Bilişsel Davranışçı Yaklaşım Temelli Bir Psikolojik Danışma Programının Ergenlerin Sosyal Fobi ve Mizah Düzeylerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 15 Sayı: 3, 831 - 844, 29.12.2019

Umut Kermen Seval Erden Çınar

https://doi.org/10.17860/mersinefd.536697

Öz

Bu
çalışmanın amacı bilişsel davranışçı yaklaşım temelli bir psikolojik danışma
programının, ergenlerin sosyal fobi ve mizah düzeylerine etkisini incelemektir.
Araştırmanın çalışma grubunu Kocaeli ilinde bir lisede öğrenim görmekte olan 13
deney, 13 kontrol grubunda olmak üzere 26 öğrenci oluşturmaktadır. 10 haftalık
grupla psikolojik danışma uygulamasının ardından, programın etkililiği
Mann-Whitney U ve Wilcoxon Testi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara
göre, uygulanan program sonunda deney grubundaki katılımcıların sosyal fobi
puanları düşerken, mizah puanları yükselmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Bilişsel-davranışçı terapi, Psikolojik danışma, Sosyal fobi, Mizah, Ergenler

Kaynakça

• Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). Mental bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı (DSM 5).(Çev. ed: E. Köroğlu, Çev.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Beck, A. T. (1976). Cognitive therapy ad the emotional disorders. New York: Meridian.
• Beidel, D.C., & Turner, S.M. (1998). Shy children, phobic adults: The nature and treatment of social phobia. Washington DC: American Psychological Association.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karedeniz, Ş., & Demirel, F.(2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Burstein, M., He, J.P., Kattan, G., Albano, A.M., Avenevoli, S., & Merikangans, K.R. (2011). Social phobia and subtypes in the national comorbidity survey-adolescent supplement: Prevalence, correlates, and comorbidity. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 50 ,870- 880.
• Cuijpers, P., Gentili, C., Banos, R. M., Garcia-Campayo, J., Botella, C., & Cristea, I. A. (2016). Relative effects of cognitive and behavioral therapies on generalized anxiety disorder, social anxiety disorder and panic disorder: A meta-analysis. Journal of Anxiety Disorders, 43, 79-89.
• Dilbaz, N.(1997). Sosyal fobi. Psikiyatri Dünyası, 1, 18-24.
• Ellis, A., & MacLaren, C. (1998). Rational emotive behavior therapy: A therapist's guide. Atascadero, CA: Impact Publishers.
• Erickson, S. J., & Feldstein, S.W. (2007). Adolescent humorandits relationship to coping, defense strategies, psychological distress and well-being. Child Psychiatry and Human Development, 37, 255-271
• Friedberg, R.D., & McClure, J.M. (2002). Clinical practice of cognitive therapy with children and adolescents: The nuts and bolts. New York: The Gilford Press.
• Ginsberg, R.E. (2014). Effects of problem relevant humor on anxiety, symptom acceptance,and behavioral engagement in socially anxious young adults. http://search.proquest.com/pqdtglobal/results/7D565D41C408429APQ/1?accountid=13654 adresinden 18 Haziran 2018 tarihinde edinilmiştir.
• Hayward, C., Varady, S., Albano, A.M., Thienemann, M., Henderson, L., Schatzberg, A.F.(2000). Cognitive-behavioral group therapy for social phobia in female adolescents: Results of a pilot study. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry , 39(6), 721-726.
• Hullu, E., Sportel, B. E., Nauta, M. H., & Jong, P. J. (2017). Cognitive bias modification and CBT as early interventions for adolescent social and test anxiety: Two-year follow-up of a randomized controlled trial. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 55, 81-89.
• Kashdan, T. B., & Herbert, J. D. (2001). Social anxiety disorder in childhood and adolescence: Current status and future directions. Clinical Child and Family Psychology Review, 1, 37-60.
• Kerns, C. M., Read, K. L., Klugman, J., & Kendall, P. C. (2013). Cognitive behavioral therapy for youth with social anxiety: Differential short and long-term treatment outcomes. Journal of anxiety disorders, 27(2), 210-215.
• Lefcourt, H. M., Davidson, K., Shepherd, R., Phillips, M., Prkachin, K., & Mills, D. (1995). Perspective-taking humor: Accounting for stress moderatio. Journal of Social & Clinical Psychology, 14(4), 373–391.
• McAleavey, A. A., Castonguay, L. G., & Goldfried, M. R. (2014). Clinical experiences in conducting cognitive-behavioral therapy for social phobia. Behavior Therapy, 45(1), 21-35.
• Oral, G. (2004). Ergenlikte Mizah Ölçeği. Eğitim ve Bilim, 29(133), 20-27.
• O'Toole, M. S., Watson, L., Rosenberg, N. K., & Berntsen, D. (2018). Changes in perceived centrality of anxious events following cognitive behavioral therapy for socialanxiety disorder and panic disorder. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 59, 150-156.
• Özbay, Y., & Palancı, M. (2001). Sosyal Anksiyete Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. VI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 5-7 Eylül 2001, ODTÜ, Ankara.
• Özel, K. (2015). Ben değeri tiryakiliği. İstanbul: Galata Yayınları.
• Rapee, R.M., Spence, S.h., Cobham, V., & Wignall, A. (2000) Kaygılı çocuğa yardım: Anne babalar için aşamalı klavuz. Ankara. Özkan Matbaacılık.
• Samson, A. C., Lackner, H. K., Weiss, E. M., & Papousek, I. (2012). Perception of other people’s mental states affects humor in social anxiety. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 43(1), 625-631.
• Scaini, S., Belotti, R., Ogliari, A., & Battaglia M.(2016). A comprehensive meta-analysis of cognitive-behavioral interventions for social anxiety disorder in children and adolescents. Journal of Anxiety Disorders, 42, 105–112.
• Spence, S. H., Donovan, C. L., March, S., Kenardy, J., & Hearn, C. (2017). Generic versus disorder specific cognitive behavior therapy for social anxiety disorder in youth: A randomized controlled trial using internet delivery. Behaviour Research and Therapy, 90, 41-57.
• Stein, D.J. & Hollander, E.(2002.) Textbook of anxiety disorders. Washington DC: American Psychiatric Publishing.
• Tucker, R.P., Judah, M.R., O’Keefe, V.M., Mills, A.C., Lechner, W.V., Davidson, C.L. et al. (2013). Humor styles impact the relationship between symptoms of social anxiety and depression. Personality and Individual Differences, 55(7), 823827.
• Tükel, R. (2009). Anksiyete bozuklukları. I.B. Kulaksızoğlu, R. Tükel, A. Üçok, İ. Yargıç, O. Yazıcı (Eds). Psikiyatri içinde (58-90). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi.
• Türkçapar, H. (2012). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve uygulama. Ankara: HYB Yayınları.
• Ventis, W. L., Higbee, G., & Murdock, S. A. (2001). Using humor in systematic desensitization to reduce fear. The Journal of General Psychology, 128(2), 241-253