Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
TR Dizin tarafından “Etik Kurul Onayı” ile ilgili yapılan bilgilendirme aşağıda sunulmuştur. Dergimize çalışmalarını gönderecek yazarlarımızın bu bilgilendirmeyi dikkate almasını rica ederiz.
Tüm makaleler için etik kurul izni gerekli midir?
-Hayır. Kriterlerde de “Etik Kurul Raporu gerektiren” makaleler olarak belirtilmektedir.
Etik Kurul Raporu gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
· Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
· İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
· İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
· Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
· Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
· Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
· Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
· Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi
Geçmiş yıllarda tamamlanmış çalışma ve tezden üretilen yayınlar için geriye dönük Etik Kurul Raporu alınmalı mıdır?
-2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir. Yazar(lar)ın bu durumu, araştırmanın etik kurul raporu gerektirmediğine ilişkin beyan formuyla bildirmeleri gerekmektedir.
TR Dizin’in bu kuralları ile üniversiteler dışında yapılan yayınlara kısıt mı getirilmiştir?
-Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.
Tüm makaleler için etik kurul izni gerekli midir?
-Hayır. Kriterlerde de “Etik Kurul Raporu gerektiren” makaleler olarak belirtilmektedir.
Etik Kurul Raporu gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
· Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
· İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
· İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
· Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
· Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
· Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
· Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
· Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi
Geçmiş yıllarda tamamlanmış çalışma ve tezden üretilen yayınlar için geriye dönük Etik Kurul Raporu alınmalı mıdır?
-2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir. Yazar(lar)ın bu durumu, araştırmanın etik kurul raporu gerektirmediğine ilişkin beyan formuyla bildirmeleri gerekmektedir.
TR Dizin’in bu kuralları ile üniversiteler dışında yapılan yayınlara kısıt mı getirilmiştir?
-Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.
Yayım Etiği
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi’nde (MCBUEFD) yayımlanan çalışmaların yansız ve etik olması amacıyla Editörler Kurulu tarafından bir takım etik politikalar geliştirilmiştir. Bu politikalar yazarlar, hakemler, editörler ve çalışma ile ilgili süreçleri kapsamaktadır. MCBUEFD’de yer alan etik görev ve sorumluluklar, ulusal ve uluslararası alanlarda taranan dergilerin yayım politikaları ile açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayımlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Yazarların Etik Sorumlulukları
MCBUEFD’e çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
- Yazarlar deneysel çalışmalarına ilişkin olarak "Etik Kurul Onayı" almaları gerekmektedir.
- Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün ve güncel olması beklenmektedir.
- Yazar(lar)ın yararlandıkları bütün çalışmalara eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
- Çalışmanın içeriğine bir katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir. (Varsa) çıkar çatışması teşkil edebilecek durumlar ve ilişkiler açıklanmalıdır.
- Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir. Yazar(lar) talep edilen veri ve bilgiyi yayım ve/veya bilim kuruluna sunmalıdır.
- Yazar(lar)ın yayımlanmış, değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda dergi editörünü veya yayımcıyı bilgilendirme, çalışmasını düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle iş birliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
- Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz.
- Başka bir dergide yayımlanmış çalışma MCBUEFD’e gönderilemez.
- Başka bir dergiye gönderilen, henüz değerlendirmesi bitmemiş bir çalışma MCBUEFD’e gönderilemez.
- Değerlendirme süreci başlamış bir çalışma için yazar ekleme-çıkarma, yazar sırası değiştirme gibi bir işlem talep edilemez.
Editör, Editör Yardımcısı ve Alan Editörlerinin Sorumlulukları
Editörler;
- Hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
- Makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
- Derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
- Makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
- Makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
- Akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
- Değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
- Makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
- Makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
# Editör kurulu, makalenin değerlendirmesini, dergi editör kurulu politikalarını ve intihal, hakaret ve telif hakkı ihlallerine karşı hukuki kısıtlama üzerine yazılmış yayınlar için yayın kararlarının alınması sorumluluğunu üstlenir.
