Opinions of Academicians from Educational Administration Field about School Principals’ Competencies

Yıl 2013, Cilt: 37 Sayı: 37, 172 - 188, 25.12.2013

Barış Uslu

Öz

The aim of this research is to determine the ideas of scholars; working in the field of educational administration, about competencies required of school administrators, problems related to the existing competencies of school administrators and the solution of these problems. Literature was scanned and semi-structured interview form was prepared for the conceptual structure of the research carried out using phenomenology pattern from qualitative research methods. The final version of the form was created with mutatis
mutandis according to results of preliminary discussions held with some faculty members in the field of educational administration at Dokuz Eylul University. The study group of the research consists of ten academicians working in the field of educational administration at Canakkale Onsekiz Mart University. Audio recording made in interviews and content
analysis was performed on the data obtained from the interviews. Findings are presented with tables and direct quotations. School administrators have competencies like
organization structure, management processes, financing, etc. as technical; motivation, to create cooperation, to oversee individual differences, etc. as humanitarian, management
theories, education philosophy, leadership theories, etc. as conceptual according to academics in the field of education administration. The basic problems about competences
are expressed relating educational philosophy, communication, finance and management processes. Teaching experience at the appropriate level, the updated content of the written exam, post-graduate study and freedom of choice at in-service training are among the
recommendations for the solution of these problems.
Keywords: Educational administration, academic, scholar, school, administrator,
competence

Anahtar Kelimeler

Educational administration, academic, scholar, school, administrator, competence

EĞİTİM YÖNETİMİ ALANINDAKİ AKADEMİSYENLERİN OKUL YÖNETİCİLERİNİN YETERLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Öz

Bu araştırmanın amacı; eğitim yönetimi alanında görev yapan akademisyenlerin, okul yöneticilerinin sahip olması gereken yeterlikler, mevcut yeterlikleri ile ilgili sorunlar ve bu sorunların çözümüne ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın kavramsal yapısı için alanyazın taranmış ve yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Dokuz Eylül Üniversitesi eğitim yönetimi alanındaki öğretim üyelerinden bazılarıyla gerçekleştirilen ön görüşmeler sonucu gerekli değişiklikler yapılarak formun son hali oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubu ise; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nde eğitim yönetimi alanında görev yapan on akademisyenden oluşmaktadır. Yapılan görüşmelerde ses kaydı yapılmış ve elde edilen verilere içerik analizi uygulanmıştır. Bulgular tablolaştırılarak ve direkt alıntılar yapılarak sunulmuştur. Eğitim yönetimi alanındaki akademisyenlere göre okul yöneticilerinin; örgütün yapısı, yönetim süreçleri, finansman, vb. teknik,; motivasyon, işbirliği oluşturabilme, bireysel farklılıkları gözetme, vb. insancıl; yönetim kuramları, eğitim felsefesi, liderlik kuramları vb. kavramsal yeterliklere sahip olmaları gerektiği belirtilmektedir. Yeterliklerle ilgili temel sorunlarının ise eğitim felsefesi, iletişim, finans ve yönetim süreçleriyle ilgili oldukları dile getirilmiştir.  Uygun düzeyde öğretmenlik deneyimi, içeriği güncel olan yazılı sınav, lisansüstü öğrenim görme ve hizmet içi eğitimlerde seçim serbestliği bu sorunların çözümüne yönelik öneriler arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim yönetimi, akademisyen, okul, yönetici, yeterlik

