ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BENLİK SAYGISI DÜZEYİ YORDAYICILARI: DUYGUSAL ZEKA VE OTANTİKLİK

Yıl 2024, Sayı: 70, 166 - 186, 30.04.2024

Mehmet Fatih Şiraz , Yusuf Akyıl , Azmi Çağlar

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1390840

Öz

Benlik saygısı bireylerin mutlu olmasından başa çıkma becerilerine kadar etkililiği bulunan bir kavramdır. Bu bağlamda araştırmamızda temel amaç duygusal zeka ve otantiklik düzeylerinin benlik saygısı ile ilişkisini ve bu ilişkideki yordayıcı etkileri belirlemek hedeflenmektedir. Araştırmanın örneklemi 310 kız, 106 erkek olmak üzere toplamda 416 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada demografik veri formu, Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği–Kısa Formu, Otantiklik Ölçeği ve İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, duygusal zeka, otantiklik ve benlik saygısı arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Duygusal zeka ve otantiklik ise benlik saygısının alt boyutlarından kendini sevme varyansının % 55, öz yeterlilik varyansının % 40 açıkladığı sonucuna varılmıştır. Sağlık psikolojik danışmanlığı çerçevesinde ruh sağlığı alanında verilen hizmetlerde, çift ya da grup psikoterapilerinde benlik saygısını arttırmaya odaklanan çalışmalarda duygusal zeka ve otantikliği arttırmaya yönelik müdahaleler geliştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal zeka, otantiklik, benlik saygısı

Predıctors Of Unıversıty Students' Self-Esteem Level: Emotıonal Intellıgence And Authentıcıty

Öz

Self-esteem is a concept that has an impact on individuals' happiness and coping skills. In this context, the main purpose of our research is to determine the relationship between emotional intelligence and authenticity levels with self-esteem and the predictive effects in this relationship. The sample of the research consists of 416 university students, 310 female and 106 male. Demographic data form, Emotional Intelligence Trait Scale-Short Form, Authenticity Scale and Two Dimensional Self-Esteem Scale were used in the study. According to the results obtained in the study, significant relationships were found between emotional intelligence, authenticity and self-esteem. It was concluded that emotional intelligence and authenticity explained 55% of the variance of self-love and 40% of the variance of self-efficacy among the sub-dimensions of self-esteem. Within the framework of health counseling, interventions to increase emotional intelligence and authenticity can be developed in studies focusing on increasing self-esteem in mental health services, couple or group psychotherapies.

