AKSARAY TÜRKÜLERİNİN ÇEŞİTLİ MOTİF VE UNSURLAR AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 32, 1480 - 1492, 15.12.2020

Ilgım Kılıç Tapu , Pınar Şahin

https://doi.org/10.12981/mahder.814309

Cited By: 1

Öz

Toplumun en önemli kültürel değerlerinden bir tanesi türkülerdir. Türküler binlerce yıl boyunca oluşup gelişmiş ve zenginleşerek günümüze kadar ulaşmıştır. Anadolu insanını anlamak için türkülere bakmak ve bu türkülerin verdiği mesajları çözümlemek büyük bir önem taşır. Çünkü Anadolu coğrafyasında hemen hemen her durum türkülere aktarılmıştır. Türküler o toplumun bir anlamda dilini yansıtır. Böylelikle toplumun yaşadığı acı, sevinç, özlem, gurbet, öfkeler türkülerle dile gelir. Türküler bireysel duyguları yansıttığı kadar toplumsal, sosyolojik, ekonomik, siyasal olayları da içinde barındırır. Belirli bir bölgeye ait türküler benzer ve ortak duygu ve düşünceleri dile getirmesiyle birlikte, sadece bir ilin türkülerinin derinlemesine ele alınması o ile ait kültürel, tarihsel, coğrafi, sosyolojik durumları daha belirgin şekilde gözler önüne serer. Aksaray yöresine ait türkülerde birbirinden farklı ve zengin örnekleriyle araştırmalara değer katan ürünlerden biri olarak görülmektedir. Bu doğrultuda Aksaray kültürünün önemli bir öğesi olan türküler araştırmada derinlemesine incelenmiş, türkülerin kültürel motiflerinin özellikleri sırasıyla betimlenmiştir. Bu araştırmanın amacı; TRT repertuarına kayıtlı olan Aksaray türkülerinin incelenmesi ve bu türkülerin çeşitli motif ve unsurlar açısından ele alınmasıdır. Araştırma literatür taraması yöntemine dayalı, Aksaray ili türküleri üzerine betimsel bir çalışmadır. Araştırmada öncelikle türkülerin ait oldukları ilçe, türkülerin kaynak kişileri, türkülerin derleyicileri ve türküleri notaya alan kişiler belirtilmiş, ardından türküler belirli konular doğrultusunda sınıflandırılarak ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Bu konular öncelikle türkülerde değinilen ana tema olmak üzere; türkünün ağzı, türküde kullanılan hitaplar, giyim ve aksesuar ile ilgili unsurlardır. Araştırmanın evrenini Aksaray yöresine ait tüm türküler, örneklemini ise Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Müzik Dairesi Başkanlığı Nota Arşivine kayıtlı Aksaray yöresi türküleri oluşturmaktadır. Elde edilen bulguların yüzde frekans dağılımı tablolar halinde sunulmuş ve yorumlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Aksaray türküleri, halk müziği, türkü sözleri, türkü analizi, türkülerde motif

EXAMINATION OF AKSARAY FOLK SONGS IN TERMS OF VARIOUS MOTIFS AND ELEMENTS

Öz

One of the most important cultural values of the society is folk songs. Folk songs have been formed and developed over thousands of years and have reached today by enriching. To understand the Anatolian people, it is of great importance to look at the folk songs and analyze the messages given by these folk songs. Because almost every situation in Anatolian geography has been transfered to folk songs. Folk songs reflect the language of that society in a sense. Thus, the pain, joy, longing, expatriation, and anger experienced by the society are expressed in folk songs. Folk songs reflect individual feelings as well as social, sociological, economic and political events. While folk songs belonging to a certain region express similar and common feelings and thoughts, the in-depth examination of the folk songs of only one province reveals the cultural, historical, geographical, sociological situations of that province more clearly. The folk songs of Aksaray region are seen as one of the products that add value to the research with their different and rich examples. In this direction, the folk songs, which are an important element of Aksaray culture, have been examined in depth in the research and the cultural motifs of the folk songs are described in order. The purpose of this research is to examine Aksaray folk songs registered in TRT repertoire and to analyze these folk songs in terms of various motifs and elements. The research is a descriptive study on Aksaray folk songs based on literature review method. In the study, first of all, the district to which the folk songs belong, the source persons of the folk songs, the compilers of the folk songs and the people who wrote the songs were specified, then the folk songs were classified according to certain subjects and examined in detail. These issues are primarily the main theme mentioned in folk songs; and also dialect of the folk song, address used in folk songs, clothing and accessories are related subjects. The universe of the research consists of all the folk songs of Aksaray region, the sample of the research consists of the folk songs of Aksaray region which stored in Turkey Radio and Television Corporation Music Department Nota Archive. Percentage frequency distribution of the findings is presented in tables and interpreted.

Anahtar Kelimeler

Aksaray folk songs, folk music, folk lyrics, folk song analysis, motif in folk songs

Kaynakça

• Atılgan, H. (2002) Geçmişten günümüze Niğde halk müziği. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Başbakanlık Basımevi.