Kaynakça

• Abat, E. (2010). Eğitim yönetimi uzmanlarının okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin zihinsel modelleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Açıkgöz, K. (1994). Eğitimde etkili yönetici davranışları (1. Baskı). İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Karaköse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya ili). Eğitim ve Bilim, 37(164), 159-175.
• Ağaoğlu, E., Gültekin, M., & Çubukçu, Z. (2002). Okul yöneticisi yeterliklerine dayalı eğitim programı önerisi: Hizmet öncesi-Hizmet İçi Eğitim (Ed. C. Elma ve Ş. Çınkır). 21.Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu: 16-17 Mayıs 2002-Ankara: Bildiriler (s.145-161). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Almış, S. (2010). Eğitim yöneticilerinin bilgi yönetimine ilişkin yeterlikleri: Sinop İli örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Argon, T., ve Çelik, N. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin değişimi yönetme yeterlikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 70-89.
• Balcı, A. (2001). Etkili okul ve okul geliştirme (2. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Barut, E. (2007). İlköğretim okullarına sınavla atanan yöneticilerle, sınavsız atanan yöneticilerin yönetim süreçlerine ilişkin yeterliklerinin değerlendirilmesi: Sakarya İli örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Başar, H. (2000). Eğitim denetçisi (5. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z. (1981). Eğitim yöneticisinin yeterlikleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayın No: 93.
• Bursalıoğlu, Z. (1991). Eğitimde yenileşme ve demokratik liderlik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 669-674.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (15. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Calhoun, K. J. (2004). Superintendent change leadership strategies associated with successful technology integration in public school districts. Unpublished doctoral dissertation, University of La Verne, Callifornia.
• Cardno, C., & Piggot-Irvine, E. (1996). Incorporating action research in school senior management training. International Journal of Educational Management, 10(5), 19-24.
• Celep, C, ve Çetin, B. (2003). Bilgi yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çetin, M., & Adıgüzel, S. (2006). İstanbul ili resmi ilköğretim okulu müdürlerinin uzmanlık yeterliklerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 167-183.
• Çetin, Y. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin bilgisayar teknolojisini kullanma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Davenport, T. H. & Prusak, L. (2003). What's the big idea? Creating and capitalizing on the best management thinking. Boston: Harvard Business School Press.
• Dönmez, B. (2002). Müfettiş, okul yöneticisi ve öğretmen algılarına göre ilköğretim yöneticilerinin yeterlilikleri, Eğitim Yönetimi Dergisi, 29, 27-45.
• Drucker, P. F. (1994). Etkin yöneticilik (2. Baskı) (Çev: A. Özden ve N. Tunalı). İstanbul: Eti Kitapları.
• Drucker, P. F. (1996). 21. yüzyıl için yönetim tartışmaları (Çev: T. Bahçıvangil ve G. Gorbon). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Gallino, L. (2007). Küreselleşme ve eşitsizlik (Çev: D. Kundakçı). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Göndelen Yozgat, A. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin okulun parasal kaynaklarını yönetme yeterlikleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Güçlüol, K. (1985). Eğitim yönetiminde karar ve örnek olaylar. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Işık, H. (2003). Okul müdürlerinin yetiştirilmesinde yeni bir model önerisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 206-211.
• Karaca, D. (2009). İlköğretim okullarında yöneticilerin insan kaynakları yönetimi işlevlerini yerine getirebilme yeterlikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Karakuş, M., ve Töremen, F. (2006). Denetçi gözüyle yönetici yeterlikleri: İlköğretim okulu yöneticileri üzerine bir araştırma. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 175-189.
• Katz, R. L. (1955). Skills of an effective administrator. Harvard Business Review, 33(1), 33-42.
• Kaya, Y. K. (1993). Eğitim yönetimi, kuram ve Türkiye’deki uygulamalar. Ankara: Set Ofset Matbaacılık.
• Kayıkçı, K. (2001). Yönetici yetiştirme sorunu. Milli Eğitim Dergisi, 150. Kombıçak, M. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin yeterliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expande sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Onural, H. (2005). Üst düzey eğitim yöneticilerinin eğitim yönetimi alanındaki yeterlik sorunu ve nedenleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 41, 69-85.
• Özmen, F. (2002). Eğitimde okul ve sınıf. Elazığ: Fırat Üniversitesi Üniversite Kitabevi.
• Özmen, F., & Kömürlü, F. (2010). Eğitim örgütlerine yönetici seçme ve atamada yaşanan sorunlar ve yönetici görüşleri temelinde çözüm önerileri. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 25-33.
• Peker, S., Selçuk, G., Doğru, E., & Coşkun Uslu, A. (2011). Okul müdürlerinin yeterliklerinin eğitim öğretim sürecine etkisi. II. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 Nisan, Antalya.
• Töremen, F., ve Kolay, Y. (2003). İlköğretim okulu yöneticilerinin sahip olması gereken yeterlikler. Milli Eğitim Dergisi, 160.
• Sergiovanni, T. J. & Starratt, R. J. (1988). Supervision: Human perspectives, New York: McGraw Hill Book Company.
• Sezer, B. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerine ilişkin yeterlikleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, A. E. (2000). İlköğretim yöneticilerinin yeterlilikleri. Eğitim Yönetimi Dergisi, 22, 243-260.
• Şencan, D. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin toplantı yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları: İstanbul İli, Kağıthane İlçesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şişman, M. ve Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı (Ed: Y. Özden) Eğitim ve okul yönetimi (ss. 99-146). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Topluer, A. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim yeterlikleri ile örgütsel çatışma düzeyi arasındaki ilişki. Yayınlanmamış bilim uzmanlığı tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Toprakçı, E. (2001). Okul müdürlerinin örgütleme yeterliği. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 31-39.
• Vandenberghe, R. (1995). Creative management of a school: A matter of vision and daily interventions. Journal of Educational Administration, 33(2), 31-51.
• Yeniçeri, Ö., & İnce. M. (2005). Bilgi yönetim stratejileri ve girişimcilik (1. Baskı). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.