ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİNİN BORÇLAR HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Sayı: 18, 49 - 87, 17.12.2021

Emel Badur

https://doi.org/10.18771/mdergi.1037943

Cited By: 12

Öz

Arabuluculuk, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk
Kanunu’nun (HUAK) kabulü ve yürürlüğe girmesiyle birlikte 2012
yılında Türk Hukuku’na dahil olmuş, nispeten yeni bir alternatif
uyuşmazlık çözüm yoludur. HUAK’ın kabulünden sonra, Türk
Hukuku’na üç ayrı dava şartı arabuluculuk eklenmiştir. Bu düzenlemeler
Türk Hukuku açısından arabuluculuğun önemini ve yaygınlığını
arttırmıştır. Arabuluculuk faaliyeti sonrasında, uyuşmazlığın tarafları
arasında anlaşma sağlanacak olursa, bu anlaşmaya ilişkin arabuluculuk
anlaşma belgesinin düzenlenmesi mümkündür. Arabuluculuğun
tarafları, arabuluculuk anlaşma belgesinin içeriğini belirlemek
konusunda serbesttir. Ancak bu belge borçlar hukuku açısından bir
sözleşme olarak nitelendirildiğinden, sözleşme serbestisinin sınırlarına
uygun olmalıdır. Arabuluculuk anlaşma belgesi, taraflar ve arabulucu
tarafından imzalanır. Geçerli bir arabuluculuk anlaşma belgesinden söz
edilebilmesi için, arabuluculuk faaliyeti sonrasında ulaşılan bir anlaşma
olması ve tarafların iradelerini yansıtması gereklidir. Arabuluculuk
anlaşma belgesinin, akde aykırı davranış, ehliyetsizlik, irade sakatlığı
veya sahtelik iddialarıyla yargılamaya konu edilebilmesi mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Arabuluculuk, anlaşma belgesi, sözleşme serbestisi, irade sakatlığı, ibra.

