USAGE OF SELJUK CARPET MOTIFS IN CONTEMPORARY TURKISH CERAMIC ART

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 31, 1175 - 1192, 15.09.2020

Sıdıka Sevim , Tuba Marmara

https://doi.org/10.12981/mahder.739571

Öz

Anatolian territories hosted a lot of civilizations for hundreds of years and saved It’s presence via the interaction between cultures that occured by the bridge It made between East and West. Anatolian Civilizations reflected their savings brought from the past to the all branches of art also created the fundamentals of the branch of art today known as Traditional Turkish Art. The carpet art,one of the leading branch of the History of the Traditional Turkish Art, survived from the Middle East to our day with It’s examples including rich colors, motifs and composition schemas . The carpet art gave It’s best examples during the Seljuk Era. Those motifs, which are transferred to present as a rich heritage, are used in contemporary ceramic forms as well as they’re used in contemporary carpet motifs. Those studies which can be named as an example for the interdisciplinary interaction, can prove the universal structure of the contemporary ceramic art and the variaty of It’s expression language.
In this study; the examples of the carpet motifs which are used in contemporary ceramic art will be researched; the examples of the unique compositions created by the Seljuk carpet motifs which are with contemporary ceramic art will take place.

Anahtar Kelimeler

Contemporary ceramic art, carpet motifs, Seljuk carpet motifs, ceramic, carpet art

SELÇUKLU HALI MOTİFLERİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK SERAMİK SANATINDA KULLANIMI

Öz

Anadolu toprakları yüzyıllar boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği etmiş, doğu ile batı arasında kurduğu köprü dolayısıyla kültürler arası etkileşimin yaşandığı bir bölge olarak varlığını korumuştur. Geçmişinden getirdiği bu birikimleri sanatın her alanına yansıtan Anadolu medeniyetleri, bugün Geleneksel Türk Sanatları olarak bilinen sanat dalının da temellerini oluşturmaktadır.
Geleneksel Türk Sanatı tarihinin önde gelen dallarından biri olan halı sanatı, Orta Asya’dan günümüze kadar zengin renk, motif ve kompozisyon şemalarını barındıran örnekleriyle varlığını sürdürmüştür. Halı sanatı, var olmaya başladığı dönem itibariyle en iyi örneklerini Selçuklular Döneminde vermiştir. Zengin bir miras olarak günümüze aktarılmış olan söz konusu motifler çağdaş halı desenlerinde kullanıldığı gibi, çağdaş seramik formlarında da kullanılmıştır. Disiplinler arası etkileşime birer örnek olabilecek söz konusu çalışmalar, çağdaş seramik sanatının evrensel yapısını, anlatım dilinin çeşitliliğini kanıtlar niteliktedir.
Bu makalede; halı motiflerinin çağdaş seramik sanatında kullanılan örnekleri araştırılacak; Selçuklu halı motifleriyle oluşturulan özgün kompozisyonların çağdaş seramik formlarıyla birlikte kullanılmış olan örneklere de yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş seramik sanatı, Selçuklu halı motifleri, halı motifleri, seramik, halı sanatı

Kaynakça

• A multicolored carpet of ceramics. Art project Construct from Nathan Craven. (2020, 04 26). https://bashny.net/t/en/369902# adresinden alındı Aslan, P. Ş. (2011). Çağdaş Seramik Sanatında Gündelik Nesneler. 5. Uluslararası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumu Bildiri Kitabı. Eskişehir: Eskişehir Büyükşehir Belediyesi. Aslanapa, O. (1989). Türk Sanatı. İstanbul: Remzi Kitapevi. Aslanapa, O. (2005). Türk Halı Sanatının Bin Yılı. İstanbul: İnkılap Kitapevi. Barr, B. (2020, Nisan 13). Mr. Barr: https://billbarr.wordpress.com/2010/03/08/marek-cecula-the-porcelain-carpet/ adresinden alındı Birol, İ. A. (2010). Türk Tezyini Sanatlarında Desen Tasarımı Çizim Tekniği ve Çeşitleri. İstanbul: Kubbealtı Yayınları. Canay, A., & Sevim , K. (2013). Anadolu'da Üretilen Kilim Motiflerinden Bukağı Motifi ve Bu Motiften Çıkan Seramik Çalışmalar. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 69. Doğan, F. (2019). Hiperrealizmin Seramik Sanatına Yansımaları. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi SBE Seramik-Cam Anasanat Dalı. Özgen, A. G. (2011). Görsel Tasarım Öğeleri Bağlamında Selçuklu Halıları (T.İ.E.M'ndeki Örnekler Üzerine Bir Araştırma). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi GSE Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı. Taylan, F. N. (2013). Uşak Halı Motiflerinin Seramik Yüzeylerde Uygulanabilirliği ve Kişisel Uygulamalar. Yüksek Lisans Tezi. Uşak: Uşak Üniversitesi SBE Seramik Anasanat Dalı.