Discourse Analysis of the Film ‘Hz. Muhammad: The Messenger of God’

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 287 - 305, 31.12.2019

Mahmut Kutlu

Öz

This study focuses on the discourse produced by the film ‘Muhammad: The Messenger of God’ in terms of quality. It is thought that the film, which is the object of the research, has the potential to be discussed on the relationship between cinema and islamophobia. The study aims to show how the discourse language produced in the context of this relationship is made visible by cinematographic elements. Teun A. Van Dijk’s ‘discourse analysis’ method has been used to analyze the film. This method used by Van Dijk in his analysis of the ideology of the dominant structure in the news texts has not been used in this study as an analysis of ideology; but rather as an analysis of pieces -macro structures and microstructures- which form the discourse. In this context, ‘Muhammad: The Messenger of God’ was seen to produce the language of discourse that exalts the religion of Islam by using technological means of cinema and acts as a response to Islamophobia. Taking advantage of the power of cinema, the film created a language of discourse with the help of images and presented it to the audience. ‘Muhammad: The Messenger of God’ characterizes Muslims with good themes in spite of the rough, ugly, dirty, bad, terrorist Muslim stereotypes in hundreds of films with Islamaphobic content. By applying the counterimage of the ‘bad Muslim’, it has enabled the real representation of Muslims in international cinema.

Anahtar Kelimeler

Cinema, Religion, Discourse Analysis

‘Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi’ Filminin Söylem Çözümlemesi

Öz

Bu çalışma ‘Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi’ (Hz. Muhammad: The Messenger of God) filminin ürettiği söylem dilini niteliği bakımından konu edinmektedir. Araştırma nesnesi olan filmin sinema ve İslamofobi ilişkisi üzerine tartışılabilecek bir potansiyele sahip olduğu düşünülmektedir. Çalışma, bu ilişki bağlamında üretilen söylem dilinin sinematografik öğeler ile nasıl görünür kılındığını göstermeyi amaçlamaktadır. Film çözümlenirken Teun A. Van Dijk’ın ‘söylem analizi’ yöntemi kullanılmıştır. Van Dijk’ın egemen yapının haber metinlerindeki ideolojisinin çözümlemesinde kullandığı bu yöntem, bu araştırmada ideoloji çözümlemesi olarak değil, söylemi oluşturan parçaların; makro yapı ve mikro yapıların çözümlenmesi bağlamında kullanılmıştır. Bu çerçevede ‘Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi’ (Hz. Muhammad: The Messenger of God) filminin teknolojik sinema olanaklarını kullanarak İslam dinini yücelten bir söylem dili ürettiği ve İslamofobiye karşı bir cevap niteliği taşıdığı görülmüştür. Film, sinemanın gücünden yararlanarak, imgeler ve imajlar yardımıyla söylem dilini oluşturmuş ve izleyiciye sunmuştur. İslamofobi içerikli yüzlerce filmdeki kaba, çirkin, kirli, kötü, terörist Müslüman tiplemelerine karşın, Müslümanları iyi temalar ile karakterize etmiştir. ‘Kötü Müslüman’ imajının aksini uygulayarak, Müslümanların uluslararası sinemadaki gerçek temsiline olanak sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

