Türkçenin İkinci Dil Olarak Öğretimi Kapsamında Halk Eğitimi Merkezi Kurslarının Karşılaştırmalı İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 121 - 136, 29.12.2023

Soner Garip

https://doi.org/10.60107/maunef.1287282

Öz

Türkiye, jeopolitik konumunun yanı sıra son yıllarda uluslararası ilişkilerdeki rolleri ve yükselen değerleriyle öne çıkmaktadır. Bu durum Türkçeye olan ilgiyi artırmakta ve Türkçe öğrenmek isteyen insanların sayısı giderek çoğalmaktadır. Ülkemizde Türkçenin ikinci dil olarak öğretimi faaliyetlerinin gerçekleştirildiği farklı kurum ve kuruluşlar bulunmaktadır. Halk Eğitimi Merkezleri, Türkçenin ikinci dil olarak öğretilmesi amacıyla kursların düzenlendiği kurumlardan biridir. Halk Eğitimi Merkezlerinde, Türkçenin ikinci dil olarak öğretimi kapsamında oluşturulan ve A1, A2, B1 seviyelerini içeren 4 farklı kurs programı yer almaktadır. Bu çalışmada Halk Eğitimi Merkezlerinde Türkçenin ikinci dil olarak öğretimi amacı taşıyan kursların karşılaştırmalı bir şekilde incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi çerçevesinde doküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 12 kurs programının incelenmesiyle toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yoluyla incelenmiştir. Araştırmanın sonunda kursların giriş koşulları, süre, ölçme-değerlendirme yaklaşımları, içerik ve belgelendirme açısından benzerlik ve farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte kurs programlarının işlevsel hale getirilmesi, eğitici kapasitesinin güçlendirilmesi ve ölçme-değerlendirme çalışmaların amacına uygun gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Halk Eğitimi Merkezleri, Türkçenin İkinci Dil Olarak Öğretimi, Kurslar

Comparative Analysis of Public Education Center Courses in the Scope of Teaching Turkish as a Second Language

Öz

In addition to its geopolitical position, Turkey has come to the fore with its role in international relations and rising values in recent years. This situation increases the interest in Turkish and the number of people who want to learn Turkish is increasing. In our country, there are different institutions and organizations where activities of teaching Turkish to foreigners are carried out. Public Education Centers are one of the institutions where courses are organized to teach Turkish to foreigners. In Public Education Centers, there are 4 different course programs created to teach Turkish to foreigners and including A1, A2, B1 levels. In this study, it is aimed to comparatively examine the courses aiming to teach Turkish to foreigners in Public Education Centers. In the study, document analysis technique was used within the framework of qualitative research method. The data of the research were collected by examining the 12 course programs. The obtained data were analyzed through descriptive analysis. At the end of the study, it was determined that the courses showed similarities and differences in terms of entry conditions, duration, assessment-evaluation approaches, content and certification. In addition, it has been concluded that the course programs should be made functional, the capacity of the trainers should be strengthened and the measurement-evaluation studies should be carried out in accordance with the purpose.

