KALİTE KONTROLDEN KALİTE YÖNETİMİNE GEÇİŞ: BAĞIMSIZ DENETİM KALİTE STANDARTLARINDAKİ DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt 23, Sayı 4, 649 - 664, 31.12.2021

Burak ÖZDOĞAN Fatma İZMİRLİ ATA

https://doi.org/10.31460/mbdd.834383

Öz

Değişen denetim ihtiyaçları ve işletme yapıları çerçevesinde sürekli bir dönüşüm içerisinde yer alan bağımsız denetim şirketleri, yenilikçi teknolojileri süreçlerine dahil etmekte ve organizasyon yapıları açısından eskiye kıyasla çok daha girift bir hal almaktadır. 2002 yılında bağımsız denetim şirketlerinin kaliteye ilişkin çalışmalarını uyumlaştırmak amacıyla başlayan kalite kontrol standardına ilişkin düzenlemeler bugün itibariyle yerini kalite yönetim standartlarına bırakmak üzeredir.

Bu çalışmada değişen denetimde kalite standartları ve etkileri tartışılmaktadır. Sonuç itibariyle kalite standartlarında kontrolden yönetime doğru kapsamlı bir dönüşümü gerektiren yeni standartların denetim şirketlerinin güncel uygulamalarıyla paralel bir kalite yaklaşımı izlemelerine imkan tanırken bu zamana kadar uygulanan kalite çerçevesinde gerçekleştirilecek değişiklikler nedeniyle farklı ölçekteki işletmeler için önemli bir yeniden yapılandırma gerektirebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Denetim kalitesi, Denetim Standartları, Kalite Standartları, ISQM 1

THE TRANSITION FROM QUALITY CONTROL TO QUALITY MANAGEMENT: AN EVALUATION ON THE CHANGE IN AUDIT QUALITY STANDARDS

Öz

Independent audit firms, which are in a continuous transformation within the framework of changing audit needs and operating structures, incorporate innovative technologies into their processes and become much more complex in terms of organizational structures. Regulations regarding the quality control standard, which started in 2002 in order to harmonize the quality-related work of audit firms, are about to be replaced by quality management standards as of today.

This study discusses the change in quality standards and their effects. As a result, while new standards that require a comprehensive transformation from control to management in quality standards allow auditing firms to follow a quality approach in line with the current practices, it may require a significant restructuring for firms of different sizes due to the changes to be made in the quality framework implemented so far.