sinema, söylem analizi, islamofobi

Kaynakça

• Arkonaç, S. A. (2014). Psikolojide söz ve anlam analizi, niteliksel duruş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Badiou, A. (2013). Sinema. (S. Spitzer, Çev.). Malden: Polity. (https://badioustudies.files.wordpress.com/2016/11/12-alan-oleary-review-of-alain-badiou-cinema-selection-and-foreword-by-antoine-de-baecque-trans-susan-spitzer-malden-ma-cambridge-uk-polity-2013-pp-322-329.pdf).
• Balázs, B. (2013). Görünen insan ya da sinema kültürü. (O. Kasap, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Bazin, A. (2005). What is cinema? (H. Gray, Çev.). Los Angeles: University of California. (https://qmplus.qmul.ac.uk/pluginfile.php/640193/mod_res).
• Büker, S. (2012). Sinemada anlam yaratma. İstanbul: Hayalperest Yayınları.
• Clark R.C., Mayer R.E. (2011). Proven guidelines for consumers and designers of multimedia learning. 3. Baskı. San Francisco: Pfeiffer Yayınları. (File:///C:/Users/Hp/Downloads/E-Learning.Pdf).
• Çevik, M. (2015). Televizyon dizileri halk hikâyelerinin modern şekli midir?. Milli Folklor Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi, (106), 34-46.
• Deleuze, G. (1983). Sinema 1: Hareket-İmge. (S. Özdemir, Çev.). İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Deleuze, G. (2006). Sinema ve düşünce. Elie Faure: Sinema Sanatı İçinde. (M. Gönen, Der.). İstanbul: Es Yayıncılık. 99-101.
• Eagleton, T. (2009). Eleştiri ve ideoloji. İstanbul: İletişim.
• Evre, B. (2009). Söylem analizine yönelik farklı yaklaşımlar: Bir sınıflandırma girişimi. İsmet Parlak (Ed.), Medyada Gerçekliğin İnşası: Türk Medya Söylemine Eleştirel Bir Bakış içinde. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis: The critical study of language. Harlow: Longman.
• Gökçe, H. (2017). Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi filminin Mecidi sineması bağlamında analizi. Intermedia International E-Journal, ISSN: 2149-3669, 4(7), 317-329.
• İslam Ansiklopedisi. (1996). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, (13), 70-71.
• Koçer, M., Yazıcı, F. (2018). İslamofobinin Charlie Hebdo dergisi Twitter hesabında paylaşılan karikatürler örneğinde incelenmesi. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 1(2), 191-209.
• Kracauer, S. (2015). Film teorisi, fiziksel gerçekliğin kurtuluşu. (Ö. Çelik, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Lotman, M. Y. (2012). Sinemada göstergebilim. (O. Özügül, Çev.). Ankara: Nirengi Kitap.
• Nazlıaydın, H. (2016). Bir film imanı yok edebilir mi-Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi filmi üzerine bir değerlendirme. Eskiyeni Anadolu İlahiyat Akademisi Araştırma Dergisi, (33), 211-215.
• Özer, Ö. (2008). İdeolojik atmosferin kapsama alanı: Bozüyük olaylarının Ortadoğu ve ülkede özgür gündem gazetelerinde sunumu örneğinde haber söyleminde yapılan ideolojik üretime ilişkin yeni bir çözümleme. Türkiye’de Sivil İtaatsizlik Toplumsal Hareketler ve Basın (E. Dağtaş, Der.). Ankara: Ütopya Yayınevi. 377–432.
• Özer, Ö. (2011). Haber söylem ideoloji. Konya: Literatürk Yayınları.
• Revel, J. (2012). Foucault sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
• Said, E. W. (2010). Şarkiyatçılık: Batı’nın şark anlayışları. İstanbul: Metis Yayınları.
• Sözen, M. (2017). Anlatımsal bir öğe olarak sinemada ses efektleri: Tanımlamalar, filmler, çözümlemeler. Akademik Bakış Dergisi, (61), 477-503.
• Van Dijk, T. A. (1988). News analysis case studies of international and national news in the press. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers, Hillsdale.
• Van Dijk, T.A. (2000). Ideology and discourse: A multidisciplinary introduction. Universitat Oberta de Catalunya.
• Van Dijk, T. A. (2003). Critical discourse analysis. The Handbook of Discourse Analysis.
• Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton (Ed.), Blakwell Publishers: Oxford. 352-372.
• Wodak, R. (2013). Critical discourse analysis. Four Volumes. London: Sage.
• Wodak, R., Meyer, M. (2002). Methods of critical discourse analysis. London.
• Yazır, E. M. H. (2016). Kur’an-ı Kerim meali. Leon/Publishing.
• Yüksel, C. B. (2012). İdeoloji ve gündelik hayatta milliyetçilik: Rahip Santoro cinayeti ve basında temsili. Ankara: Genesis Kitap.
• Zor, L. (2017). Van Dijk’ın eleştirel söylem analizinin sinema filmlerine uygulanması ve Kazakistan Sineması’ndan örnek bir film çözümlemesi: Stalin’e hediye. Akademik Bakış Dergisi, (61), 877-899.
• http://www.haber7.com/sinema/haber/966673-hz-muhammedin-hayatina-1-milyar-dolar (Erişim: 22 Aralık 2018).
• https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-37822507 (Erişim: 2 Aralık 2018).