ÖĞRETMENLERİN BİLİMSEL ARAŞTIRMA YAPABİLME BECERİLERİ: KARMA YÖNTEM ARAŞTIRMASI

Yıl 2023, Cilt: 58 Sayı: 58, 186 - 215, 31.07.2023

Elif Velioğlu , Ali Özdemir

https://doi.org/10.15285/maruaebd.1125661

Öz

Bilimsel araştırma yapabilme becerisine sahip bireyler yetiştirebilmek eğitim sisteminin amaçları arasında yer almalıdır. Bunun için öncelikle öğreticiler bu beceriye sahip olmalıdır. Araştırmanın temel amacı öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme beceri düzeylerinin belirlenmesinde kullanılabilecek bir ölçek geliştirmek ve öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme becerilerine yönelik algılarını derinlemesine incelemektir. Çalışma, Bilimsel Araştırma Yapabilme Becerisi Ölçeği (BAYBÖ)’nin geliştirilmesi, öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve nitel araştırma aşamalarını kapsamaktadır. Araştırmada karma yöntem araştırma desenlerinden olan keşfedici sıralı deseni kullanılmıştır. Ölçek geliştirme çalışması için toplanan ilk veriler keşfedici; ikinci veriler ise doğrulayıcı faktör analizi için kullanılmıştır. Nicel veri analizlerinde SPSS 22 ve AMOS 20 Paket programlarından yararlanılmıştır. Araştırmanın nitel kısmında öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme becerilerine yönelik algıları olgubilim deseni ile incelenmiştir. Nitel verilerin analizinde, betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularının geçerlik ve güvenirliği pilot uygulama, veri çeşitlemesi ve katılımcı teyitleri yöntemleriyle sağlanmıştır. Yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlara göre geliştirilen BAYBÖ yeterli düzeyde geçerlik ve güvenirlik değerlerine sahiptir. Öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme becerileri cinsiyete ve eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Okul türlerinin bilimsel araştırma yapma nedenlerinde farklılık görülmüştür. Katılımcılar, öğretmenleri bilimsel araştırma çalışmaları için istekli ve yeterli bulmadıklarını; kaynak bulma, öğretmenlerin ilgisizliği ve problemi tanımlama kısımlarında zorlandıklarını ve lisansüstü öğretim görmenin bilimsel araştırma yapabilme becerilerini olumlu etkilediğini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel Araştırma, Öğretmen Yeterlikleri, Karma Yöntem, Ölçek Geliştirme

Levels of Teacher’s Scientific Research Skills: Mixed Method Research

Öz

Raising individuals who have the ability to conduct scientific research should be among the objectives of the education system. For this, the educators should have this skill at the first place. The main purpose of this research is to develop a scale that can be used to identify teachers’ skills to conduct scientific research and examine their perceptions of their ability to conduct scientific research in depth. This study consists of three stages, namely the development of the Scientific Research Skills Scale (SRSS), the examination of teachers’ ability to conduct scientific research depending on various variables, and the implementation of a qualitative research. The research employed exploratory sequential design, which is a mixed method research design. The first data collected for the scale development was used for the exploratory factor analysis, whereas the second data was used for confirmatory factor analysis. SPSS 22 and AMOS 20 package programs were used for the quantitative data analysis. In the qualitative part of the research examined the teachers’ perceptions of their ability to conduct scientific research with phenomenological design. Descriptive analysis method was employed in the analysis of the qualitative data. The validity and reliability of the research findings was ensured with pilot research, data diversification, and participant confirmations. SRSS, which is developed according to the results of the research, has sufficient validity and reliability values. The scientific research skills of teachers significantly differ according to gender and educational level. In addition, the reasons for conducting scientific research significantly differ among school types. The participants stated that they think teachers are not willing and sufficient for scientific research; they have difficulty in finding academic resources, dealing with the indifference of teachers, and defining the problem; and that postgraduate education positively affected their ability to conduct scientific research.