Kaynakça

• AKKAN, Mine. “Arabuluculuk Faaliyeti Sonucunda Anlaşılan Hususlarda Dava Açma Yasağı ve Sonuçları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20/2 (2018), s. 1-31.
• ALAN, Volkan. “Arabulucunun Suçu Bildirme Yükümlülüğü”, Fasikül Hukuk Dergisi, 64 (2015), s. 21-29.
• ANDREWS, Neil. “Mediation agreements: time for a more creative approach by the English courts”, Uniform Law Review, 18/1 (2013), s. 6-16.
• ATIŞ, İrfan. “Arabuluculuk Uygulamasında Gizlilik İlkesinin Uygulanması ve Önemi”, Sakarya İktisat Dergisi, 8/1 (2019), s. 74-84.
• AZAKLI Arslan, Betül. “Zorunlu Arabuluculuk Faaliyetinin Niteliği Bakımından Arabulucunun Hukuki Sorumluluğu”, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8/1 (2018), s. 189-223. (Arabulucunun Sorumluluğu)
• AZAKLI Arslan, Betül. Medeni Usul Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk, Ankara: Yetkin, 2018. (Zorunlu Arabuluculuk)
• BADUR, Emel. “Arabulucu Sözleşmesi”, Terazi Hukuk Dergisi, 15/162 (2020), s. 248-265.
• BÜYÜKAY, Ferhat. Arabuluculuk Anlaşma Belgesi ve İcra Edilebilirlik Şerhi, Ankara: Adalet, 2018.
• CANBOLAT, Talat. İş Hukukunda Arabuluculuk Uzmanlık Eğitimi Kaynak Kitabı, Https://Adb.Adalet.Gov.Tr/Resimler/ Sayfadokuman/1412021155424%C4%B0%C5%9f%20hukukunda%20 arabuluculuk%20uzmanl%C4%B1k%20e%C4%9fitimi.Pdf, (E. T. 20.06.2021).
• ÇAPAR, Asuman. “İdarenin Taraf Olduğu Hukuki Uyuşmazlıkların Çözümünde Arabuluculuk Yöntemi”, Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 7/59 (2020), s. 2526-2535.
• ÇİÇEK, Mustafa. “İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk”, Terazi Hukuk Dergisi, 13/139 (2018), s. 51-63.
• ÇİL, Şahin. İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, Ankara: Yetkin, 2018.
• DEASON, E. Ellen. “Enforcing Mediated Settlement Agreements: Contract Law Collides With Confidentiality”, U.C. Davis Law Review, 35/1 (2001), s. 33-102, (Heinonline Aracılığıyla Erişilmiştir. E. T. 24.01.2021).
• DOST, Süleyman. “Arabuluculuk Ücret ve Masrafları Hakkında Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”, TBBD, 115 (2014), s. 453; Ronan Feehily, “The Legal Status and Enforceability of Mediated Settlement Agreements”, Hibernian Law Journal, 12 (2013), s. 449-476.
• DÜR, Orhan. Arabuluculuk Faaliyeti ve Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri, Ankara: Adalet, 2018.
• EKMEKÇİ, Ömer, Muhammet Özekes, Murat Atalı ve Vural Seven. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, İstanbul: On İki Levha, 2019.
• ERDOĞAN, Ersin ve Büşra Cömert. “Arabuluculuk Sonunda Hazırlanan Anlaşma Belgesinin Hukuki Niteliği ve Anlaşma Belgesine Karşı Başvurulabilecek Hukuki Çareler”, Terazi Hukuk Dergisi, 13/138 (2018), s. 27-47.
• EREN, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Yetkin, 2019.
• ERGİNER, Ozan Umut. “Arabuluculuk ve Gizlilik”, Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5/9 (2017), s. 73-98.
• ERTÜRK, Mustafa. Arabuluculuk Sözleşmesi, Ankara: Adalet, 2019.
• FEEHILY, Ronan. “The Legal Status and Enforceability of Mediated Settlement Agreements”, Hibernian Law Journal, 12 (2013), s. 1-26.
• FIRST, Amanda. “A New Agreement to Mediate: Guidelines for Ethical Practice in the Digital Space”, Harvard Negotiation Law Review, 23 (2017), s. 405-430, (Heinonline Aracılığıyla Erişilmiştir. E. T. 24.01.2021).
• FİŞ Üstün, Gül. “Arabuluculuk Faaliyetlerinde İdarenin Yeri ve Yetkisi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 26/1 (2020), s. 13-23.
• GIRSBERGER, Daniel ve VOSER Nathalie, International Arbitration Comparative and Swiss Perspectives, 2016, (Swisslex aracılığıyla erişilmiştir. E. T. 08.01.2021).
• GROSSMAN, Andy. Good Practice Guide: Mediation, London: Riba, 2009.
• HASANOĞLU, Aynur. “İdare Hukukunda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları”, AÜHFD, 65/4 (2016), s. 1981-1996.
• HOBBS, Karin S. “Mediation Confidentiality and Enforceable Settlements: Deal or No Deal?” Utah Bar Journal (2007), https://www.mediate.com/ articles/hobbsk1.cfm (E. T. 18.06.2021).
• İLHAN, Onur. Arabuluculuk Sözleşmesi, Ankara: Seçkin, 2020.
• KAR, Bektaş. İş Güvencesi ve Uygulaması, Ankara: Yetkin, 2017.
• KARAASLAN, Mehmet. “İdarenin Taraf Olduğu Uyuşmazlıkların Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri ile Giderilmesi”, TBBD, 140 (2019), s. 71-113.
• KAYA, Sedat. “7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu Çerçevesinde Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Zorunlu Arabuluculuk”, Erzincan Binali Yıldırım ÜHFD, 22/1-2 (2018), s. 209-261.
• KEKEÇ, Elif Kısmet. Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler, Ankara: Adalet, 2016.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M. Arabuluculuk Sözleşmeleri, Ankara: Turhan, 2020. (Arabuluculuk)
• KILIÇOĞLU, Ahmet M. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Turhan, 2020. (Genel)