Anahtar Kelimeler

Emotional Intelligence, authenticity, self-esteem

Kaynakça

• Albar, İ. (2023). 18 - 29 yaş aralığındaki genç yetişkinlerde vücut kitle indeksi, benlik saygısı ve yeme bozuklukları arasındaki ilişkinin incelemesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bibi, S., Saqlain, S., & Mussawar, B. (2016). Relationship between emotional intelligence and self esteem among Pakistani university students. Journal of Psychology & Psychotherapy, 6(4), 1-6. DOI: 10.4172/2161-0487.1000279
• Brown, R. P., & Zeigler-Hill, V. (2004). Narcissism and the nonequivalence of self-esteem measures: A matter of dominance? Journal of Research in Personality, 38, 585–592. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2003.11.002
• Cantez, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin mutluluk, psikolojik sağlamlık ve öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 4(2), 61-76.
• Cheung, C. K., Cheung, H. Y., & Hue, M. T. (2015). Emotional intelligence as a basis for self-esteem in young adults. The Journal of psychology. 149(1), 63-84. https://doi.org/10.1080/00223980.2013.838540
• Coşkun, İ. (2017). İlkokul birinci kademe öğrencilerinin anne tutumu, benlik saygısı ve duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Crocker, J., & Park, L. E. (2004). The costly pursuit of self-esteem. Psychological Bulletin, 130, 392–414. https://doi.org/10.1037/0033-2909.130.3.392
• Deniz, M. E. ve Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi bildiri özetleri içinde (s. 68-77). Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Deniz, M. E., Özer, E. ve Işık, E. (2013). Duygusal zeka özelliği ölçeği–kısa formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(169), 407-419.
• Doğan, T., Totan, T., ve Sapmaz, F. (2009). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı ve sosyal zeka. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (17), 235-247.
• Doğan, T. (2011). İki boyutlu benlik saygısı: Kendini Sevme/Özyeterlik Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(162).
• Doğan, T., & Eryılmaz, A. (2013). Benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 107-117.
• Efilti, E., ve Çıkılı, Y. (2017). Özel eğitim bölümü öğrencilerinin benlik saygısı ile mesleki benlik saygısının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 99-114. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.28551-304623
• Fraenkel, Jack R., & Wallen, Norman E. (2009). How to design and evaluate research in education (Seventh ed.). New York: McGraw-Hill.
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
• Goleman, D. (2005). Duygusal zekâ neden ıq’dan daha önemlidir (29. Basım). (Çev: B. S. Yüksel). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Goleman, D. (2011). The brain and emotional intelligence: New insights (Vol. 94). Northampton, MA: More than sound.
• Haines, D. A., Scalise, J. J., & Ginter, E. J. (1993). Relationship of loneliness and its affective elements to self-esteem. Psychological Reports, 73(2), 479-482. https://doi.org/10.2466/pr0.1993.73.2.479
• Henning, E. R., Turk, C. L., Mennin, D. S., Fresco, D. M., & Heimberg, R. G. (2007). Impairment and quality of life in individuals with generalized anxiety disorder. Depression and Anxiety, 24, 342–349. https://doi.org/10.1002/da.20249
• İlhan, T., & Özdemir, Y. (2013). Otantiklik Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(40), 142-153.
• İzgiç, F., Akyüz, G., Doğan, O., & Kuğu, N. (2004). Social phobia among university students and its relation to self-esteem and body image. The Canadian journal of psychiatry, 49(9), 630-634. https://doi.org/10.1177/070674370404900910
• Johar, S. S. H., & Shah, I. M. (2014). The impact of emotional intelligence on organizational commitment through self-esteem of employee in public sector. The Business & Management Review, 4(3), 1-11.
• Josephs, R. A., Larrick, R. P., Steele, C. M., & Nisbett, R. E. (1992). Protecting the self from the negative consequences of risky decisions. Journal of Personality and Social Psychology, 62, 26–37. https://doi.org/10.1037/0022-3514.62.1.26
• Karademir, T., Döşyılmaz, E., Çoban, B., & Kafkas, M. E. (2010). Beden eğitimi ve spor bölümü özel yetenek sınavına katılan öğrencilerde benlik saygısı ve duygusal zeka. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 653-674.
• Karasar, Niyazi. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kernis, M. H., & Goldman, B. M. (2006). A multicomponent conceptualization of authenticity: Theory and research. Advances in experimental social psychology, 38, 283-357. https://doi.org/10.1016/S0065-2601(06)38006-9
• Kocaoğlu, F. ve Çekiç, A. (2021). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygının yordayıcıları olarak duygusal zekâ ve otantiklik. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (48), 149-169. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/mkusbed/issue/65621/971763
• Köksal, A. (2007). Bar’On duygusal zeka ölçeği çocuk ve ergen formu (EQ-i YV) geçerlik güvenirlik çalışması, International Emotional Intelligence and Communication Symposium Proceedings Book I içinde (s. 15-22). İzmir, Ege Üniversitesi.
• Lee, Y. E., Kim, E., Park, S. Y., Lee, Y. E., Kim, E., & Park, S. Y. (2017). Effect of self-esteem, emotional intelligence and psychological well-being on resilience in nursing students. Child Health Nursing Research, 23(3), 385-393. https://doi.org/10.4094/chnr.2017.23.3.385
• Lopez, F. G., & Rice, K. G. (2006). Preliminary development and validation of a measure of relationship authenticity. Journal of Counseling Psychology, 53(3), 362-371. https://doi.org/10.1037/0022-0167.53.3.362
