Metaphoric Perceptions and Views of Preschool Children’ on the Concept of Environmental Problems

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 117 - 132, 06.06.2021

Hakan Şevki Ayvacı , Sinan Bülbül , Gürhan Bebek

https://doi.org/10.52826/mcbuefd.922632

Cited By: 6

Öz

The purpose of this research is to determine the metaphorical perceptions and opinions on the concept of pre-school children's environmental problems. For this purpose, a study was conducted with a total of 14 children aged 58-66 months, studying in a private kindergarten. The research has a qualitative design and was carried out by phenomenographic research method. In the interviews conducted with the children, they were asked to give answers in a way that complements the statement "Environmental problem is like ... Because…”. In addition, questions were asked to reveal their views on the concept of environmental problems. The data obtained were recorded and subjected to content analysis with an inductive approach. Within the scope of the analysis, codes and themes were determined and metaphors and opinions were put forward. According to the findings obtained from the research; It has been determined that preschool children have a total of six metaphors about the concept of environmental problem: bad odor, crying plant, black cloud, unhappy animals, and nausea. Children think that environmental problems are caused by people, animals, and vehicles. Stating that environmental problems mostly affect people, animals, and the air; To prevent environmental problems, they mostly made suggestions such as setting rules, punishing, and educating people. As a result of the research, it was concluded that preschool children had limited metaphors, and in this direction, suggestions were made regarding the environmental education to be given in the preschool period.

Anahtar Kelimeler

prechool, child, environment, metaphor

Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Çevre Sorunları Kavramına Yönelik Metaforik Algıları ve Görüşleri

Öz

Bu araştırmanın amacı okul öncesi dönem çocuklarının çevre sorunları kavramına yönelik metaforik algı ve görüşlerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda özel bir anaokulunda öğrenim görmekte olan 58-66 aylık toplam 14 çocukla araştırma yürütülmüştür. Araştırma nitel desende olup fenomenografik araştırma yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çocuklarla gerçekleştirilen görüşmelerde “Çevre sorunu … gibidir. Çünkü …” ifadesini tamamlayacak şekilde cevaplar vermeleri istenmiştir. Buna ek olarak çevre sorunu kavramına yönelik görüşlerini ortaya çıkaracak sorular da yöneltilmiştir. Elde edilen veriler kayıt altına alınarak tümevarımsal bir yaklaşımla içerik analizine tabii tutulmuştur. Analiz kapsamında kod ve temalar belirlenerek metaforlar ve görüşler tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre okul öncesi çocuklarının çevre sorunu kavramına yönelik kötü koku, ağlayan bitki, kara bulut, mutsuz hayvan ve mide bulantısı şeklinde toplam beş metafora sahip oldukları belirlenmiştir. Çocuklar çevre sorunlarının insanlardan, hayvanlardan ve araçlardan kaynaklandıklarını düşünmektedirler. Çevre sorunlarının en çok insanları, hayvanları ve havayı etkilediğini belirten çocuklar, çevre sorunlarının önlenmesi amacıyla en çok kural koyma, ceza verme, insanları eğitme gibi önerilerde bulunmuşlardır. Araştırma neticesinde okul öncesi dönem çocuklarının kısıtlı metaforlara sahip oldukları sonucuna ulaşılmış ve bu doğrultuda okul öncesinde verilecek çevre eğitimine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