Anahtar Kelimeler

Audit Quality, Audit Standards, Quality Standards, ISQM 1

Kaynakça

• Alkan, B.Ş. 2020. “Hile Riski Yönetiminde Proaktif Yaklaşımlar ve Araçlar: İşletme Yöneticileri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Denetişim, 11(21), 66-81.
• Australian National Centre for Audit and Assurance Research (ANCAAR). 2014. Audit Quality Research Report. http://rsabis.anu.edu.au/researchcentres/Ancaar (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
• Bazerman, M.H. ve Moore, D. 2011. “Is It Time for Auditor Independence Yet?”, Accounting, Organizations and Society, 36(4-5), 310-312. Bağımsız Denetim Yönetmeliği (BDY). 2018. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?Mevzuat No=16907&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
• Beck, P.J. ve Wu, M.G. 2006. “Learning By Doing And Audit Quality”, Contemporary Accounting Research, 23(1), 1-30.
• Chen, J., Dong, W., Han, H. ve Zhou, N. 2020. “Does Audit Partner Workload Compression Affect Audit Quality?”, European Accounting Review, 29(5), 1021-1053.
• Corbella, S., Florio, C., Gotti, G. ve Mastrolia, S. 2015. “Audit Firm Rotation, Audit Fees and Audit Quality: The Experience of Italian Public Companies”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 25, 46-66.
• De Angelo, L.E. 1981. “Auditor Size and Audit Quality”, Journal of Accounting and Economics, 3(3), 183-199.
• Erdoğan, N. ve Azgın, N. 2019. “Denetçilerin Denetim Kalitesine İlişkin Teorik Algıları ve Pratikteki Uygulamalarının Karşılaştırılması”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 18(56), 49-62.
• Erdoğan, N. ve Azgın, N. 2019. “Denetçinin Mesleki Şüpheciliğinin Denetim Kalitesine Etkisi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(1), 27-54.
• Eroğlu, N.Z. 2017. Bağımsız Denetim İşlerinde Kalite Kontrolünün Sağlanması, Proceedings of INTCESS 4th International Conference on Education and Social Sciences, 6-8 February, İstanbul, 895-905.
• Ertikin, K. 2017. “Hile Denetimi: Kırmızı Bayrakların Tespiti için Kullanılan Proaktif Yaklaşımlar”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (75), 71-94.
• Francis, J.R. 2006. “Are Auditors Compromised by Nonaudit Services? Assessing the Evidence”, Contemporary Accounting Research, 23(3), 747-760.
• Financial Reporting Council (FRC). 2006. Promoting Audit Quality, Discussion Paper https://www.frc.org.uk/getattachment/87498b3e-0aec-417c-b804-8b0c461174c8/Discussion-Paper-Promoting-Audit-Quality-Nov-2006.pdf (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
• Hardan, A.O., Mohamad, N.R. ve Salleh, Z. 2016. “Human Capital Antecedent’s: The Impact Of The Implementation International Standard on Quality Control 1 ISQC 1 on The Audit Firm Performance In Jordan: A Conceptual Study”, International Journal of Applied Business and Economic Research, 14(5), 2955-2968.
• International Federation of Accountants (IFAC). 2009. ISQC 1 Standard, https://www.ifac.org/system/files/downloads/a007-2010-iaasb-handbook-isqc-1.pdf (Erişim Tarihi: 19.10.2020).
• International Federation of Accountants (IFAC). 2012. Handbook of the Code of Ethics for Professional Accountants. https://www.ifac.org/system/files/publications/files/2012-IESBA-Handbook.pdf. (Erişim Tarihi: 18.10.2020)
• International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB). 2019. The IAASB’s Exposure Drafts for Quality Management at the Firm and Engagement Level, Including Engagement Quality Reviews, IAASB Exposure Drafts, https://www.ifac.org/system/files/publications/files/IAASB-Covering-Explanatory-Memorandum.pdf (Erişim Tarihi: 19.10.2020).
• Ismail, A.H., Iskandar, T.M., Sanusi, Z.M. ve Shukor, Z.A. 2018. “Monitoring Audit Quality and Firm Resources of Audit Firm Practices in Malaysia: The Implementation of ISQC 1”, International Journal of Management Practice, 11(3), 335-351.
• Ismail, H. ve Mustapha, M. 2015. “Auditing The Auditors: The Audit Oversight Board and Regulating Audit Quality in Malaysia”, Journal of Modern Accounting and Auditing, 11(3), 138-142.
• International Standard on Quality Management 1 (ISQM 1). 2019. Proposed International Standard on Quality Management 1 (Previously International Standard on Quality Control 1), IAASB Exposure Draft, https://www.ifac.org/system/files/publications/files/IAASB-Proposed-ISQM-1-Explanatory-Memorandum.pdf (Erişim Tarihi: 19.10.2020).
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). 2019. Kalite Kontrol Standardı 1, http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/standartlar%20ve%20ilke%20kararlar%C4%B1/KAL%C4%B0TE%20KONTROL%20STANDARTLARI/kks1.pdf. (Erişim Tarihi: 18.10.2020)
• Lennox, C.S., Wu, X. ve Zhang, T. 2014. “Does Mandatory Rotation of Audit Partners Improve Audit Quality?”, The Accounting Review, 89(5), 1775-1803.
• Menezes Montenegro, T. ve Bras, F.A. 2015. “Audit Quality: Does Gender Composition of Audit Firms Matter?”, Spanish Journal of Finance and Accounting, 44(3), 264-297.
• McKeon, J. 2020. IAASB Approves New Audit Quality Standards, Audit Analytics, https://blog.auditanalytics.com/iaasb-approves-new-audit-quality-standards/ (Erişim Tarihi: 18.10.2020).
• Pflugrath, G., Martinov-Bennie, N. ve Chen, L. 2007. “The Impact of Codes of Ethics and Experience on Auditor Judgments”, Managerial Auditing Journal, 22(6), 566-589.
• Saha, S.S. ve Roy, M.N. 2016. “Quality Control Framework for Statutory Audit of Financial Statements: A Comparative Study of USA, UK and India”, Indian Journal of Corporate Governance, 9(2), 186-211.
• Seidenstein, T. 2020. With New Standards in Place, Proactive Quality Management Will Underpin the Next Era of Audit Transformation. https://www.linkedin.com/pulse/new-standards-place-proactive-quality-management-next-tom-seidenstein/ (Erişim Tarihi: 18.10.2020).
• Sundgren, S. ve Svanström, T. 2013. “Audit Office Size, Audit Quality and Audit Pricing: Evidence From Small-and Medium-Sized Enterprises”, Accounting and Business Research, 43(1), 31-55.
• Şeker, Y. ve Dinç, E. 2016. “Bağımsız Denetim Şirketlerinde Kalite Kontrol Standartlarının Uygulanma Etkinliğini Ölçmeye Yönelik Bir Çalışma: Türkiye Örneği”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(2), 421-452.
• Ulucan Özkul, F. ve Özdemir, Z. 2014. “Çalışan Hilelerinin Önlenmesinde Proaktif Yaklaşımlar: Kurumsal İşletmelerde İnsan Kaynakları Yöneticileri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Öneri Dergisi, 10(40), 75-89.
• Wines, G. 2012. “Auditor independence: Shared Meaning Between the Demand and Supply Sides of The Audit Services Market?”, Managerial Auditing Journal, 27(1), 5-40.
• Yazar, B.B., Güneş, R. ve Yalçın, Z. 2018. “Bağımsız Denetim Firmalarında Kalite Kontrol Sisteminin Etkinliği: Türkiye Örneği”, İnönü University International Journal of Social Sciences, 7(1), 46-61.
• Yereli, A. 2016. Türkiye’de Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde Bağımsız Denetim Sistemi ve Kalite Uygulamaları, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Yükçü, S. ve Koçakoğlu, Ö. 2016. “Halka Açık Şirketler Muhasebe Gözetim Kurulu (Public Company Accounting Oversight Board-PCAOB) Denetim Kalitesi Göstergeleri”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18 (special issue), 265-293.