• Mayer, J. D., Salovey, P., Caruso, D. R., & Sitarenios, G. (2001). Emotional intelligence as a standard intelligence. Emotion, 1(3), 232–242. https://doi.org/10.1037/1528-3542.1.3.232
• McManus, F., Waite, P., & Shafran, R. (2009). Cognitive-behavior therapy for low selfesteem: A case example. Cognitive and Behavioral Practice, 16, 266–275. https://doi.org/10.1016/j.cbpra.2008.12.007
• Mesmer-Magnus, J., Viswesvaran, C., Deshpande, S., & Joseph, J. (2006). Social desirability: The role of over-claiming, self-esteem, and emotional intelligence. Psychology Science, 48(3), 336.
• Mruk, C. J. (2006). Self-esteem research, theory, and practice: Toward a positive psychology of self-esteem. Springer Publishing Company.
• Neff, K. D., & Vonk, R. (2009). Self-compassion versus global selfesteem: Two different ways of relating to oneself. Journal of Personality, 77, 23–50. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2008.00537.x
• Onen, A. S., & Ulusoy, F. M. (2015). The relationship between pre-service teachers’ self-esteem and emotional intelligence levels. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186, 1163-1168.
• Orth, U., Robins, R. W., & Roberts, B. W. (2008). Low self-esteem prospectively predicts depression in adolescence and young adulthood. Journal of Personality and Social Psychology, 95, 695–708. https://doi.org/10.1037/0022-3514.95.3.695
• Özdin, G. Ç. (2019). Eğitim fakültesi öğrencilerinin mükemmeliyetçilik ve özgecilik düzeylerinin psikolojik iyi oluş düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa.
• Pérez-Fuentes, M. D. C., Jurado, M. D. M. M., & Gázquez Linares, J. J. (2019). Explanatory value of general self-efficacy, empathy and emotional intelligence in overall self-esteem of healthcare professionals. Social work in public health, 34(4), 318-329. https://doi.org/10.1080/19371918.2019.1606752
• Petrides, K. V., & Furnham, A. (2001). Trait emotional intelligence: Psychometric investigation with reference to established trait taxonomies. European journal of personality, 15(6), 425-448. https://doi.org/10.1002/per.416
• Plasencia, M. L. (2014). The relationship between safety-seeking, self-authenticity, self-esteem, and relatedness in social anxiety (Doctoral dissertation). University of British Columbia.
• Rasmussen, M. K., & Pidgeon, A. M. (2011). The direct and indirect benefits of dispositional mindfulness on self-esteem and social anxiety. Anxiety, Stress, & Coping, 24(2), 227-233. https://doi.org/10.1080/10615806.2010.515681
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton University Press.
• Satıcı, B. (2018). Genç yetişkinlerde mükemmeliyetçilik ile romantik ilişki doyumu arasında duygusal zeka ve bilinçli farkındalığın aracılık rollerinin incelenmesi (Doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Saygılı, G., Kesercioğlu, T., & Kırıktaş, H. (2015). Eğitim düzeyinin benlik saygısı üzerinde etkisinin incelenmesi. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling, 4(1), 1-8.
• Sharp, M. J., & Getz, J. G. (1996). Substance use as impression management. Personality and Social Psychology Bulletin, 22(1), 60-67. https://doi.org/10.1177/0146167296221006
• Sowislo, J. F., & Orth, U. (2013). Does low self-esteem predict depression and anxiety? A meta-analysis of longitudinal studies. Psychological Bulletin, 139(1), 213–240. https://doi.org/10.1037/a0028931
• Şipal, O. (2022). Üniversite öğrencilerinin egzersizde davranışsal düzenlemeleri, benlik saygısı ve liderlik yönelimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bayburt Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bayburt.
• Tafarodi, R. W., & Swann Jr, W. B. (2001). Two-dimensional self-esteem: Theory and measurement. Personality and individual Differences, 31(5), 653-673. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(00)00169-0
• Tajpreet, K., & Maheshwari, S. K. (2015). Relationship of emotional intelligence with self-esteem among adolescents. Indian Journal of Psychiatric Nursing, 10(1), 18-23.
• Taşgit, M. S. (2012). Üniversite öğrencilerinin benlik saygısı ve karar verme düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Ulutaş, İ. (2005). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarının duygusal zekalarına duygusal zeka eğitiminin etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Van der Gucht, E., Morriss, R., Lancaster, G., Kinderman, P., & Bentall, R. P. (2009). Psychological processes in bipolar affective disorder: Negative cognitive style and reward processing. British Journal of Psychiatry, 194, 146–151. https://doi.org/10.1192/bjp.bp.107.047894
• Wang, Y. N. (2015). Authenticity and relationship satisfaction: Two distinct ways ofdirecting power to self-esteem. PLoS One, 10(12). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0146050
• Wood, A. M., Maltby, J., Gillett, R., Linley, P. A., & Joseph, S. (2008). The role of gratitude in the development of social support, stress, and depression: Two longitudinal studies. Journal of Research in personality, 42(4), 854-871. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2007.11.003
• Wu, K. D., Clark, L. A., & Watson, D. (2006). Relations between obsessive-compulsive disorder and personality: Beyond axis Iaxis II comorbidity. Journal of Anxiety Disorders, 20, 695–717. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2005.11.001
• Yaşarsoy, E. (2006). Duygusal zeka gelişim programının, eğitilebilir zihinsel engelli öğrencilerin davranış problemleri üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana
• Yıldız, M. ve Çapar, B. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinde benlik saygısı ile dindarlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 10 (1), 103-131.
• Yörükoğlu, A. (2000). Gençlik çağı. Ankara: Özgür Yayınları.