Türkiye’de ve Bazı Avrupa Ülkelerinde Müfettişlerin Yetiştirilme Süreci ve Karşılaşılan Sorunlar

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 1, 84 - 95, 28.02.2012

Yüksel Gündüz Aydın Balyer

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de ve bazı Avrupa ülkelerinde müfettiş yetiştirme sürecinin nasılolduğunu, bu yetiştirme biçiminin bilimsel anlamda müfettiş yetiştirme süreci ile uyarlı olup olmadığını vebu durumun nasıl bir sorun yarattığını ortaya koymaktır. Eğitim denetiminin amacına ulaşabilmesi içindenetimin bilimsel ilke ve yöntemlere göre yapılması gerekmektedir. Bu bağlamda müfettişlerin hizmetöncesi ve hizmet içinde yetiştirilmeleri büyük önem taşımaktadır. Müfettişlerin hizmete başlamadan önce,gerçekten profesyonel olarak yetiştirilme zorunluluğu, onların hem yetiştirici, hem değerlendirici, hem deyargılayıcı olmalarından kaynaklanmaktadır. Çağımızda eğitim denetimi, eğitim alanının bir bilim dalıhaline gelmiş ve eğitim denetçiliği profesyonel bir meslek olarak kabul edilmiştir. Bu anlamdamüfettişlerin lisansüstü eğitimden geçerek uzmanlık unvanını almaları gerekmektedir. Türkiye’de veAvrupa ülkelerinin birçoğunda, müfettişlerin büyük bir çoğunluğu, öğretmenlik yapmış olanlardanseçilerek atanmışlardır. Müfettişlerin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim yoluyla sistemli olarakyetiştirilmeleri söz konusu değildir. Müfettiş yetiştirme daha çok hizmet içi eğitimle sağlanmayaçalışılmıştır. Bu durum müfettiş yetiştirme de bir sorun olarak görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Denetim, müfettiş, müfettiş yetiştirme, hizmet öncesi eğitim, hizmet içi eğitim

