Öğretmenlerin Uzaktan Eğitime İlişkin Görüşlerini Belirleme Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt 4, Sayı 1, 15 - 35, 01.07.2021

Mustafa METİN Aynur ÇEVİK Sümeyya GÜRBEY

https://doi.org/10.47155/mamusbbd.911344

Öz

Bu çalışmada öğretmenlerin uzaktan eğitim hakkındaki görüşlerini belirleyebilmek için geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmada nicel araştırma yaklaşımı kapsamında tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini 2019-2020 eğitim-öğretim yılında uzaktan eğitim veren farklı branşlardaki 490 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak 46 maddeden oluşan bir görüş belirleme ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin geçerliliğini sağlamak için kapsam, görünüş ve yapı geçerliğine bakılmıştır. Ayrıca ölçeğin güvenirliğini belirlemek için cronbach alpha katsayısı hesaplanmıştır. Kapsam ve görünüş geçerliği için uzman görüşü alınmış, yapı geçerliği için ise açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda dokuz madde çıkartılarak altı faktörden oluşan ölçek doğrulayıcı faktör analizi ile doğrulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin RMSEA değeri 0,054, GFI değeri, 081, CFI değeri 091 IFI değeri 0,92 olarak bulunmuştur. Ayrıca ölçeğin cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0,847 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak öğretmenlerin uzaktan eğitim hakkında görüşlerini belirlemeye yönelik 37 maddeden oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Teknolojik Gelişmeler, Uzaktan Eğitim, Öğretmen Görüşleri, Ölçek Geliştirme

The Scale for Determining Teachers' Opinions on Distance Education: Validity and Reliability Study

Öz

It was aimed to develop a valid and reliable scale in order to determine teachers' opinions about distance education in this study. Survey method, one of the quantitative research methods, was used in the study. The sample of research consists of 490 teachers working in different branches and recitation with distance education at the 2019-2020 academic years. İn this study it was used opinion determination scale consist of 46 items as a data collection tool. In order to validity of the scale, content, construct and face validity was examined. Besides, the cronbach alpha coefficient was calculated for the reliability study. Expert opinion was taken for the content and face validity, and exploratory and confirmatory factor analysis was applied for construct validity. As a result of the exploratory factor analysis, nine items were removed and the scale consists of six-factor was confirmed by confirmatory factor analysis. As a result of confirmatory factor analysis, it was calculated values of RMSEA 0,054, GFI 0,81, CFI 0,91 and IFI 0,92. Besides Cronbach alpha internal consistency reliability coefficient of the scale was found 0.847. As a result, a valid and reliable scale consisting of 37 items was developed to determine teachers' opinions about distance education.