• KIYAK, Emre. “Arabuluculuk Sonucunda Ulaşılan Anlaşma Belgesinin Hukuki Niteliği”, TAAD, 6/21 (2015), s. 523-548.
• KOÇYİĞİT, İlker ve Alper Bulur. Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk, Ankara: Adalet Bakanlığı, 2019.
• KURT, Ekrem. “Sulh Sözleşmesi ve Arabuluculuk”, Hukukta Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları, Der. Tahir Muratoğlu ve M. Burak Buluttekin, Ankara: Seçkin, 2018, s. 147-154.
• METİN, Uğur Can. “Maddi Hukuk Anlamında Sulh Sözleşmesi”, ERÜHFD, 11/1 (2016), s.Nolan-Haley, J. M.: “Judicial Review Of Mediated Settlement Agreements: Improving Mediation With Consent”, Arbitration Law Review, C. 5, 2013, S. 152-162. Https://Elibrary.Law.Psu.Edu/Cgi/ Viewcontent.Cgi?Article=1088&Context=Arbitrationlawreview, (E. T. 12.06.2021).
• NOMER, Haluk N. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul: Beta, 2017.
• OBRADOVİC, Virginia Michelle. “Achieving Wise Resolutions in Mediation”, American Journal of Trial Advocacy, 28 (2004), s. 1-16. Https:// Papers.Ssrn.Com/Sol3/Papers.Cfm? Abstract_İd =666642, (E. T. 12.06.2021).
• ODAMAN, Serkan. “Arabuluculuk Tutanağına İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesine İlişkin Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi”, DEÜHFD, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, 19 (2017), s. 1753-1766.
• OĞUZ, Özgür. Türk İş Hukukunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk, İstanbul: Legal, 2019.
• OĞUZMAN, Kemal ve Turgut Öz. Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. 1, İstanbul: Vedat, 2017.
• OKUR; Zeki. Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk, Adana: Karahan, 2019.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar. “Anayasal Hak ve Hürriyetler İle Yargılamaya Hakim Olan İlkeler IşığındaArabuluculuk”,http://acikerisim.baskent. edu.tr/bitstream/handle/11727/1577/5cbc08874583bfb7b7c637c3539 cbaae. pdf?sequence=2&isAllowed=y, s. 107-154, (E. T. 08. 01.2021) (Anayasal) ÖZBEK, Mustafa Serdar. “Avrupa’da Arabuluculuğun İlkeleri ve Uygulanması”, Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, Ankara: Seçkin, 2006, s. 441-502. (Avrupa’da Arabuluculuk)
• ÖZBEK, Mustafa Serdar. Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, C. 2, Ankara: Yetkin, 2016. (AUÇ)
• ÖZEKES, Özlem. “İşe İade Taleplerinde Dava Şartı Olan (Zorunlu) Arabuluculuk”, TBBD, 138 (2018), s. 273-316.
• ÖZKAN, Halid ve Yalçın Bostancı. “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Faaliyetini Sona Erdiren Hal: ‘Uyuşmazlığın Kapsam Dışında Olduğunun Tespiti’”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9/1 (2014), s. 1-21.
• ÖZMUMCU, Seda. “Hukuk Uyuşmazlıklarının Çözümünde Eş Arabuluculuk (Co-Mediation) Modelinin Değerlendirilmesi”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13/161 (2018), s. 9-36.
• PARKER, Bruce R. , “What Can Be Done to Enforce Mediation Agreements”, Defense Counsel Journal, 59/3 (1992), s. 322-339, (Heinonline Aracılığıyla Erişilmiştir. E. T. 24.05.2021).
• SALEHIJAM, Maryam. Mediation and Commercial Contract Law: Towards a Comprehensive Legal Framework, Abingdon: Routletge, 2021.
• SUSSMAN, Edna. “The Final Step: Issues in Enforcing the Mediation Settlement Agreement”, Fordham Law School Conference on International Arbitration and Mediation, (2008), Https://Sussmanadr.Com/Docs/ Enforcement_ Fordham_82008.Pdf, (E. T. 18.06.2021)
• ŞAHİN Emir, Asiye ve Büşra Kazmaz Tepe, “İş Uyuşmazlıklarına İlişkin İbra Hükmü İçeren Arabuluculuk Anlaşma Belgesinin Arabuluculuğa Elverişlilik Bakımından Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 3 (2018), s. 1481-1508.
• ŞEN, Ersan. Arabulucunun Ve Uzlaştırmacının Hukuki Statüsü, Https:// Www.Hukukihaber.Net/Arabulucunun-Ve-Uzlastirmacinin-Hukuki- Statusu-Makale,5940.Html, (E. T. 21.06.2021).
• TANRIVER, Süha. “Dava Şartı Arabuluculuk Üzerine Bazı Düşünceler”, TBBD, 147 (2020), s. 111-142.
• TAŞPOLAT Tuğsavul, Melis. Türk Hukukunda Arabuluculuk, Ankara: Yetkin, 2012. (Arabuluculuk)
• TAŞPOLAT Tuğsavul, Melis. “Arabuluculuk Faaliyeti Sonunda Varılan Anlaşmanın Hukuki Niteliği”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 1 (2019), s. 333-379. (Anlaşma)
• ULUSAN, İlhan. “Maddi Hukuk Ve Usul Hukuku Bakımından Sulh Sözleşmesi”, Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Download/Article-File/13985, (E. T. 18.06.2021).
• YAZICI TIKTIK, Çiğdem. Arabuluculukta Gizliliğin Korunması, İstanbul: On İki Levha, 2013.
• YEŞİLIRMAK, Ali, Elif Kısmet Kekeç ve Alper Bulur, Temel Arabuluculuk Eğitimi Katılımcı Kitabı, Ankara: Adalet Bakanlığı, 2019.
• ZELLER, Bruno ve TRAKMAN Leon, “Mediation and arbitration: the process of enforcement”, Unif. L. Rev., 24 (2019), s. 449-466, Https:// Watermark.Silverchair. Com/Unz020.Pdf?Token= (E. T. 18.06.2021).