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1977). Milli eğitim müdürlerinin teftiş görevleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Açıkalın, Ş. (1991). Hizmet içi eğitim engelleri ve üst kademe yöneticilerin hizmet içi eğitime ilişkin tutumları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Atay, K. (1995). İlköğretim müfettişlerinin yeterlikleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Aydın, M. (1993). Çağdaş eğitim denetimi (3.baskı), Ankara: Pegem Yayın.
• Başar, H. (1995). Öğretmenlerin değerlendirilmesi, Ankara: Pegem, Yayın.
• Başar, H. (2006) Türkiye’de eğitim denetimi. Hesapçıoğlu, M. ve Durmuş A. (Ed.), Türkiye’de Eğitim Bilimleri: Bir Bilanço Denemesi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Başaran, İ.E. (1993). Eğitim Yönetimi, Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Bilgen, N. (1976). Millî eğitim bakanlığı merkez örgütünün analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Blase, J. ve Blase, J. (2002). The micropolitics of ınstructional supervision. Education Administration Quarterly, 38 (1), 6-44.
• Bozan, M. (2004). Yönetici ve denetici yetiştirmede hizmet içi eğitimin yeri: bir örnek olay çalışması. Çağdaş Eğitim Dergisi, 314, 39–48.
• Burgaz, B. (1992). Türk eğitim sisteminde denetmenlerin başarılarını etkileyen nedenler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bursalıoğlu, Z. (1987). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranışlar, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Bursalıoğlu, Z. (1982). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: A. Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Canman, D. (2000). İnsan kaynakları yönetimi, Ankara: Yargı Yayınları.
• Çiçek- Sağlam, A. ve Demir A. (2009). İlköğretim müfettişlerinin rehberlik görevlerini yerine getirme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 38 (183), .130-139.
• Doğanay, E. (2006). Taşra Birimlerindeki ilk ve orta öğretim kurumlarında yürütülen teftiş hizmetlerinin karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Dündar, A. A. (2005). İlköğretim okullarında yapılan teftişin okul başarısı ve gelişimi üzerine etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• European Commıssıon. (2004). Evaluation of schools providing compulsory education ın europe, Printed In Belgium.
• Eurydıce. (2000/2001). Approaches to the evaluation of schools which provide compulsory education- thenetherlands, http:// www. eurydice. org/ ressources/ eurydice / pdf/ 021DN/NL_EN.pdf , [2 Ağustos 2006].
• Eurydıce. (2000/2001). Approaches to the evaluation of schools which provide compulsory education- austria, http://www. eurydice. org/ ressources/ eurydice/ pdf/021DN/AT_EN.pdf, [1 Kasım 2006].
• Eurydıce. (2000/2001). Approaches to the evaluation of schools which provide compulsory education-the united pdf/021DN/UN_EN.pdf, [ 9 Ekim 2006]. http:// www. eurydice. org/ ressources /eurydice/
• Gardner, J.E. (1980). Training the new supervisors. New York.
• Glanz, J. (1994). History of educational supervision: Proposals and prospects. Chicago: Paper Presented at the Annual Meeting of the Council of Professors of Instructional Supervision.
• İnal, A. (2008). İlköğretim okullarında yapılan denetimlerde müfettişlerin tutum ve davranışlarının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karagözoğlu, G. (1985). Eğitimde teftişin yeniden düzenlenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 104, 4-8.
• Kavas, E. (2005). İlköğretim müfettişlerinin denetim davranışlarına ilişkin öğretmen algı ve beklentileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Kaya, Y. K. (1979). Eğitim yönetimi kuram ve Türkiye’deki uygulama, Ankara: Doğan
• Meas, B., Vereecke, E. and Zaman, M. (1999). Inspectorates of education ın europe a descriptive study. Basımevi. Brüksel:The Standing International Conference of Central and General Inspectorates of Education.
• MEB. (2006). Ülkelerin öğretmen yetiştirme sistemleri, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Niegemann, H.M., Gronki-Jost, E. M., Neff, O. (1999). Instructionsdesign zur förderung des selbständigen erwerbs theoretischen wissens in der kaufmännischen berufsausbildung. Unterrichtwissenschaft, 27 (1), 12-28.
• Oktay, F. (1999). Denetim alt sistemleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma, Türk, Fransız ve İngiliz eğitim denetim sistemleri, Ankara: Armağan Yayınevi.
• Öz, F. (1977). Türk eğitim sisteminde ilköğretim müfettişlerinin rolü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, T.(2001). Çağdaş ve demokratik eğitimde teftiş, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Öztürk, S. (1996). Türkiye eğitim sisteminde ve denetmen yetiştirme sürecinin analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Pehlivan, İ. (1998). Denetimde personel geliştirme, ilköğretim müfettişleri semineri, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
• Renklier, A. (2005). İlköğretim denetmenlerinin ilköğretim okullarında öğrenme öğretme süreçleri ve yönetim görevleriyle ilgili etkililik düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Rue, L. W. ve Byars, L. L. (1990). Supervision, key link to productivity, the united states, Irwin Publishers.
• Sağlamer, E. (1975). Eğitimde teftiş ve teknikler, Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Seçkin, N. (1998). Teftişte Yeni Bir Yaklaşım: Sanatsal Teftiş, Hesapçıoğlu, M.ve Taymaz, H. (Ed.), Türkiye’de Eğitim Yönetimi, İstanbul: Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları.
• Seçkin, N.(1986). Kendini geliştiren müfettiş. Çağdaş Eğitim Dergisi, 110, 37
• Seçkin, N.(1978). Millî eğitim bakanlığı müfettişlerinin yeterlikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• SICI. (2000). Inspectorates of educatıon ın europe, a crıtıcal analysıs. Roger Standaert, Ministry of Education Flanders Utrecht, Januar 2000, http:// www. sici. org.uk/, [14 Ocak 2007].
• Su, K. (1974). Türk eğitiminde teftişin yeri ve önemi, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Taymaz, H. (1993). Teftiş. Kavramlar, ilkeler, yöntemler, Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Taymaz, H.(1992). Hizmet içi eğitim kavramlar ilkeler yöntemler, Ankara: Personel Eğitim Geliştirme Merkezi Yayın.
• Tortop, N. ve İsbir, E. G. (1982). Yönetim bilimi, Ankara: Bilim Yayınları.
• Tutum, C. (1979).Personel yönetimi, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Wanzare, Z. and Costa, J. L. (2000). Supervision and staff development: Overview of the literature. National Association of Secondary School Principals. NASSP Buletin: Oct. 2000: 84, 618: ProQuest Education Journals pg:47-54.
• Yalçınkaya, M.(1992). Ortaöğretimde ders denetimi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, S. (1994). İlköğretim ve ortaöğretimde denetim uygulamaları. Çağdaş Eğitim Dergisi, 205, .44- 47.