KAYNAŞTIRMAYA İLİŞKİN SUNULAN YETERLİK EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ GÖRÜŞLERİ: İYİ BİR KAYNAŞTIRMA İYİ BİR UYGULAYICI İSTER PROJESİ

Yıl 2024, Sayı: 72, 356 - 380, 31.10.2024

Zehra Esra Ketenoğlu Kayabaşı , Ali Kurt , Eylül Akar , Melike Kurtuluş Uzlu , Alparslan Ünsal , Melike Özdemir

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1439815

Öz

Bu araştırmada, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) destekli bir proje kapsamında öğretmen adaylarına verilen kaynaştırmaya ilişkin yeterlik eğitimine yönelik projeye katılan öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu projeye katılım sağlayan 14 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmış ve içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. İçerik analizi sonucunda kaynaştırma yeterlik eğitimi ana teması altında eğitimin katkıları, eğitimde yaşanan aksaklıklar, eğitim sonrası sahada yapılması planlananlar ve gelecekteki eğitimlere yönelik beklentiler olmak üzere dört alt temaya ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adayları sunulan eğitim hakkında çoğunlukla olumlu görüş bildirerek kaynaştırmaya yönelik bakış açılarında olumlu yönde bir değişim meydana geldiğini belirtmiştir. Ayrıca öğretmen adayları özel gereksinimi olan bireylere yönelik farkındalıklarının ve onlarla çalışmaya ilişkin özgüvenlerinin arttığını, bilgi edindiklerini, ileride öğretmen olduklarında bireysel farklılıkları göz önünde bulundurarak çeşitli düzenlemeler yapabileceklerini, materyal hazırlayabileceklerini ve sınıf ortamını uyarlayabileceklerini belirtmişlerdir. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılarak ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma, yeterlik eğitimi, öğretmen adayı, proje

Etik Beyan

Araştırma kapsamında Committe on Publication Ethics (COPE) tarafından ortaya koyulan etik standartlar izlenmiştir. Ayrıca “Kastamonu Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu”na başvuruda bulunulmuş ve 22.06.2022 tarih ve 21 sayılı kararla etik kurul onayı alınmıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1129B372200966

Teşekkür

Yazarlar desteklerinden dolayı TÜBİTAK'a teşekkür eder.

Pre-Service Teachers’ Opinions on the Mainstreaming Competency Training: Iyı Bir Kaynastirma Iyi Bir Uygulayici Ister Project

Öz

This study aimed to examine the views of pre-service teachers who participated in the project regarding the competency training given to pre-service teachers within the scope of a project. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study's participant group consisted of 14 pre-service teachers who participated in the project. The data were collected through a semi-structured interview form and analyzed through content analysis. As a result of, four sub-themes were reached under the main theme of mainstreaming competency training: the contributions of the training, the problems experienced in training, what is planned to be done in the field after the training, and expectations for future training. Consequently, pre-service teachers stated that there was a positive change in their perspectives towards mainstreaming by mainly expressing positive opinions about the training. In addition, pre-service teachers said that their awareness and self-confidence in working with individuals with special needs increased, they gained knowledge, and they were able to organize strategies, prepare materials, and adapt to the classroom environment by considering individual differences when they become teachers in the future. The findings obtained from the study were discussed, considering the relevant literature, and suggestions were made for further research.

