Azerbaycan İzlerkitlesinin Türk Televizyon Programlarını Din Algısı Bağlamında Alımlama Pratikleri

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 73 - 86, 27.06.2024

Vahit İlhan , Faruk Sadıç

https://doi.org/10.47951/mediad.1456577

Öz

Azerbaycanlı izleyicilerin Türkiye’de yayın yapan televizyon kanallarını izleme pratiklerine ilişkin alımlama süreçlerinin Kültürel Çalışmalar bağlamında din algısı çerçevesinde incelenmesi, bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Kültürel Çalışmalar geleneğinde yer alan izleyici merkezli alımlama yöntemiyle, Azerbaycan’ın farklı şehirlerinde yaşayan ve Türk televizyon programlarından dini içerikli yayınları izleyen katılımcıların, bu programlara ilişkin geliştirdiği alımlama şekilleri incelenmiştir. İzlerkitle alımlama araştırmalarında kullanılan egemen, müzakereli ve karşıt okuma biçimlerinin tespitini gerçekleştirmek amacıyla, Azerbaycanlı izleyicilerin izledikleri içerikler bağlamında anlam üretme ve alımlama pratiklerine ilişkin veri elde etmek üzere, toplamda 36 katılımcıdan oluşan 4 farklı odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler Azerbaycan’ın Bakü, Sumqayıt, Gence ve Nahçıvan şehirlerinde yaşan ve Türk televizyon kanallarını takip eden katılımcılarla gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak çalışmada, televizyon aracılığıyla izlenen din bilgisi içeren ya da dini yayınlar yapan kanallarda yer alan içeriklerin izleyiciler tarafından çeşitli okumalar yoluyla alımlandığını ortaya koymuştur. İzleyicilerin, çeşitli formatlarda sunulan dini içeriklere ilişkin geneli katılımcı olmak üzere, içerik bağlamlında çeşitlenen müzakereci ve karşıt okumalar gerçekleştirdikleri anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan İzlerkitlesi, Kültürel Çalışmalar, Alımlama Pratiği, Dini İçerikler

Reception Practices of Azerbaijani Audience for Turkish Television Programs in the Context of Religious Perception

Öz

The subject of this study revolves around the examination of the reception processes of Azerbaijani viewers regarding their practices of watching television channels broadcasting in Türkiye within the framework of cultural studies, particularly within the context of religious perceptions. In this regard, employing the viewer-centered reception method within the tradition of Cultural Studies, the reception modes developed by participants living in various cities of Azerbaijan who watch religious content from Turkish television programs were scrutinized. To ascertain the identification of dominant, negotiated, and oppositional reading forms utilized in audience reception research, and to obtain data regarding meaning-making and reception practices concerning the contents watched by Azerbaijani viewers, a total of 4 different focus group discussions were conducted, consisting of 36 participants. These discussions took place with participants residing in the cities of Baku, Sumqayit, Ganja, and Nakhchivan in Azerbaijan who follow Turkish television channels. As a result, the study revealed that content containing religious knowledge or broadcasting religious programs through television is received by viewers through various readings. It was understood that viewers engage in diversified negotiated and oppositional readings within the content contexts, generally as participants, regarding religious content presented in various formats.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijani Audience, Cultural Studies, Reception Practice, Religious Content

Kaynakça

• Akarslan, Z. (2019). Azerbaycan’da kültürel uyanış ve basın. Avrasya İncelemeleri Dergisi, 8(1), 1-22.
• Armstrong, P. (2000). All things bold and beautiful: Researching adult learning through soaps. Adult Education Research Conference. https://newprairiepress.org/aerc/2000/papers/4 test="theme.id eq '2020'>(conference cancelled).
• Balay, R. (2004). Küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 61-82.
• Çi̇nemre, S. (2021). Diyanet TV çizgi filmlerinin 4-6 yaş grubu Kur’an kursu öğretim programında yer alan değerler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 19(41), 207-243.
• Çokluk, Ö., YILMAZ, K., & Ebru, O. (2011). A qualitative interview method: Focus group interview. Journal of Theoretical Educational Science, 4(1), 95-107.
• Efe, H. S. (2024). Muhafazakâr ve laik kimliklerin televizyon dizilerinde alımlanması: “Kızılcık Şerbeti dizisi”. INJOCMER International Journal of Communication and Media Research, 4(1), 21-43.
• Göker, G., & Keskin, S. (2015). Sosyal medya türevi olarak sosyal içerik platformları: Betimsel bir inceleme. Journal of International Social Research, 8(39).
• Krueger, R. A. (2014). Focus groups: A practical guide for applied research. Sage publications.
• Musayev, İ. (2013). Azerbaycan ailesinde dinî hayat ve din eğitimi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(1), 165-177.
• Mürselov, C. (2013). Azerbaycan’da yaygın İslam din eğitimi: Zakatala ve Balaken bölgesi yaz Kur’an kursları örneği. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.
• Setiawan, B. (2022). The narration of religion on television, reconstruction of meaning and diversity. Informasi, 52(1).
• Şeker, T., & Çavuş, S. (2011). Behzat Ç. Bir Ankara Polisiyesi dizisinin alımlama analizi. Global Media Journal, 2, 84-102.
• Taştan, A. (2003). Azerbaycan’da sosyo-kültürel değişme, din ve dinsel canlanma. Bilig, 25, 1-39.
• Turan, İ. (2007). Televizyondaki dini içerikli programların yetişkinler üzerindeki etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 23(23), 223-245.
• Yaylagül, L., & Korkmaz, N. (2008). Medya, popüler kültür ve ideoloji. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yurdabakan, İ. (2002). Küreselleşme konusundaki yaklaşımlar ve eğitim. Retrieved from https://www.researchgate.net/profile/Irfan-Yurdabakan/publication/236003901_Kureselles me_Konusundaki_Yaklasimlar_ve_Egitim_The_Approaches_about_Globalization_and_Education/links/56fa45d108ae38d710a35e30/Kueresellesme-Konusundaki-Yaklasimlar-ve-Egitim-The-Approaches-about-Globalization-and-Education.pdf
• Yusifov, Y. B., & Veliyev, T. T. (2009). XX esr Azerbaycan tarihi. Bakı: Tahsil.