okulöncesi, çocuk, çevre, metafor

Kaynakça

• Ahi, B., & Alisinanoğlu, F. (2016). Okul öncesi eğitim programına kaynaştırılan çevre eğitimi programının çocukların" çevre" kavramı hakkındaki zihinsel model gelişimine etkisi. Kafkas Universitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 305-329.
• Akgün, A., Duruk, Ü. & Gülmez-Güngörmez, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin çevre eğitimi kavramına yönelik metaforları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 215-224.
• Akın, G. (2006). Küresel ısınma, nedenleri ve sonuçları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46(2), 29-43.
• Ak-Mert, Ö. (2007). Jean Piaget düşüncesinde psikolojik yapılar (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Atasoy, E. (2006). Çevre için eğitim, çocuk doğa etkileşimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Aydın, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevre kavramına ilişkin metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 16(26), 25-44.
• Basile, C. G. (2000). Environmental education as a catalyst for transfer of learning in young children. The Journal of Environmental Education, 32(1), 21–27.
• Bonnett, M. &, Williams, J. (2006). Environmental education and primary children’s attitudes towards nature and the environment. Cambridge Journal of Education, 28(2), 159-174.
• Bozoğlu, B., Keskin, B. & Çavdar, S. (2003). Küresel ısınma. 6. Çevre Sorunları Öğrenci Yaklaşımları Sempozyumu, Nisan 2003. Mersin.
• Brewer, J. A. (2001). Introduction to early childhood education: Preschool through primary grades. Boston : Allyn and Bacon.
• Burgess, J. &, Smith, M. J. (2011). Listening to children: Perceptions of nature. The Journal of Natural History Education and Experience, 5, 27-43.
• Cohen, L., & Manion, L. (1994). Research methods in education (Fourth edition). Newyork: Rutledge.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Ofset Matbaacılık.
• Çil, D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin temel fizik kavramlarına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
• Deniz, L. (2020). Okulöncesi (4-6 yaş grubu) çocuk resimlerinde çevre algısı ve çocuk çevrelerinin sağlaması gereken özellikler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Derman, A. (2014). Lise öğrencilerinin kimya kavramına yönelik metaforik algıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 9(5),749-776. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6738
• Dunlap, R. E., Van Liere, K. D., Mertig, A. G., & Jones, R. E. (2000). New trends in measuring environmental attitudes: measuring endorsement of the new ecological paradigm: A revised NEP scale. Journal of social issues, 56(3), 425-442.
• Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır. Çevre ve İnsan Dergisi, 65-66, 83-94.
• Ferah, A. (2007). Türkçe ilkokuma yazmayı öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Forceville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors. Journal of Pragmatics, 34, 1–14.
• Gülay, H. & Önder, A. (2011). Sürdürülebilir gelişim için okulöncesi dönemde çevre eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gülay-Ogelman, H., & Güngör, H. (2015). Türkiye’deki okul öncesi dönem çevre eğitimi çalışmalarının incelenmesi: 2000-2014 yılları arasındaki tezlerin ve makalelerin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 180-194.
• Güler, T. (2008). Okul öncesi eğitime giriş. G. Haktanır (Edt.). Okul öncesi eğitimde ailenin önemi ve okul aile işbirliği içinde (s. 295-322). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Hatano, G., & Inagaki, K. (1997). Qualitative changes in intuitive biology. European Journal of Psychology of Education, 12(2), 111-130.
• Hatch, J. A. (2002). Doing qualitative research in education settings. Albany: State University of New York Press.
• Hedefalk, M., Almqvist, J., & Östman, L. (2015). Education for sustainable development in early childhood education: A review of the research literature. Environmental Education Research, 21(7), 975-990. https://doi.org/10.1080/13504622.2014.971716
• Kızılay, E. (2020). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunlarına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(21), 230 – 240.
• Kuzu, T. (2008). Aytül Akal’ın masallarıyla çocukta çevre bilinci geliştirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 327-339.
• Lakoff G., & Johnson M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (G. Y. Demir, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Newbury Park: Sage Publications.
• Liu, S. C., & Lin, H. S. (2014). Undergraduate students’ ideas about nature and human–nature relationships: an empirical analysis of environmental worldviews. Environmental Education Research, 20(3), 412-429.
• Loughland, T., Reid, A., Walker, K., & Petocz, P. (2003). Factors influencing young people's conceptions of environment. Environmental Education Research, 9(1), 3-19.
• Marton, F. (1994). Phenomenography. In T. Hus_en, G. Handal, & T. N. Postlethwaite (Eds.), The international encyclopedia of education (2th ed., pp. 4424–4429). Oxford, UK: Pergamon Press.
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2th Ed.). London: Sage Publications.
• Morgan, G. (1993). Imaginization. The Art Of Creative Management. California: Sage Publications.
• Moseley, C., Desjean‐Perrotta, B., & Utley, J. (2010). The draw‐an‐environment test rubric (DAET‐R): Exploring pre‐service teachers’ mental models of the environment. Environmental Education Research, 16(2), 189-208.
• Ogelman, H. G., Önder, A., Durkan, N., & Erol, A. (2015). Investigation of the efficiency of “We are learning about the soil with Tipitop and his friends 6” entitled soil education project. International Journal Of Social Sciences And Education Research, 1(2), 476-488.
• Özdemir, O., & Uzun, N. (2006). Yeşil sınıf modeline göre yürütülen fen ve doğa etkinliklerinin ana sınıfı öğrencilerinin çevre algılarına etkisi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 3(1-2), 12-20.
• Özsoy, S. (2012). İlköğretim öğrencilerinin çevre algılarının çizdikleri resimler aracılığıyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1117-1139.
• Öztürk, K. (2002). Küresel iklim değişikliği ve Türkiye’ye olası etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1). 47-65.
• Phenice, L. A., & Griffore, R. J. (2003). Young children and the natural world. Contemporary Issues in early childhood, 4(2), 167-171.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
• Şallı, D. (2011). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile 48-60 aylık çocuklara geri dönüşüm kavramının kazandırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Taşkın, Ö. & Şahin, B. (2008). “Çevre” kavramı ve altı yaş okul öncesi çocuklar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 1-12.
• Taşkın, Ö. (2004). Postmaterialism, new environmental paradigm and ecocentric approach: A qualitative and quantitative study of environmental attitudes of Turkish senior high school students. (Unpublished Doctoral Dissertation). Indiana University, Bloomington, IN.
• Toplu, H. (2015). 8. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik metaforik algıları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Vanderstoep, S. W., & Johnson, D. D. (2009). Research methods for everyday life: Blending qualitative and quantitative approaches. San Francisco: John Wiley & Sons.
• Vosniadou, S., & Brewer, W. F. (1994). Mental models of the day/night cycle. Cognitive science, 18(1), 123-183.
• Vosniadou, S., & Ortony, A. (1989). Similarity and analogical reasoning. Cambridge: Cambridge University Press.
• Wellington, J. (2000). Educational research, contemporary issues and practical approaches. London: Continuum.
• Wilson, R. A. (1996). Environmental education programs for preschool children. Journal of Environmental Education, 27(4), 28-33.
• Yardımcı, E. (2009). Yaz bilim kampında yapılan etkinlik temelli doğa eğitiminin ilköğretim 4 ve 5. Sınıftaki çocukların doğa algılarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yüksel, G. (2015). Yaşam boyu gelişim. Ankara: Nobel.