Anahtar Kelimeler

Technological Development, Distance Education, Scale Development

Kaynakça

• Ağır, F. (2007). Özel Okullarda ve Devlet Okullarında Çalışan İlköğretim Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitime Karşı Tutumlarının Belirlenmesi (Master's Thesis, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Altıparmak, M., Kurt, İ. D., Kapıdere, M. (2011). E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri. Xı. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 321-327.
• Aktaş, Ö., Büyüktaş, B., Gülle, M., & Yıldız, M. (2020). Covıd-19 Virüsünden Kaynaklanan İzolasyon Günlerinde Spor Bilimleri Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Karşı Tutumları. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-9.
• Anastasi, A. (1982). Psychologicaltesting. New York: Mcmillan Publishing Co.
• Arat, T, Bakan, Ö. (2014). Uzaktan Eğitim ve Uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14 (1-2), 363-374.
• Arslan, R., & Bircan, H. (2019). Cumhuriyet Üniversitesi'nde Uzaktan Eğitimde Sunulan Derslere Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 409-427.
• Arslan, F., & Korkmaz, Ö. (2019). İlahiyat Lisans Tamamlama Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Etkileşim Kaygıları ve Uzaktan Eğitime Dönük Tutumları. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 12-25.
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2020). Covıd-19 Pandemisi Sürecinde Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitime İlişkin Görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(4).
• Balcı, S. (2013). Tablet Pc Destekli Türkçe Öğretiminin Temel Dil Becerilerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Ölçek Çalışması. Electronic Turkish Studies, 8(6).
• Barış, M. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Uzaktan Öğretime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Namık Kemal Üniversitesi Örneği. Sakarya University Journal Of Education, 5(2), 36-46.
• Başar, M., Arslan, S., Günsel, E., & Akpınar, M. (2019). Öğretmen Adaylarının Uzaktan Eğitim Algısı. Journal Of Multidisciplinary Studies İn Education, 3(2), 14-22.
• Bayram, M., Peker, A. T., Aka, S. T., & Vural, M. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim Dersine Karşı Tutumlarının İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 330-345.
• Bentler P. M. (1990). Comparative Fit Indexes İn Structural Models. Psychol Bull, 107 (2), 238-246.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Pandemisi Sırasında İlköğretim Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Yönelik İmge ve Algıları: Bir Metafor Analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-23.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket Geliştirme Süreci. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-19.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Veri Analizi El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni Spss Uygulamaları ve Yorum, 9. Baskı, Pegem-AKADEMİ, 31-37; 167-182
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. Ve Demirel, F. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Clark, J. T. (2020). Distance Education. Clinical Engineering Handbook İçinde (Ss. 410-415). Editör: Ernesto Iadanza. Floransa-İtalya: Academic Press.
• Çakmak, E. K., Çebi, A., & Kan, A. (2014). E-Öğrenme Ortamlarına Yönelik “Sosyal Bulunuşluk Ölçeği” Geliştirme Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(2), 755-768.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Ankara: Pegema Akademi. Demir, K., & Akpınar, E. (2016). Mobil Öğrenmeye Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(1), 59-79.
• Doğan, S. Ve Tatık, R.Ş. (2015). Evaluation Of Distance Education Program İn Marmara University According To The Views Of Students. Route Educational And Social Science Journal, 2(1), 247-261.
• Durkan, E. (2017). İlkokul Dördüncü Sınıflarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Derslerinde Öğrencilerinin Üstbilişsel Okuma Stratejileri Kullanmalarını Sağlayan Uygulamalarının Değerlendirilmesi: Giresun İli Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Giresun.
• Erfidan, A. (2019). Derslerin Uzaktan Eğitim Yoluyla Verilmesiyle İlgili Öğretim Elemanı ve Öğrenci Görüşleri Balıkesir Üniversitesi Örneği (Master's Thesis, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Ekiz, M. A. (2020). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Karantina Dönemindeki Uzaktan Eğitim İle İlgili Görüşleri (Nitel Bir Araştirma). Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 2(Özel Sayı 1), 1-13.
• Eygü, H., & Karaman, S. (2013). Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Memnuniyet Algıları Üzerine Bir Araştırma. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 36-59.
• Field, A. (2005). Discoveringstatistics Using SPSS, Nd2 Edition, London: Sage Publications.
• Gillies, D. (2008). Student Perspectives On Video-Conferencing İn Teacher Education At A Distance. Distance Education, 29(1), 107-118.
• Gürer, M. D., Tekinarslan, E. Ve Yavuzalp, N. (2016). Çevrimiçi Ders Veren Öğretim Elemanlarının Uzaktan Eğitim Hakkındaki Görüşleri. Turkish Online Journal Of Qualitative Inquiry, 7(1).
• Hamutoğlu, N. B., Gültekin, G. S., & Savaşçı, M. (2019). Öğretmen Adaylarının Uzaktan Eğitime Yönelik Görüşleri: Açıköğretim Uygulamaları. Yükseköğretim Dergisi, 9(1), 19-28.
• Haznedar, Ö., & Baran, B. (2012). Eğitim Fakültesi Öğrencileri İçin E-Öğrenmeye Yönelik Genel Bir Tutum Ölçeği Geliştirme Çalişmasi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 42-59.
• Hu, LT ve Bentler, PM (1999). Kovaryans Yapısı Analizinde Uyum İndeksleri İçin Kesim Kriterleri: Yeni Alternatiflere Karşı Geleneksel Kriterler. Yapısal Eşitlik Modellemesi: Multidisipliner Bir Dergi, 6 (1), 1-55.
• Jöreskog, K. G. & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural Equation Modeling With The Simplis Command Language. Hillsdale: Erlbaum Associates Publishers.
