KARŞILIKLARIN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI KAPSAMINDA ŞİRKETLERDE KULLANIMI

Yıl 2018, , 109 - 128, 31.01.2018

Hakan Cavlak , Yasin Cebeci

https://doi.org/10.14783/maruoneri.vi.290833

Öz

İşletme
içindeki ve dışındaki paydaşların işletme hakkında doğru karar verebilmeleri
için çeşitli bilgilere ihtiyaçları vardır. Bu bilgilerden en önemlisi ise
finansal raporlardır. Finansal raporlar hazırlanırken işletmeler muhasebenin
temel kavramları ile finansal raporlama standartlarını dikkate almaktadır. Bu
araçlar ile raporların gerçeğe uygun, güvenilir ve şeffaf hale gelmesi
amaçlanmaktadır. Finansal raporlardaki bilgiler çoğunlukla gerçekleşen, bazı
durumlarda ise tahmine dayalı veriler dikkate alınarak oluşturulmaktadır.
Tahmine dayalı veriler, genel olarak işletme yönetimi tarafından karşılıkların
hesaplanmasında kullanılmaktadır. İşletme yönetiminin aldıkları kararlar
sonucunda ortaya çıkan karşılıklar, finansal raporların hazırlanmasında önemli
bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada öncelikle karşılıklar, Türkiye Muhasebe
Standartları çerçevesinde ele alınmıştır. Daha sonra ise TMS 37 Karşılıklar,
Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar ve TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standartları
kapsamında ele alınan karşılıklar konusunun BİST 30 endeksinde yer alan
şirketlerin finansal tablolarında ne şekilde ve hangi tutarda yer aldığı,
yıllar itibariyle karşılık oranları ve sektörlere göre dağılımı araştırılarak
karşılıkların kullanım düzeyinin tespit edilmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

TMS 19, TMS 37, Karşılıklar, Finansal Raporlama, BİST30

THE USE OF PROVISIONS IN COMPANIES UNDER THE TURKISH FINANCIAL REPORTING STANDARDS

Öz

Internal and
external stakeholders need a variety of knowledge to make the right decision
about the companies. The most important of these are financial reports. As
these reports are being prepared, companies take into account the basic
concepts of accounting and financial reporting standards. With these tools, it
is aimed to provide a fair, reliable and transparent presentation of the
reports. The information in the financial reports takes into account the facts
which are mostly realized, in some cases based on the estimation. Estimation
based data are generally used by the business management to calculate the provisions.
Provisions have a significant role in the preparation of financial reports. In
this study, first, provisions are reviewed in Turkish Accounting Standards
framework. Then, by examining in which way and what amount the provision items
that taken in the scope of TAS 37 Provisions, Contingent Liabilities and
Contingent Assets and TAS 19 Employee Benefits are disclosed in financial
statements of companies quoted to BIST 30 index, provision ratios by years, and
distribution by sectors, it is aimed to determine the usage level of provisions.

Anahtar Kelimeler

TAS 19, TAS 37, Provisions, Financial Reporting, BIST 30

Kaynakça

• Aerts, Walter ve P. Walton. 2013. Global Financial Accounting and Reporting: Principles and Analysis, Cengage Learning, Hampshire.
• Akbulut, A. 2015. Karşılaştırmalı TMS/TFRS-Vergi Uygulamaları ve Sonuçları, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Ankara.
• Akça, N. ve S. Gönen. 2015. “Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıkların Türkiye Muhasebe Standartları ve Vergi Mevzuatı Kapsamında Değerlendirilmesi”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Yıl.3, Cilt.3, Sayı.3.
• Akdoğan, N. ve O. Sevilengül. 2007. Türkiye Muhasebe Standartları ile Uyumlu Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Antill, N. ve K. Lee. 2008. Company Valuation under IFRS, Harriman House, Hampshire.
• Bragg, S. M. 2010. The Vest Pocket Guide to IFRS, John Wiley & Sons, New Jersey.
• Collings, S. 2013. Frequently Asked Questions in IFRS, John Wiley & Sons, Chichester.
• Çetin, A. ve A. A. Öğüz. 2010. “Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıkların İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt.29, Sayı.2.
• Demir, V. (Ed.), C. İbiş, Y. Selvi, F. Yılmaz, B. Sipahi, K. Sarıoğlu. 2009. Seçilmiş Türkiye Finansal Raporlama Standartları: Açıklamalar ve Uygulamalar, 2. Baskı, İSMMMO, İstanbul.
• Dick, W. ve F. Missionier-Piera. 2010. Financial Reporting under IFRS: A Topic Based Approach, John Wiley & Sons, New York.
• Dündar, B. 2013. Türkiye Muhasebe Standartları ile Vergi Yasalarındaki Ölçüm (Değerleme) Farklarının Saptanması ve Vergi İdaresine Raporlanması, Adalet Yayınevi, Ankara.
• Gerşil, A. ve F. Sönmez. 2007. “Karşılıklar, Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklar”, Mali Çözüm, Sayı.79.
• Gökçen, G., B. Ataman ve C. Çakıcı. 2011. Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamaları, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). 2015a. “TMS 37: Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar”, www.kgk.gov.tr (Erişim Tarihi: 24.12.2015).
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). 2015b. “TMS 19: Çalışanlara Sağlanan Faydalar”, www.kgk.gov.tr (Erişim Tarihi: 24.12.2015).
• Kaygusuzoğlu, M. 2010. “Kıdem Tazminatı Karşılığı Uygulamasının Muhasebe Standardı (IAS-TMS 19) Kapsamında Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı.47.
• Mirza, A. A. ve Nandakumar A. 2013. International Trends in Financial Reporting under IFRS, John Wiley & Sons, New Jersey.
• Özden, E. A. ve B. Ataman. 2014. “Kar Yönetimi ve Yöntemleri”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, Cilt.11, Sayı.42.
• Palea, V. 2013. Financial Reporting under IAS/IFRS: Theoretical Background and Capital Market Evidence - A European Perspective, Peter Lang, Bern.
• Parlakkaya, R. 2010. “Yasal Mevzuat ve TMS-19: Çalışanlara Sağlanan Faydalar Türkiye Muhasebe Standartlarında Kıdem Tazminatı ve Muhasebe Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi: Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı.19.
• Siddiqua, J. 2013. “Application of International Accounting Standards 37 (IAS 37): A Study of Banking Sector in Bangladesh”. International Journal of Applied Research in Business Administration & Economics, Vol.02, Issue.01, Article No.2.
• Süer, A. Z. 2014. “The Recognition of Provisions: Evidence from BIST100 Non-financial Companies”, Procedia Economics and Finance, Vol.9.
• Walton, P. 2011. An Executive Guide to IFRS: Content, Costs and Benefits to Business, John Wiley & Sons, Chichester.
• Yıldırım, A. ve H. Şimşek. 2006. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.