Anayasa Mahkemesi’nin 11.10.2023 Tarihli ve E. 2020/76, K. 2023/172 Sayılı Kararıyla 5651 sayılı Kanun’un Kişilik Haklarının İhlaline İlişkin 9. Maddesinin İptaline İlişkin İnceleme ve Değerlendirmeler

Yıl 2024, Cilt: 30 Sayı: 1, 184 - 204, 30.06.2024

Neslihan Ateş Benek

https://doi.org/10.33433/maruhad.1483907

Öz

Anayasa Mahkemesi, 11 Ekim 2023 tarihli ve E. 2020/76, K. 2023/172 sayılı kararıyla 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un kişilik haklarının ihlaline ilişkin 9. maddesini iptal etmiştir. Karar, internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda içeriğin yayından çıkarılmasına ve/veya bu yayınlara erişimin engellenmesine imkan tanıyan bu düzenlemenin, ifade ve basın özgürlüğünü sınırladığını ifade etmektedir. Bu bağlamda Anayasa Mahkemesi’nin kararı, ifade ve basın özgürlüğü ile kişilik hakları arasındaki dengeyi yeniden değerlendirmeye yönelik önemli bir adım olarak kabul edilmelidir. Dolayısıyla gerek ifade ve basın özgürlüğü ile kişilik hakları arasında sağlıklı bir denge kurulması gerekse internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi konusunda etkili bir mekanizmanın oluşturulması önem arz etmektedir. Nitekim çalışmamızda Anayasa Mahkemesi’nin konuya ilişkin yaklaşımı detaylı şekilde ele alınarak ortaya çıkan sorunlar ve çözüm önerileri bakımından bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kişilik hakları, İçeriğin yayından çıkarılması, Erişimin Engellenmesi, İfade özgürlüğü, Basın özgürlüğü

Kaynakça

• Akkurt SS, ‘17.06.2015 Tarih, E 2014/4-56, K 2015/1679 Sayılı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı ve Mukayeseli Hukuk Çerçevesinde ‘Unutulma Hakkı’ (2016) 65 (4) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Zeki Hafızoğullarına Armağan) 2605-2635.
• Altunkaş A, Basın ve Yayın Yoluyla İşlenen Suçlar ve Hukuka Uygunluk Nedenleri (Yetkin 2022).
• Ateş Benek N, İnternet Süjelerinin Ceza Sorumluluğu ve Tedbirler Bağlamında Sosyal Ağların Denetimi (On İki Levha 2023).
• Ayan M ve Ayan N, Kişiler Hukuku (11. Baskı, Adalet 2023).
• Baykan M, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Basın Özgürlüğü (Adalet 2011).
• Çınar İ, ‘5651 sayılı Kanun Çerçevesinde Koruma Tedbiri Olarak ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınlarda İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi’ (2021) 8 (1) İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 63-95.
• Demez İ, ‘Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle İnternet Sitelerine Erişimin Engellenmesi ve/veya İçeriğin Yayından Çıkarılmasında Görev ve Yetki Sorunu’ (2021) 3 (2) Bilişim Hukuku Dergisi 338-429.
• Duysak Fidan S ve Yıldız A, ‘Tazminat Hukukunda İfade Özgürlüğü ile Özel Hayatın Gizliliği Arasında Adil Denge’ İfade Özgürlüğü Üzerine Makaleler Uluslararası Kapanış Sempozyumu’na Katkı Kitabı (Matus, 2017) 145-164.
• Dülger MV ve Oğlakçıoğlu MT, ‘Alman Sosyal Ağlarda Hukuk Uygulamasının İyileştirilmesi Hakkında Kanuna Dair Değerlendirme’ (2018) (37) Ceza Hukuku Dergisi 87-109.
• Esendal N, Basın Yolu ile Kişilik Haklarının İhlali (Seçkin 2018).
• Gözler K, ‘Kişilik Haklarını İhlal Eden İnternet Yayınlarının Kaldırılması Usulü ve İfade Hürriyeti: 5651 Sayılı Kanun’un 9’uncu Maddesinin İfade Hürriyeti Açısından Değerlendirilmesi’ (2014) 1 (Özel Sayı) (Rona Aybay’a Armağan) Legal Hukuk Dergisi 1059-1120.
• Hafızoğulları Z, ‘İnsan Hakkı Olarak Kişilik Hakları ve Kişilik Haklarının Korunması’ (1997) 46 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1-40.
• Hatemi H, Kişiler Hukuku (9. Bası, On İki Levha 2021).
• Memiş T. ‘Erişimin Engellenmesi, Hukuki Sorunlar ve Çözüm Önerileri’ (2009) 13 (3-4) Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 161-176.
• Orallı LE, ‘Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde İfade Özgürlüğü ve Sınırları’ (2022) Tesam Akademi Dergisi 537-570.
• Öztan B, Kişiler Hukuku: Gerçek Kişiler (11. Bası, Yetkin 2021).
• Öztekin A, Teori ve Uygulamada Türk İnternet Hukuku (Seçkin 2021).
• Sözüer E, Unutulma Hakkı-İnsan Hakları Hukuku Perspektifinden Bir İnceleme (On İki Levha 2017).
• Tanju E, AİHM Kararları Işığında İfade ve Basın Özgürlüğü (2. Baskı, Seçkin 2017).
• Tumay M, ‘Demokratik Toplumda İfade Özgürlüğü Kavramı, İçeriği ve Sınırlarının Belirlenmesi Sorunu’ (2019) 9 (2) Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 117-130.
• Usta O, Kişilik Hakkı Bağlamında Unutulma Hakkı (Adalet 2023).