Anahtar Kelimeler

Scientific Research, Teacher Competencies, Mixed Method, Scale Development

Kaynakça

• Akgül, A (2003). Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri SPSS Uygulamaları. II. Baskı. Emek Ofset Ltd. Şti. Ankara.
• Aktan, Ö. (2020). Öğretmenlerin kariyerleri kabulüstü eğitimin değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi , 10 (3), 596-607.
• Alkış-Küçükaydın, M. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Bilimsel Araştırmaların Sahip Olması Gereken Özelliklere ve Öğretmenin Rolüne Yönelik Görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(1): 28-46.
• Altunışık, R, vd. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Spss Uygulamaları. İstanbul: Seçkin Yayınevi
• Axinn, W.G., ve Pearce, L. D. (2006). Mixed method data collection strategies. New York: Cambridge University Press.
• Baş, F. (2017). Matematik öğretmenlerinin eğitim araştırmalarını takip etme durumları ve araştırmalara yönelik tutumları: Türkiye örneği. Eğitim ve Bilim, 42(189).
• Bayram, H. (2021). Views of Social Studies Teachers on Scientific Research Methodology1. Participatory Educational Research, 8(4), 64-83.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (8. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (21. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2002) “Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
• Costello, A. B., & Osborne, J. (2005). Best Practices İn Exploratory Factor Analysis: Four Recommendations For Getting The Most From Your Analysis. Practical Assessment, Research, And Evaluation, 10(1), 3.
• Creswell, J. W. (2007): Qualitavite Inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks,CA: SAGE.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Siyasal
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (4. Baskıdan çeviri). (S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Siyasal
• Creswell, J. W. ve Miller, D. L. (2000). Determining Validity İn Qualitative İnquiry. Theory Into Practice, 39(3): 124-130. doi:10.1207/s15430421tip39032.
• Çelebi, M. (2020). Investigation of the Attitudes and Competencies of Teachers in Project Schools Towards Scientific Research in Developing Country. Journal of Teacher Education and Educators, 10(1): 99-125.
• Çepni, S., ve Küçük, M. “Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Eğitim Araştırmaları Hakkındaki Düşünceleri” V. Ulusal Fen bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 2002.
• Denzin. N. K. “The Elephant İn The Living Room Or Extending The Conversation About The Politics Of Evidence”. Qualitative Research. C.9, S.2, (2009): 139- 160. Sage Publication, Washington DC, doi: 10.1177/1468794108098034.
• Erdugan, F. (2020). Investigating Attitudes of Sports Science Faculty Students towards Scientific Research. International Education Studies, (13)7: 122-127.
• Ersoy, A., Öncül, B. ve Sever, I. (2019). Using Flipped Learning to Improve Scientific Research Skills of Teacher Candidates. Universal Journal of Educational Research. 7(2): 521- 535.
• George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. Boston: Allyn & Bacon.
• Golafshani, N. (2003). Understanding Reliability And Validity İn Qualitative Research. The Qualitative Report, 8(4): 597-607.
• Güngören, S. Ç., & Öztürk, E. (2021). What Do Pre-Service Science Teachers Views about the Nature of Scientific Inquiry?. International Journal of Progressive Education, 17(1), 421-438.
• Gürültü, E., Aslan, M., ve Alcı, B. (2019). Ortaöğretim Öğretmenlerinin 21. Yüzyıl Becerileri Kullanım Yeterlikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(4): 780- 798.
• Henson, R.K. ve Roberts, J.K. (2006). Exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measurement, 66(3), 393-416.
• Hussein, A. (2009). The use of triangulation in social sciences research: Can qualitative and quantitative methods be combined?. Journal of Comparative Social Work, 4(1): 106-117.