Anahtar Kelimeler

Mainstreaming, competency training, pre-service teacher, project

Proje Numarası

1129B372200966

Kaynakça

• Ajuwon, P. M., Lechtenberger, D., Griffin-Shirley, N., Sokolosky, S., Zhou, L., & Mullins, F. E. (2012). General education pre-service teachers’ perceptions of including students with disabilities in their classrooms. International Journal of Special Education, 27(3), 100-107.
• Akalın, S. (2015). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin görüşleri ve gereksinimleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(3), 215-236.
• Akalın, S., Demir, Ş., Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., & İşcen, F. (2014). The needs of inclusive preschool teachers about inclusive practices. Eurasian Journal of Educational Research, 14, 39-60.
• Aydın, D. & Tuğluk, M. N. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde öğretimsel uyarlamalara yer verme düzeylerinin belirlenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 47, 423-433.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Batu, S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Özel Eğitim Dergisi, 2(4), 35-45.
• Berry, R. A. (2011). Voices of experience: General education teachers on teaching students with disabilities. International Journal of Inclusive Education, 15(6), 627-648.
• Blecker, N. S., & Boakes, N. J. (2010). Creating a learning environment for all children: Are teachers able and willing? International Journal of Inclusive Education, 14, 435-447.
• Bradshaw, L., & Mundia, L. (2006). Attitudes and concerns about inclusive education: Bruneian in-service and preservice teachers. International Journal of Special Education, 21(1), 35-41.
• Brady, K., & Woolfson, L. (2008). What teacher factors influence their attributions for children’s difficulties in learning? British Journal of Educational Psychology, 78(4), 527-544.
• Burunsuz, E., & İnce, M. (2020). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programının uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 530-544.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Pegem Akademi.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Siyasal Kitabevi.
• Combs, S., Elliott, S., & Whipple, K. (2010). Elementary physical education teachers' attitudes towards the inclusion of children with special needs: A qualitative investigation. International Journal of Special Education, 25(1), 114-125.
• Demir, M. K., & Açar, S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin düşünceleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 749-770.
• Deniz, E., & Çoban, A. (2019). Kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences, 70(18), 734-761.
• Diken, İ. H., & Batu, S. (2021). Kaynaştırmaya giriş. İ. H. Diken (Ed.), İlköğretimde kaynaştırma (ss. 2-28). Pegem Akademi.
• Dolapçı, S., & Yıldız Demirtaş, V. (2016). Öğretmen adaylarının öz-yeterlilik algıları ve kaynaştırma eğitimine bakış açıları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 141-160.
• Erdoğan, F. K., & Baş, S. (2018). Özel gereksinimli birey farkındalığının 4-6 yaş çocuklarına kazandırılması. Yaratıcı Drama Dergisi, 13(1), 101-114.
• Eripek, S. (2007). Özel eğitim ve kaynaştırma uygulamaları. S. Eripek (Ed.), İlköğretimde kaynaştırma (ss. 1-21). Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları.
• Garnett, J. (1988). Support teaching: Taking a closer look. British Journal of Special Education, 15(1), 15-18.
• Geç, H. E. (2020). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlere uygulanan erken çocukluk döneminde özel eğitim programının etkililiği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi.
• Gözün, Ö., & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 65-77.
• Güleryüz, B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Güleryüz, B., & Özdemir, M. (2015). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 53-64.
• Hacısalihoğlu-Karadeniz, M., Akar, Ü., & Şen, H. (2015). Kaynaştırma eğitimi süreci: Sınıf içi matematik uygulamaları. Milli Eğitim Dergisi, 207, 169-188.
• Hemmings, B., & Woodcock, S. (2011). Preservice teachers’ views of inclusive education: A content analysis. Australasian Journal of Special Education, 35(2), 103-116.
• Jordan, A., Schwartz, E., & McGhie-Richmond, D. (2009). Preparing teachers for inclusive classrooms. Teaching and Teacher Education, 25(4), 535-542.
• Kalambouka, A., Farrell, P., Dyson, A., & Kaplan, I. (2007). The impact of placing pupils with special educational needs in mainstream schools on the achievement of their peers. Educational Research, 49(4), 365-382.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-19.
• Kargın, T. (2006). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 25-72.
• Kargın, T. (2013). Okul öncesinde öğretimin bireyselleştirilmesi ve öğretimsel uyarlamalar. B. Sucuoğlu & H. Bakkaloğlu (Eds.), Okul öncesinde kaynaştırma içinde (ss. 141-189). Kök Yayıncılık.
• Kil, G., Özkan, M. A., & Aykaç, N. (2021). Yükseköğretimde yaşanan sorunların değerlendirilmesi: Bir meta-sentez çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (59), 85-109.
• Killoran, I., Woronko, D., & Zaretsky, H. (2014). Exploring preservice teachers’ attitudes towards inclusion. International Journal of Inclusive Education, 18(4), 427-442.
• Kormos, J., & Nijakowska, J. (2017). Inclusive practices in teaching students with dyslexia: Second language teachers' concerns, attitudes and self-efficacy beliefs on a massive open online learning course. Teaching and Teacher Education, 68, 30-41.
• Lee, F. L. M., Yeung, A. S., Tracey, D., & Barker, K. (2015). Inclusion of children with special needs in early childhood education: What teacher characteristics matter. Topics in Early Childhood Special Education, 35(2), 79-88.
• Liakopoulou, M. (2011). The professional competence of teachers: Which qualities, attitudes, skills and knowledge contribute to a teacher’s effectiveness. International Journal of Humanities and Social Science, 1, 66-78.
• Mag, A. G., Sinfield, S., & Burns, T. (2017). The benefits of inclusive education: New challenges for university teachers. MATEC Web of Conferences, 121, 1-7.
• Mangal, S. K., & Mangal, S. (2019). Creating an inclusive school. Rajkamal Electric Press.