• Karal, H., Çebi, A. Ve Turgut, Y. E. (2011). Perceptions Of Students Who Take Synchronous Courses Through Video Conferencing About Distance Education. The Turkish Online Journal Of Educational Technology-Tojet, 10(4), 276-293.
• Karakoç, A. G. D. F. Y., Ve Dönmez, L. (2014). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Temel İlkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 13(40), 39-49.
• Karakuş, N.; Ucuzsatar, N.; Karacaoğlu, M. Ö.; Esendemir, N.; Bayraktar, D. (2020). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Uzaktan Eğitime Yönelik Görüşleri. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 220-241. Doı: 10.29000/Rumelide.752297.
• Karaman, G., Çalışır, H., & Kübra, T. A. Ş. Öğretmen Adaylarının Eğitim 4.0’a Karşı Algı ve Tutumlarının Belirlemesine Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(31), 4156-4185.
• Kaya, M., Çitil Akyol, C., Özbek, R., & Pepeler, E. (2017). Lisansüstü Eğitim Programlarında' uzaktan Eğitim Uygulamasına yönelik eğitim Bilimleri Bölümü' Akademisyenlerinin Görüşleri. Electronic Journal Of Social Sciences, 16.
• Kırali, F. N., & Bülent, A. L. C. I. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim Algisina İlişkin Görüşleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 8(30), 55-83.
• Kırık, A. (2016). Uzaktan Eğitimin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Durumu. Marmara İletişim Dergisi, (21), 73-94.
• Kışla, T. (2016). Uzaktan Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 258-271.
• Kocayiğit, A., & Salih, U. Ş. U. N. Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları (Burdur İli Örneği). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(23), 285-299.
• Kline, R.B. (2005). Principles And Practice Of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.
• Metin, M. (2016) Nicel Veri Toplama Araçları, S 161-214, Metin, M (Ed.). (2016). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 3 Baskı, Pegem Akademi.
• Odabaş, H. (2003). İnternet Tabanlı Uzaktan Eğitim ve Bilgi ve Belge Yönetimi. Türk Kütüphaneciliği, 17(1), 22-36.
• Orhan, A., & Çeviker Ay, Ş. (2017). Uzaktan Eğitim ile Yürütülen İngilizce Yabancı Dil Dersi Öğretim Programını Değerlendirme Ölçeği: Bir Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Journal Of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 7(3).
• Özdamar, K. (2013). Eğitim, Sağlık ve Davranış Bilimlerinde Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitapevi.
• Özkul, R., Kırnık, D., Dönük, O., Altunhan, Y., & Altunkaynak, Y. (2020). Uzaktan Eğitim Uygulamalarına İlişkin Öğretmen Görüşleri: Ölçek Çalışması. Electronic Turkish Studies, 15(8).
• Öncü H. (1994). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Matser Basım San. Ve Tic. Ltd. Şti.
• Öztaş, S., & Kılıç, B. (2017). Atatürk İlkeleri ve İnkilâp Tarihi Dersinin Uzaktan Eğitim Şeklinde Verilmesinin Öğrenci Görüşleri Açisindan Değerlendirilmesi. Turkish History Education Journal, 6(2), 268-293.
• Paydar, S., & Doğan, A. (2019). Öğretmen Adaylarının Açık ve Uzaktan Öğrenme Ortamlarına Yönelik Görüşleri. Eğitim ve Teknoloji, 1(2), 154-162.
• Pallant, J. (2020). Spss Survival Manual: A Step By Step Guide To Data Analysis Using Ibm Spss. Routledge. (Çev.Balcı S. Ve Ahi B.) Seçer, İ. (2015). Spss ve Lısrel İle Pratik Veri Analizi (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, M., Yıldırım, K., Ve Çetinkaya, F. Ç. (2020). Yeni Tip Koronavirüs (Sars-Cov2) Salgınına Bağlı Uzaktan Eğitim Sürecinin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleriyle Değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 15(6).
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 6(3), 49-73.
• Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları. İstanbul: Ekinoks Yayınları.
• Şirin, R. Ve M. Tekdal (2015). İngilizce Dersinin Uzaktan Eğitimine Yönelik Öğrenci Görüşleri. Gaziantep University Journal Of Social Sciences, 14(1).
• Tabachnick, B., & Fidell, L. (2007) Using Multivariate Statistics, Boston: Allyn & Bacon.
• Tavşancıl E., (2002). Tutumların Ölçülmesi ve Spss ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayınevi, 1.Baskı.
• Tavşancıl, E. & Keser, H. (2002). İnternet Kullanımına Yönelik Likert Tipi Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 79-100.
• Tekın, O. (2020). Uzaktan Eğitim Kullanılan Hizmet İçi Eğitim Programlarına Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 20-35.
• Tezbaşaran, A. (2002). A., Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu, Türk Psikologlar Derneği, Ankara, (1996). Başvuru Tarihi, 7.
• Traxler, J. (2018). Distance Learning—Predictions And Possibilities. Education Sciences, 8(35), 1-13.
• Turgut, M.F. Ve Baykul, Y. (1992). Ölçekleme Teknikleri, Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Usta, İ., Uysal, Ö., & Okur, M. R. (2016). Çevrimiçi Öğrenme Tutum Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliği Ve Güvenirliği. Journal Of International Social Research, 9(43).
• Yenilmez, K., Turğut, M., & Balbağ, M. Z. (2017). Öğretmen Adaylarının Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 91-107.
• Yıldırım, A. Ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık
• Yıldırım, S., Yıldırım, G., Çelik, E., & Karaman, S. (2014). Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Yönelik Görüşleri: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 365-370.
• Yıldız, S. (2016). Pedogojik Formasyon Eğitimi Alan Öğrencilerin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 301-329.
• Yıldız, E. P. Y., Yıldız, M. Ç., & Alkan, A. (2021). Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitim Ortamlarının Kullanımına İlişkin Tutum Ölçeği. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 1-1.
• Yılmaz, G. K., & Güven, B. (2015). Öğretmen Adaylarının Uzaktan Eğitime Yönelik Algılarının Metaforlar Yoluyla Belirlenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2), 299-322.