Sürdürülebilir Mimari Tasarımda Atık Malzemenin Yeri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 750 - 762, 30.12.2022

Şengül Yalçınkaya , İrem Karadeniz

https://doi.org/10.30785/mbud.1168291

Cited By: 3

Öz

Dünyada yaşanan iklim değişikliği, kirlilik, atık gibi çevre sorunları, kaynakların azalması ve tüketimin artması mimarlık alanında yeni arayışları ortaya çıkarmıştır. Bunlardan biri de atığın yeniden kullanım ve geri dönüşüm yolu ile yapılarda yer almaya başlamasıdır. Bu noktada çalışmada, mimaride atık malzeme kullanımının tasarımsal girdilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bunun için atığın yapı malzemesine dönüştüğü 10 yapı örneği seçilmiştir. Örnekler öncelikle atığın yapı malzemesi olup-olmaması, malzemenin türüne ve edinim yoluna, yeni yapıdaki kullanım yeri ve bulunduğu yer, malzemenin tasarımdaki yeri tespit edilmiştir. Tespitlere bağlı olarak oluşturulan diyagram üzerinden atık malzeme ile ilgili genel çıkarımlara varılmıştır. Sonuçta atık malzemenin yaşamsal döngüsünün sağlanmış olması ile kazanılan avantajların yanında geniş bir yelpazede kullanım olanağı ile tasarımcısına özgün ürünler çıkarma imkânı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Atık malzeme, yeniden kullanım, geri dönüşüm, mimari tasarımı, yapı örnekleri

Teşekkür

Makalede etik kurul kararı gerektiren anket, görüşme, gözlem vb. uygulama yapılmamıştır. Özel izin gerektiren bir belge kullanılmamıştır.

The Role of Waste Material in Sustainable Architecture Design

Öz

Environmental problems (climate change, pollution, waste, etc.), the depletion of resources, and overconsumption have paved the way for new searches in architecture. One of them is their use of waste in buildings. This study aimed to reveal the design inputs of the use of waste materials in buildings. For this purpose, 10 building examples where waste materials turn into building materials were chosen. In the examples, firstly, whether the waste is a building material or not, the type of material and the way of its acquisition, the place of use in the new building and its area, and the place of the material in the design were determined. Generalizations about the waste material were reached on the diagram created based on the determinations. When we use waste materials in buildings, ween sure of their life cycle and offer designers the opportunity to create unique products.

