İslamofobik Anlatılar Olarak Haber Çerçeveleri: Radikalize Edilen Kavramlar

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 40 - 56, 28.12.2023

Mustafa Temel

https://doi.org/10.47951/mediad.1378091

Öz

Medya, üretmiş olduğu içerikler ile bireylerin bilgi/haber ihtiyacını gidermekte, onları eğlendirmekte ve siyasal tercihlerini belirlemede etkili olmaktadır. Bu temel işlevlerin yanı sıra, gündelik hayatı şekillendirebilecek pek çok işleve de sahip olan medya, aynı zamanda bireyin zihin dünyasında oluşacak anlamı inşa etmede/belirlemede de önemli rol oynamaktadır. Küresel bir problem haline gelen İslamofobinin artış göstermesine de uluslararası ve ulusal medya araçlarının bu sorunlu doğası/yayın politikası etkili olmuştur. İslam ve Müslümanlar ile ilgili bireylerin nasıl düşünmesi gerektiğini, zihinlerinde oluşması gereken anlamları belirleyici bir form ile içerik üreten medya, oluşturduğu anlam çerçeveleri ile bireylerin zihinsel dünyasını şekillendirmektedir. Bu çalışma da Türkiye medyasında, İslami giyim/görünüm unsurları olarak bilinen, başörtüsü, türban, çarşaf, örtünme, sarık, cüppe, takke ve sakal ile ilgili haberlerin hangi çerçevelerle sunulduğunu anlamayı amaçlamaktadır. Bu sebeple, amaçlı örneklem ile seçilen Sözcü, Cumhuriyet ve Halk TV isimli medya kuruluşlarının web sitelerinde yer alan haberler çerçeveleme tekniği ile incelenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda, İslam ve Müslümanlar ile ilgili kavramların radikalize edilerek sunulduğu, olumsuz anlatımlarla çerçevelendiği ve İslamofobik düşünme pratiğinin bireylere aktarıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çerçeveleme Kuramı, İslamofobi, İslam Karşıtlığı, Türkiye’de İslamofobi

News Frames as Islamophobic Narratives: Radicalized Concepts

Öz

Media meets individuals' information/news needs, entertains them, and influences their political preferences through the content it produces. In addition to these fundamental functions, media, which also has many functions that can shape everyday life, plays an important role in constructing/determining meaning in an individual's mental world. The increase in Islamophobia, which has become a global problem, has also been influenced by the problematic nature/editorial policies of international and national media outlets. The media, which produces content with a form that dictates how individuals should think about Islam and Muslims, and what meanings should form in their minds, shapes the mental world of individuals with the meaning frames it creates. This study aims to understand in what frames news about elements known as Islamic clothing/appearance, such as headscarves, hijab, veiling, turban, thobe, taqiyah, and beard are presented in the Turkish media. Therefore, news articles on the websites of media organizations named Sözcü, Cumhuriyet, and Halk TV, which were selected through purposive sampling, were analyzed using the framing technique. The research findings indicate that concepts related to Islam and Muslims are presented in a radicalized manner, framed with negative narratives and that Islamophobic thinking patterns are conveyed to individuals.