# Bütün makalelerin, cinsiyet, ırk, etnisite, din, vatandaşlık, siyasi aidiyet ve değerler ne de yazarların paradigma yönelimlerine bakılmaksızın yazının entelektüel içeriğine dayalı olarak adil bir şekilde değerlendirilmesini sağlar.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
- MCBUEFD’e gönderilen çalışmalar, isimsiz olarak ilgili alanda en az iki hakeme değerlendirilmek üzere gönderilir. Hakem değerlendirmelerinde makale hakkında olumlu ve olumsuz görüşün eşitliği durumunda editörün veya üçüncü bir hakemin görüşü alınır.
- MCBUEFD’de çift-kör hakem değerlendirme süreci benimsenmiştir, yazar ve hakem birbirlerinin kimliğinden habersizdir. Bu bağlamda MCBUEFD’de çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
# MCBUEFD’in yayım ilkelerini okumak,
# Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek. Uzmanlık alanı olmadığı halde sadece makalenin konusu hakkında fikir sahip olabilmek adına değerlendirmeyi kabul etmemek,
# Değerlendirme sürecini belirli bir zaman çerçevesinde tamamlamak,
# Tarafsızlık ve gizlilik çerçevesinde değerlendirme yapmak,
# Çıkar çatışması gibi bir durumla karşılaştıklarında, değerlendirme yapmayı reddetmek ve bu durumu editöre bildirmek,
# Değerlendirdikleri makalenin aynı anda bir başka dergiye gönderildiğini tespit ettiklerinde durumu editöre bildirmek,
# Değerlendirmelerin makalenin içeriği ile ilgili olmasına dikkat etmek. İnanç, mezhep, ırk, cinsiyet siyasi düşünce gibi faktörlerin değerlendirme sürecine kesinlikle etki etmemesi konusunda duyarlı davranmak.
Yazar Hakları
Yazar(lar);
- Çıkar çatışması ve/veya etik gerekçelerle çalışmalarını gönderilmemesini istediği hakemleri belirleyebilirler.
- Henüz yayımlanmamış olan çalışmalarını değerlendirme sürecindeyken geri çekebilirler.
- Hakem raporlarına ve editör kararlara itiraz etme hakkına sahiptirler.
- Basım sürecinde ortaya çıkan maddi hatalar sebebiyle, ilk yayımlanacak sayıda çalışmasındaki sorunlu yerler için veya kendisinden kaynaklanmış bilgi hataları için düzeltme (erratum) talep edebilirler.
Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
Türk Akademik Yayınlar Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda buket.bulbul@cbu.edu.tr com adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.
Yayın Politikası
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (MCBUEFD);
- Eğitim bilimleri alanında çevrim içi (online) olarak yayınlanan hakemli akademik bir dergidir.
- Yılda iki kez olmak üzere Türkçe ve İngilizce dillerinde makaleler yayımlamaktadır.
- Değerlendirme sürecini çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütmektedir. Bu ilkeye göre çift körleme yönteminde çalışmaların yazar ve hakem kimlikleri gizlenmektedir.
- Her sayıda bir yazarın en çok bir akademik çalışmasına yer verilebilmektedir.
- Kar amacı gütmeyen akademik bir dergidir.
Açık Erişim Politikası
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (MCBUEFD), Açık Erişim bir dergidir ve yayımladığı içeriği doğrudan açık erişime sunar. Dergi, yayımladığı içerikle bilimin Açık Erişim politikasıyla desteklenmesi, geliştirilmesi ve yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
İntihal Politikası
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (MCBUEFD) hakem süreci tamamlanan her çalışmayı, bütünlüğünü korumak adına intihal denetiminden geçirir. İntihal denetimi Turnitin ve iThenticate vb. yazılımları aracılığıyla gerçekleştirilir.
Editör kurulu, intihal denetimi sonrasında ortaya çıkan rapor doğrultusunda sorumlu yazardan hataların düzeltilmesini isteyebilir ya da çalışmanın yayınlanmaması kararını alabilir.
Yayımlama Ücreti
MCBUEFD aday makale gönderimi aşamasında, değerlendirme süresince ve yayımlanma aşamasında herhangi bir gerekçe ile yazarlardan hiçbir ücret talep etmemektedir.