Anahtar Kelimeler

Waste material, reuse, recycling, architectural design, building examples

Kaynakça

• Al-Ansary M. S, El-Haggar, S. M. ve Taha M. A. (2004). Sustaintable Guidelines For Managing Demolition Waste in Egypt, Proceddings of the International RILEM Conferance on the Use of Recycled Materials in Building and Structures, Barcelona. Erişim adresi (26.07.2022): http://congress.cimne.upc.es/rilem04/frontal/Papers.htm
• Aliyaibadova (2015, 10 Nisan). Ningbo Tarih Müzesinde. Erişim adresi (01.07.2022): https://aliyaibadova.tumblr.com/post/116029509981/wang-shus-ningbo-museum
• Archdaily (2013, 16 Ekim). Upcycle Evi. Erişim adresi (01.07.2022): http://archdaily.com/458245/Upcycle-House-Lendager-Arkitekter
• Archdaily (2019, 29 Nisan). Halk Pavyonu. Erişim adresi (01.07.2022): http://www.Archdaily.Com/915977/Peoples-Pavilion-Bureau-Sla-Plus-Overtreders-w
• Archello (2020, 13 Ağustos). The Circular Pavyonu. Erişim adresi (01.07.2022): https://archello.com/project/circular-pavilion
• Arkitektuel (2017, 21 Mayıs). Ningbo Tarih Müzesi. Erişim adresi (01.07.2022): http://Arkitektuel.Com/Ningbo-Tarih-Muzesi/
• Arkitera (2018, 27 Haziran). Beehive Ofisi. Erişim adresi (01.07.2022): http://Arkitera.Com/Haber/The-Beehive-Atik-Malzeme-İle-Mimarlik/ Atık Yönetimi Yönetmeliği. (2015, 2 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 29314). Erişim adresi (25.07.2022): https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150402-2.htm
• Coşgun, N. Güler, T. ve Doğan, B. (2009). Yapısal atıkların önlenmesinde/ azaltılmasında tasarımcının rolü. Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Yayınları 2(348). Erişim adresi: http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=362&RecID=2154
• Demirarslan, D. ve Demirarslan, K. O. (2017). Çevre koruma bilinci bağlamında iç mekânın tasarımında disiplinler arası bir yaklaşım: İç mimarlık ve çevre mühendisliği ilişkisi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 3(2), 112-128. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/318892721_Cevre_Koruma_Bilinci_Baglaminda_Ic_Mekanin_Tasariminda_Disiplinler_Arasi_Bir_Yaklasim_Ic_Mimarlik_ve_Cevre_Muhend isligi_Iliskisi
• Dezeen (2015, 18 Aralık). The Circular Pavyonu. Erişim adresi (01.07.2022):
• http://Dezeen.Com/2015/12/18/Circular-Pavilion-Encore-Heureux-Paris-France-Recycled-Materials-Doors/
• Ekoyapı (2022, 24 Ocak). Kamikatsu Sıfır Atık Merkezi. Erişim adresi (01.07.2022): http://Ekoyapidergisi.Org/Japonya-Da-Cok-Amacli-ifir-Atik-Merkezi
• GÜNEKAB (2022, 18 Haziran). Upcycle Evi. Erişim adresi (01.07.2022): https://www.gunekab.gov.tr/atiklardan-ileri-donusturulmus-ev-upcycle-house/
• Liu L., Liang Y., Song O., Li J. (2017). A Review of waste prevention through 3r under the concept of circular economy in China. Journal of Material Cycles and Waste Management, 19(4), 1314-1323. Erişim adresi: https://link.springer.com/article/10.1007/s10163-017-0606-4
• Mimarizm (2017, 28 Temmuz). Bima Mikro Kütüphanesi. Erişim adresi (01.07.2022): https://Mimarizm.Com/Haberler/Gundem/Mikro-Kutuphane-Bima_128490
• Mimdap (2010, 18 Ağustos). Infiniski Manifesto Evi. Erişim adresi (01.07.2022): http://mimdap.org/2010/08/infiniski-manifesto-evi/
• Oggusto (2020, 15 Mayıs). Villa Welpeloo. Erişim adresi (01.07.2022): https://www.Oggusto.Com/Surdurulebilir-Yasam/Surdurulebilir-Tasarima-Dunyadan-En-Guzel-Ornekler
• Orhon, A. V. (2020). Sürdürülebilir Mimarlık Olgusuna Döngüsel Ekonomi Perspektifinden Eytişimsel Bir Bakış. Ege Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası İzmir Şubesi, 108, 110-117. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/346596608_Surdurulebilir_Mimarlik_Olgusuna_Dongusel_Ekonomi_Perspektifinden_Eytisimsel_Bir_Bakis_A_Dialectic_View_on_Sustaina ble_Architecture_through_the_Circular_Economy_Perspective
• Önder, H. (2018). Sürdürülebilir kalkınma anlayışında yeni bir kavram: Döngüsel ekonomi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 57, 196-204. Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/525632
• Paker, B. ve Taş, N. (2017). Sürdürülebilir yapım sürecinde mimarın yapısal atık oluşumuna etkisi. Yalvaç Akademi Dergisi, 2(1), 88-98. Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/376681
• Palabıyık, H. (2001). Belediyelerde Kentsel Katı Atık Yönetimi: İzmir Büyükşehir Belediyesi Örneği. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=AkBtcNPS-jorc18LA-TTNA&no=4xIEJPV4hBxXfnO1Ec_cOw
• Stahel, W. R. (2016). The circular economy. Nature, 531(7595), 435-438. Erişim adresi: https://www.nature.com/articles/531435a
• Şahin, S. ve Hatunoğlu, Z. (2016). Geri dönüşüm sistemlerine yönelik algı düzeyi, finansman ve muhasebeleştirilmesi: Kahramanmaraş̧ Sütçü̈ İmam Üniversitesi Örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 73-93. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/esad/issue/38969/456209
• Tandoğan, O. (2016). Atık malzemelerinin mimaride kullanımı. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(4), 189-202. Erişim adresi: chrome- extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/595528
• Taşçı, B. G. ve Tokuç, A. (2015). Yeniden kullanılabilir malzeme ile mimarlık deneyimi. Ege Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası İzmir Şubesi, 89(90), 24-29. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/291337314_YENIDEN_KULLANILABILIR_MALZEME_ILE_MIMARLIK_DENEYIMLERI
• Topal, S. (2009). Yapısal Atıkların Geri Dönüşüm Potansiyellerinin Araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İzmir). Erişim adresi:
• https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Tüfekçioğlu, D. (2021). Mekân Tasarımı Sürecinde Atık Malzeme Kullanımı ve Yönetimi-Örnek Yapı Birimi Projesi. (Sanatta Yeterlilik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi:
• http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/24608
• XXI. (2015, 10 Kasım). Çin Sanat Akademisi Yerel Sanatlar Müzesi. Erişim adresi (01.07.2022): https://xxi.com.tr/i/egim-ritim-ve-kiremit