• İlhan, A, Çelik, H. C. ve Aslan, A. (2016). Evaluating the Attitudes of University Students about Scientific Research. İnönü University Journal of the Faculty of Education, 17(2): 141-156.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kart, A., ve Gelbal, S. (2014). Öğretmen Adaylarının Bilimsel Araştırma Öz Yeterlik Algılarının İkili Karşılaştırmalı Yargılar Yöntemiyle Belirlenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(1): 12-23.
• Konokman, G., Yelken, T. ve Yokus, G. (2015). Preschool Teacher Candidates’ Research Qualifications And Their Anxiety Level Towards Research. Eurasian Journal of Educational Research, 15(60): 57-74
• Köymen, Ü. (1994). Öğrenme Ve Ders Çalışma Stratejileri Envanteri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(5): 19-28.
• Küçükoğlu, A., Taşgın, A., ve Çelik, N. (2013). Öğretmen Adaylarının Bilimsel Araştırma Sürecine İlişkin Görüşleri Üzerine Bir İnceleme”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 173(173): 11-24.
• Lincoln, Y. S. (1995). Emerging Criteria For Quality İn Qualitative And İnterpretive Research”. Qualitative inquiry, 1(3): 275-289. Sage Publications, Inc.
• Lui-Thompkins, Y. (2003). Developing A Scale To Measure The Interactivity Of Websites, Journal of Advertising Research, 43(2): 207-216.
• MEB, “Öğretmenlı̇k Mesleğı̇ Genel Yeterlı̇ klerı̇ ”, 2017.
• Mutlu, O. “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Bilimsel Araştırma Öz-Yeterlilikleri”. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. (2019).
• Noble, H. and Smith, J. (2005). Issues Of Validity And Reliability İn Qualitative Research”. Evidence Based Nursing, 8(2): 34-35.
• Polat, M. (2014). Eğitim Fakültesi Öğrencilerin Bilimsel Araştırmaya Yönelik Tutumları”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18): 77- 90.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Seçkin, Kapucu, M., ve Bıyık, A. (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1): 145-156.
• Sibel, Akın, & Solmaz, G. (2019). Araştırmacı öğretmenin desteklenmesi: Bir durum çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 20(2), 383-401.
• Şahin, B.,& Avşar, A. (2013). Bilimsel Araştırma Uygulamalarına Yönelik Bir Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. V. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, 2294-2301.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tinsley, H. E., & Tinsley, D. J. (1987). Uses of factor analysis in counseling psychology research. Journal Of Counseling Psychology, 34(4), 414-424.
• Tobin, G.A. & Begley, C.M. (2004). Methodological Rigour Within A Qualitative Framework. Journal of Advanced Nursing, 8(4): 388– 396.
• Vecaldo, R., Asuncıon J.E. ve Ulla, M. (2019). From Writing to Presenting and Publishing Research Articles: Experiences of Philippine Education Faculty- Researchers. Eurasion Journal of Educational Research. 19(81): 147- 164.
• Veneziano L. Ve Hooper J. (1997). “A Method for quantifying content validity of healthrelated questionnaires”. American Journal Of Health Behavior, 21(1): 67- 70.
• Worthington, R. ve Whittaker, T. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. Counseling Psychologist, 34, 806-838.
• Yaşar, M. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması: Geçerlik ve güvenirlik. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(2), 109-129.
• Yaşar, M. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması: Geçerlik ve güvenirlik. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(2), 109-129.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., İlhan, N., Şekerci, A. R., ve Sözbilir, M. (2014). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Eğitim Araştırmalarını Takip Etme, Anlama ve Uygulamalarda Kullanma Düzeyleri: Erzurum ve Erzincan örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi. 22(1): 81-100.
• Yıldız, D., Kılıç, M. Y., Gülmez, D., ve Yavuz, M. (2019). Öğretmenlerin Araştırma Okuryazarlığı Becerileri: Ölçek Geliştirme Çalışması. Turkish Journal of Educational Studies, 6(1): 45-65.