Zyphur, M. J. (2010). Alternative methods for assessing mediation in multilevel data: The advantages of multilevel SEM. Psychological Methods, 15, 209-233. doi: 10.1080/10705511.2011.557329
• Sezer, E., Ayva-Yörü, F. G., & Çakan, M. (2018, 5-8 Eylül). Okul, ev ve öğrenci özelliklerinin 4. sınıf öğrencilerinin TIMSS matematik bilişsel becerilerine etkisi (Konferans bildiri özeti). VI. Uluslararası Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Kongresi, Prizren, Kosova.
• Tavşancıl, E., & Yalçın, S., (2015). A determination of Turkish student's achievement using hierarchical linear models in trends in ınternational mathematics science study (TIMSS) 2011. Anthropologist, 22(2), 390-396. doi: 10.1080/09720073.2015.11891891
• Yavuz, H. Ç., Demirtaşlı, R. N., Yalçın, S., & Dibek, M. İ. (2017). Türk öğrencilerin TIMSS 2007 ve 2011 matematik başarısında öğrenci ve öğretmen özelliklerinin etkileri. Eğitim ve Bilim, 42(189), 27-47. doi: 10.15390/EB.2017.6885
• Yayan, B. (2003). A cross-cultural comparison of mathematics achievement in the third international mathematics and science study-repeat (TIMSS-R), (Unpublished Master’s Thesis), Middle East Technical University, Ankara.