Anahtar Kelimeler

Public education center, Teaching Turkish as second language, Courses

Kaynakça

• Alyılmaz, S. (2018). Türkçe öğretiminde hedef kitlenin / “öğrenen”in önemi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2452-2463.
• Arslan, M. (2012). Tarihi Süreçte Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi-Öğrenimi Çalışmaları, KSU Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 167-188.
• Aytan, T., Uzun, O. & Günaydın, Y. (2020). Hayat boyu öğrenme yabancılara Türkçe öğretim kurs programlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 70-99.
• Bulut, S. Y. (2022). Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Yetişkin Okuma-Yazma Kursları ve Türkçe Dil Eğitimlerinin Değerlendirilmesi, Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 123-147.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Celep, C. (2003). Halk Eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çağlayan Dilber, N. (2018). Yabancılara Türkçe öğretimi üzerine yazılan kaynak kitaplara ilişkin bir inceleme, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (Özel sayı), 111-128.
• Dinçel, Ö. 6 Ungan, S. (2022). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarının ölçme değerlendirme açısından incelenmesi ve konuya dair öğretici görüşleri Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 11(4), 1584-1612.
• Dolunay, Salih Kürşat (2005). Türkiye ve Dünyadaki Türkçe Öğretim Merkezleri ve Türkoloji Bölümleri Üzerine Bir Değerlendirme. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Kongre Kitabı, II. Cilt, s. 286-292.
• Erdem, İlhan. (2009). Yabancılara Türkçe öğretimiyle ilgili bir kaynakça denemesi, Turkish Studies, 4(3) (2009), 888-938.
• Erdil, Melike (2017). Türkçe Okutmanlarının Yabancı Öğrencilerin Türkçe Yazma Becerisine Karşı Öznel Algıları. Turkish Studies, S. 12 (28), s. 281-306.
• Erdoğan, D. (2019). Yaygın Eğitim Kurumlarında Yabancılara Türkçe Öğreten Öğretmenlerin ‘Yabancı Diller Türkçe A1 Seviyesi Kurs Programını’ Uygulama Süreci (Tez No: 598832). [Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Erdoğan, D. & Kana, F. (2019). Yaygın Eğitim Kurumlarında Yabancılara Türkçe Öğreten Öğretmenlerin ‘Yabancı Diller Türkçe A1 Seviyesi Kurs Programını’ Uygulama Süreci. International Journal of Languages Education, 7(4), 49-74.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. (8th. Edition). McGraw-Hill.
• Geray, C. (2002). Halk Eğitimi. Ankara: İmaj Yayınları
• Göçer, A. & Moğul, S. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi İle İlgili Çalışmalara Genel Bir Bakış. Turkish Studies, 6 (3), 797-810.
• Göçer, A., Tabak G. & Coşkun, A. (2012). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi kaynakçası. TÜBAR, XXXII, 73-126. Göçer, Ali (2009). Türkiye’de Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğreten Öğretmenlerin Uygulamalarına Yönelik Nitel Bir Araştırma. Dil Dergisi, 145, 28-47.
• Gözübüyük Tamer, M. (2020). Mülteci ve sığınmacı yetişkinlere sunulan Türkçe dil öğretiminin halk eğitim merkezi öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi (Trabzon örneği). Karadeniz Araştırmaları, 17 (65) , 97-115.
• Kahriman, R., Dağtaş, A., Çapoğlu, E. & Ateşal, Z. (2013). Yabancılara Türkçe öğretimi kaynakçası. TÜRÜK Uluslararası Dil Edebiyat ve Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 80-132.
• Karadağ, B. F. & Göçer, A. (2022). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde gerçek yaşam becerilerinin görev temelli öğretim yöntemi ile geliştirilmesi üzerine bir inceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 780-798.
• Köse, D. & Özsoy, E. (2020). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretiminin otuz yılı: 1990-2020, Turkophone, 7(2), 27-54.
• Kurt, B. (2020). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Sertifika Programına İlişkin Kursiyer Görüşlerinin Karşılaştırmalı Bir Analizi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 73-90.
• Kurt, İ. (2000). Yetişkin Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• MEB, HBÖGM. (2016). Yabancılara Türkçe öğretimi (6-12 Yaş) 1. Seviye Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2016). Yabancılara Türkçe öğretimi (6-12 Yaş) 2. Seviye Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2016). Yabancılara Türkçe öğretimi (6-12 Yaş) 3. Seviye Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2016). Yabancılara Türkçe öğretimi (13-17 Yaş) 1. Seviye Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2016). Yabancılara Türkçe öğretimi (13-17 Yaş) 2. Seviye Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2016). Yabancılara Türkçe öğretimi (13-17 Yaş) 3. Seviye Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2017). Yabancı Diller A1 Seviyesi Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2017). Yabancı Diller A2 Seviyesi Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2017). Yabancı Diller B1 Seviyesi Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2021). Yabancı Diller Türkçe A1 Seviyesi Harmanlanmış Model Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2021). Yabancı Diller Türkçe A2 Seviyesi Harmanlanmış Model Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, HBÖGM. (2021). Yabancı Diller Türkçe B1 Seviyesi Harmanlanmış Model Kurs Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma – desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Selahattin Turan) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Nurlu, M., Konyar, M., Tuna, L. & Çilem, G. (2021). Milli Eğitim Bakanlığı Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı Eleştirisi, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 10(29), 485-521.
• TÜİK (2012). Yaygın eğitim istatistikleri. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
• Oktay, Z. (2017). Halk eğitim merkezlerinde Araplara Türkçe konuşma öğretiminde yöntem ve teknikler: Ankara Keçiören Halk Eğitim Merkezi örneklemi. Journal of Turkish Studies, 12(34), 297-305.
• Özdemir, Erem, Hümeyra, N. & Erdem, İlhan (2016), Türkçe Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin “Yabancılara Türkçe Öğretimi” Hakkındaki Görüşleri. Yabancılara Türkçe Öğretimi Üzerine Araştırmalar, Editör: Alpaslan OKUR, Bekir İNCE & İsmail GÜLEÇ), Sakarya: Sakarya Üniversitesi Türk Dili Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları, s. 153-160.
• Peker, D. , Demirel, B. , Yumuşaker, M. C. , Küçükbeyazit, Z. & Peker, F. (2021). Halk Eğitimi Merkezlerinde Uygulanan Kurslara Kursiyerlerin Katılma Nedenleri Ve Memnuniyet Algısı: Erzin İlçesi Örneği. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 8 (19) , 123-139.
• Pilancı, H., Çalışır Zenci, S., Saltık, O. & Yaşar, S. (2020). HEM’lerde Suriyelilere Türkçe Öğreten Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma, Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(1), 127-144.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.