The Effect of the Activities on Finding the Main Idea Achievement of 4th Grade Students in Disadvantaged Primary School and Students' Views

Yıl 2025, Sayı: 73, 29 - 58, 31.01.2025

Mehmet Taşdemir , Seçil Altun Yaşar

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1420841

Öz

Abstract
In this research, it was aimed to reveal the effect of alternative activities on finding the main idea on the learning of 4th grade students studying in disadvantaged primary schools and to determine student opinions about these activities. In this research, which was carried out with a mixed research method, experimental method, document review and interview techniques were used. The data were obtained from experimental studies, interviews and documents with 32 primary school students (16 experimental and 16 control groups). In analyzing quantitative data, Wilcoxon Signed Rank test, t test; Content analysis method was used to analyze qualitative data. Although the alternative activities aimed at finding the main idea applied to the experimental group in the research had a significant effect on the experimental group, the traditional teaching applied to the control group did not have a significant effect. In addition, according to the opinions received from the students, it was revealed that the students had difficulty in finding the main idea as a result of the texts being long and the texts not being remembered by the students. Suggestions were made that the texts in the textbooks should be shorter, designed in a way that would attract the attention of students, and that teachers should be provided with in-service training.

Anahtar Kelimeler

Main idea, reading comprehension, disadvantaged primary school, primary school student

ANA FİKİR BULMA ÖĞRETİMİNE DÖNÜK ALTERNATİF ETKİNLİKLERİN ÖĞRENMEYE ETKİSİ: DEZAVANTAJLI OKUL ÖRNEĞİ

Öz

ABu araştırmada ana fikir bulma kazanımı hakkında yapılan alternatif etkinliklerin, dezavantajlı ilkokulda öğrenim gören 4. sınıf öğrencilerinin öğrenmelerine etkisini ortaya çıkarmak ve bu etkinliklere dönük öğrenci görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Karma araştırma yöntemiyle gerçekleştirilen bu araştırmada deneysel yöntem, doküman incelemesi ve görüşme tekniği kullanılmıştır. Veriler 32 ilkokul öğrencisiyle (16 deney 16 kontrol grubu) yapılan deneysel çalışma ve görüşme ve belgelerden elde edilmiştir. Nicel verilerin çözümlenmesinde Wilcoxon İşaretli Sıralar testi, t testi; nitel verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmada deney grubuna uygulanan ana fikri bulmaya yönelik alternatif etkinliklerin deney grubu üzerinde anlamlı bir etki etkisi olmasına karşın kontrol grubunda uygulanan geleneksel öğretimin anlamlı bir etki yaratmamıştır. Ayrıca öğrencilerden alınan görüşler doğrultusunda öğrencilerin metni anlayamaması, metinlerin uzun oluşu ve metinlerin öğrencilerin aklında kalmaması sonucu ana fikir bulmakta zorlandıkları sonucu ortaya çıkmıştır. Ders kitaplarındaki metinlerin daha kısa olması, öğrencilerin ilgisini çekecek biçimde tasarlanması ve öğretmenlere hizmet içi eğitim verilmesi yönünde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ana fikir, okuduğunu anlama, dezavantajlı ilkokul, ilkokul öğrencisi