• Martinez, R. S. (2003). Impact of a graduate class on attitudes toward inclusion, perceived teaching efficacy, and knowledge about adapting instruction for children with disabilities in inclusive settings. Teacher Development, 7(3), 473-494.
• McLoughlin, J., & Lewis, R. (2005). Assessing students with special needs. Merrill/Pearson Education.
• Mertoğlu, H., Sarı, O. T., Pusmaz, A., & Balçın, M. D. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kaynaştırma uygulamaları yeterlikleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 51(51), 131-154.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed.). Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2023-2024. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=629
• Molina-Roldán, S., Marauri, J., Aubert, A., & Flecha, R. (2021). How inclusive interactive learning environments benefit students without special needs. Frontiers in Psychology, 12, 1-12.
• Monsen, J. J., Ewing, D. L., & Kwoka, M. (2014). Teachers’ attitudes towards inclusion, perceived adequacy of support and classroom learning environment. Learning Environments Research, 17(1), 113-126.
• Odden, K. A. (2015). Secondary social studies teachers’ perceptions of special education. [Unpublished Doctorate Thesis]. University Of North Dakota.
• Odluyurt, S., & Batu, S. (2013). Kaynaştırmanın başarısını etkileyen faktörler. S. Batu, A. Çolak & S. Odluyurt (Eds.), Özel gereksinimli çocukların kaynaştırılması içinde (ss. 25-37). Vize Yayıncılık.
• Odom, S. L. (2016). The role of theory in early childhood special education and a early intervention. In B. Reichow, B. A. Boyd, E. E. Barton, & S. L. Odom (Eds.), Handbook of Early Childhood (ss. 21-36). Springer International Publishing.
• Onyema, E. M. (2020). Integration of emerging technologies in teaching and learning process in Nigeria: The challenges. Central Asian Journal of Mathematical Theory and Computer Sciences 1(1), 35-39.
• Önder, M. (2007). Sınıf öğretmenlerinin zihin engelli kaynaştırma öğrencileri için sınıf içinde yaptıkları öğretimsel uyarlamaların belirlenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Özokçu, O. (2018). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 418-433.
• Rief, S. F., & Heimburge, J. A. (2007). How to reach and teach all children through balanced literacy. John Wiley & Sons.
• Romero-Contreras, S., Garcia-Cedillo, I., Forlin, C., & Lomelí-Hernández, K. A. (2013). Preparing teachers for inclusion in Mexico: How effective is this process? Journal of Education for Teaching, 39(5), 509-522.
• Sadioğlu, Ö., Bilgin, A., Batu, S., & Oksal, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1743-1765.
• Saloviita, T. (2020). Attitudes of teachers towards inclusive education in Finland. Scandinavian Journal of Educational Research, 64(2), 270-282.
• Sharma, U. (2012). Changing pre-service teachers’ beliefs to teach in inclusive classrooms in Victoria Australia. Australian Journal of Teacher Education, 37(10), 53-66.
• Sharma, U., Forlin, C., Loreman, T., & Earle, C. (2006). Pre-service teachers' attitudes, concerns and sentiments about inclusive education: An international comparison of novice pre-service teachers. International Journal of Special Education, 21, 80-93.
• Sönmez, N., Alptekin, S., & Bıçak, B. (2019). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma eğitiminde yeterliliklerini artırmaya yönelik geliştirilen hizmet içi eğitim programının etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 439-456.
• Stella, C. S. C., C. Forlin, & A. M. Lan. (2007). The influence of an inclusive education course on attitude change of pre-service secondary teachers in Hong Kong. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 35(2), 161-179.
• Sucuoğlu, B., & Kargın, T. (2010). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları. Kök Yayıncılık.
• Şenol, F. B., & Can, M. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırma uygulamalarına yönelik yeterliklerinin incelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 3(6), 1-12.
• Thaver, T., & Lim, L. (2014). Attitudes of pre-service mainstream teachers in Singapore towards people with disabilities and inclusive education. International Journal of Inclusive Education, 18(10), 1038-1052.
• Tsakiridou, H., & Polyzopoulou, K. (2014). Greek teachers’ attitudes toward the inclusion of students with special educational needs. American Journal of Educational Research, 2(4), 208-218.
• Turhan, C. (2007). Kaynaştırma uygulaması yapılan ilköğretim okuluna devam eden normal gelişim gösteren öğrencilerin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Türkoğlu, Y. K. (2007). İlköğretim okulu öğretmenleriyle gerçekleştirilen bilgilendirme çalışmalarının öncesi ve sonrasında öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Uslu, Y., & Çoruhlu, E. (2012). Kaynaştırma eğitiminde öğretimsel düzenlemeler. EPAMAT Matbaacılık.
• Üçler, A. M., & Yıkmış, A. (2021). Kaynaştırma öğrencisi bulunan Türkçe öğretmenlerinin öğretim uyarlamalarına ilişkin yaptıkları çalışmaların belirlenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 1023-1043.
• Vaz, S., Wilson, N., Falkmer, M., Sim, A., Scott, M., Cordier, R., & Falkmer, T. (2015). Factors associated with primary school teachers’ attitudes towards the inclusion of students with disabilities. PloS One, 10(8), 1-12.
• Vlachou, A., Didaskalou, E., & Voudouri, E. (2009). Mainstream teachers’ instructional adaptations: Implications for inclusive responses. Revista de Educacion, 349, 179-201.
• Vural, M. & Yıkmış, A. (2008). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin öğretimin uyarlanmasına ilişkin yaptıkları çalışmaların belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 141-159.
• Wang, Y., Mu, G. M., Wang, Z., Deng, M., Cheng, L., & Wang, H. (2015). Multidimensional classroom support to inclusive education teachers in Beijing, China. International Journal of Disability, Development and Education, 62(6), 644-659.
• Yell, M. L. (1995). Least restrictive environment, inclusion, and students with disabilities: A legal analysis. The Journal of Special Education, 28(4), 389-404.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Young, S. C. L. S. (2018). The effect of teacher attitude on the progress of autism spectrum disorder (ASD) students in the general education population [Unpublished Doctorate Thesis]. Union University.