Anahtar Kelimeler

Framing Theory, Islamophobia, Anti-Islamism, Islamophobia in Türkiye

Kaynakça

• Akdoğan, İ., Uğuş, M. ve Yılmaz, M. M. (2021). Gerçekliğin yeniden inşası: Arap-İsrail normalleşmesinin Orta Doğu basınında çerçevelenmesi. Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 8(1), 75-118. https://doi.org/10.26513/tocd.839533
• Akmeşe, Z. (2020). Televizyon ana haber bültenlerinde çerçeveleme: Türk telekom reklam filmi örneği. Journal, 5(1), 37-49.
• Atabek, Nejdet ve Ferruh Uztuğ. (1998). Haberlerde çerçeveleme ve öne çıkarma. Kurgu Dergisi, 15, 96-105.
• Bayraklı, E. ve Yerlikaya, T. (2017). Müslüman toplumlarda İslamofobi: Türkiye örneği. Ombudsman Akademik, 7, 51-70. https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.440210
• Benford, R. D., and Snow, D. A. (2000). Framing processes and social movements: an overview and assessment. Annual Review of Sociology, 26, 611-639. JSTOR.
• Campbell, S., Greenwood, M., Prior, S., Shearer, T., Walkem, K., Young, S., Bywaters, D., and Walker, K. (2020). Purposive sampling: Complex or simple? Research case examples. Journal of Research in Nursing, 25(8), 652-661. https://doi.org/10.1177/1744987120927206
• Creed, W. E. D., Langstraat, J. A., and Scully, M. A. (2002). A Picture of the frame: Frame analysis as technique and as politics. Organizational Research Methods, 5(1), 34-55. https://doi.org/10.1177/1094428102051004
• Entman, R. M. (1993). Framing: toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51-58. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1993.tb01304.x
• Etikan, I. (2016). Comparison of convenience sampling and purposive sampling. American Journal of Theoretical and Applied Statistics, 5(1), 1. https://doi.org/10.11648/j.ajtas.20160501.11
• Goffman, E. (1974). Frame analysis: An essay on the organization of experience. (ss. ix, 586). Harvard University Press.
• Güran, M. S. ve Özarslan, H. (2022). Çerçeveleme etiği tartışmalarında temel kavramlar. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(2), 1224-1247. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1116850
• Kara, İ. (2016). Cumhuriyet Türkiye’sinde bir mesele olarak İslam 2. Dergah Yayınları.
• Karpat, K. H. (2011). Türk siyasi tarihi: Siyasal sistemin evrimi (2. baskı). Timaş Yayınları.
• Nasiri, M. N. ve Eken, M. (2023). Afganistan uluslararası medyasında Chrıstchurch terör saldırıları: İslamofobi, çerçeveleme ve temsil. Etkileşim, 12, 168-189. doi: 10.32739/etkilesim.2023.6.12.218
• Özarslan, H. ve Güran, M. (2015). İletişim araştırmalarında çerçeveleme paradigması: son döneme ait bir inceleme. Journal, 8(4), 32-48.
• Rashid, M. I., Iqbal, M. M., and Tanvir, M. (2023). Islamophobia: causes and countermeasures. Asian Journal of Comparative Politics, 8(2), 608-619. https://doi.org/10.1177/20578911231156277
• Rehman, I. and Hanley, T. (2023). Muslim minorities’ experiences of Islamophobia in the West: A systematic review. Culture & Psychology. 29, 1, 139-156.
• Temel, M. (2020). Türkiye’de basın-iktidar ilişkileri çerçevesinde İslamofobik söylem. Journal, 3(1), 29-59.
• Temel, M. (2023). Türkiye’de İslamofobik retorik. Uzam Yayınları.
• Vreese, C. H. (2005). News framing: Theory and typology. Information Design Journal, 13(1), 51-62. https://doi.org/10.1075/idjdd.13.1.06vre
• Cumhuriyet, (January 1, 2023-September 30, 2023). www.cumhuriyet.com.tr.
• Cumhuiyet, (2023a). https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/iranda-basortusu-kurallarina-uymayan-ogrencilere-egitim-yasagi-2067728?utm_medium=AramaSonuc&utm_source=AramaSonuc
• Cumhuiyet, (2023b). https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/anayasal-olarak-suc-isleniyor-medrese-calismalariyla-adim-adima-seriata-2107339
• Cumhuiyet, (2023c). https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/iranda-yeni-basortusu-yasasi-10-yila-kadar-hapis-2120716?utm_medium=AramaSonuc&utm_source=AramaSonuc
• Cumhuiyet, (2023d). https://www.cumhuriyet.com.tr/yasam/abaya-ne-demek-abaya-elbise-nedir-abayayi-kimler-giyer-2113428?utm_medium=AramaSonuc&utm_source=AramaSonuc
• Halk TV, (January 1, 2023-September 30, 2023). https://halktv.com.tr/gundem/turkiyenin-kaderi-onlarin-elinde-secmenin-yuzde-20si-yabanci-741982h
• Halk TV, (January 1, 2023-September 30, 2023). www.halktv.com.tr.
• Similarweb, (August-September, 2023). www.similarweb.com. Access Addresses:
• https://pro.similarweb.com/#/digitalsuite/websiteanalysis/overview/websiteperformance/*/999/3m?webSource=Total&key=halktv.com.tr
• https://pro.similarweb.com/#/digitalsuite/websiteanalysis/overview/websiteperformance/*/999/3m?webSource=Total&key=cumhuriyet.com.tr
• https://pro.similarweb.com/#/digitalsuite/websiteanalysis/overview/websiteperformance/*/999/3m?webSource=Total&key=sozcu.com.tr
• Sözcü, (January 1, 2023-September 30, 2023). www.sozcu.com.tr.
• Sözcü, (2023). https://www.sozcu.com.tr/2023/dunya/iranda-basortusu-gerilimi-kadinlari-kamerayla-izleyecekler-7647676/