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri, Ankara; Kök Yayıncılık.
• A.Barnett, M., & F.Baumann, J. (1987). Teaching Main Idea Comprehension. The Modern Language Journal.
• Axelrod, J. (1975). Getting the main idea is still the main idea. Journal of Reading, 18(5), 383-387.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Ç. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (2.Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Cain, K., Oakhill, J., & Elbro, C. (2020). Reading comprehension: From research to practice. The Reading League Journal, 1(3), 32–40.
• Creswell, J. W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş. (M. Sözbilir, çev. ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Çağlayan, E. (2021). Türkiye’deki Dezavantajlı Grupların ve Roman Vatandaşların Eğitimi Hakkında Yapılan Çalışmaların Analizi/İncelenmesi. Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 2(1), Art. 1.
• EIGE. (2018). Gender equality index 2017: Sweden. Retrieved from https://eige.europa.eu/rdc/eigepublications/gender-equality-index-2017-sweden
• Eysenbach, G., and Köhler, C. (2002). How do consumers search for and appraise health information on the world wide web? Qualitative study using focus groups, usability tests, and in-depth interviews. Bmj, 324(7337), 573-577.
• George, D. & Mallery, P. (2016). Ibm spss statistics 23 step by step: A simple guide and reference. New York: Routledge.
• Gülden, B. (2019). Dinleme/İzleme Becerisi Kapsamında 8. Sınıf Öğrencilerinin Ana Fikir ve Yardımcı Fikirleri Tespit Edebilme Becerilerinin Filmler Aracılığıyla Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Türk Kültürü Sempozyumu.
• Güneş, F. (2022). Ana Fikir Nedir? Nasıl bulunur? Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi,7(3), 357-390.
• Hudson, A. K., Owens, J., A.Moore, K., Lambright, K., & (Kay)Wijekumar, K. (2021). “What’s the Main Idea?”: Using Text Structure to Build Comprehension. The Reading Teacher.
• Ilter, I. (2018). Zayıf Okuyucuların Okuduğunu Anlama Becerilerinin Geliştirilmesinde Ana Fikir Belirleme Becerisinin Öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(2), 303-334. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.315887
• Kalfa, M. (2008). İlköğretimde Ana Fikri Bulma Çalışmalarında Nasreddin Hoca Fıkralarının Önemi. Türk Yurdu Dergisi, 28, 255.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kathleen M. L. (2015). Determining the main idea: Instructional strategies that work. Kappa Delta Pi Record, 51(3), 138-142.
• Kiewra, K. A. (1987). Note taking and review: The research and its implications. Instructional Science, 16(3), 233-249.
• Kırnık, D. (2017). Örgütleme stratejisinin ana fikir ve yardımcı fikir bulmaya etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Landis, J. R. ve Koch, G. G. (1977) "The measurement of observer agreement for categorical data" ,Biometrics. Cilt. 33, say. 159-174
• Lord, K.M. (2015). Determining the main idea: instructional strategies that work. Kappa Delta Pi Record.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02-T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202019.pdf Edinme.8.11.2024
• Merriam, B. S.(2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber / Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation (Çeviri Editörü. Selahattin Turan. Nobel.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• OECD, (2010). PISA 2009 results: Overcoming social background-equity in learning opportunities and outcomes (Volume II). OECD. https://books.google.com.tr/books/about/PISA_2009_Results_Overcoming_Social_Back.html?id=JoQv1TUFmagC&redir_esc=y.adresinden 08.12.2023 tarihinde edinilmiştir.
• Özdemir, Y. ve Kıroğlu, K. (2017). “Okumadan önce, okuma esnasında, okumadan sonra düşün” stratejisinin okuduğunu anlama becerisine etkisi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/17, p. 313-336.
• Özdemir, Y., & Kıroğlu, K. (2019). Okuduğunu Anlama Becerilerinin Gelişimine Uzamsal Bir Bakış. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 85-124.
• Pilten, G. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ana Fikir ve Konu Kavramlarıyla İlgili Algıları ve Ana Fikir Bulma Düzeyleri, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, 14-16 Nisan, Ankara: Gazi Üniversitesi
• Pilten, G. (2007). Ana fikir bulma stratejisi öğretiminin ana fikir bulma ve okuduğunu anlamaya etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Stevens, E. A., Vaughn, S., House, L., & Stillman-Spisak, S. (2020). The effects of a paraphrasing and text structure intervention on the main idea generation and reading comprehension of students with reading disabilities in grades 4 and 5. Scientific Studies of Reading, 24(5), 365-379.
• Şahin, İ. (2012). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Hikâye Edici Metinlerde Özetleme ve Ana Fikir Bulma Becerileri Üzerinde Hikâye Haritalarının Etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe sözlük [Turkish dictionary] (10. baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Toraman, S. (2021). Karma Yöntemler Araştırması: Kısa Tarihi, Tanımı, Bakış Açıları ve Temel Kavramlar/ Mixed Methods Research: A Brief History, Definitions, Perspectives, and Key Elements. Nitel Sosyal Bilimler, 3(1), 1-29. https://doi.org/10.47105/nsb.847688
• Ülper, H. (2011). Metni kavramanın temel bir göstergesi: Ana düşünceyi bulmak. CİTO Eğitim: Kuram ve Uygulama, 13, 23-36.
• Yaşar, MR ve Amaç, Z. (2018). Öğretmen Adaylarının Dezavantajlı Öğrencilere Eğitim Verme Deneyimleri: Zorluklar ve Fırsatlar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 611-634. DOI: 10.17860/mersinefd.410242
• Yeşilkayalı, E. (2017). Okul Sosyal Hizmetinde Okul Bağlantılı Hizmetler. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (3), 169-188
• Çetinkaya, Ç., Ateş, S. ve Yıldırım, K. (2013). Anlam Kurmanın Zor ve Önemli Bir Becerisi: Ana Fikri Bulma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9 (3), 188-210.
• Yıldırım, K., Çetinkaya, Ç., & Ateş, S. (2013). Akıcı Okumaya Yönelik Öğretmen Bilgisi, Teacher Knowledge on Reading Fluency. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(22), 263-281.
• Yıldırım, A. ve Simsek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12 baskı: 1999-2021).
• Yüksel, A. N. (2020). Nitel bir araştırma tekniği olarak: görüşme. International Social Sciences Studies Journal, 6(56), 547-552.