Hibrit Öğrenme Uygulamalarının Bazı Değişkenler Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Fen Bilimleri Dersi Madde Döngüleri ve Çevre Sorunları Konusu

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 3, 342 - 378, 29.12.2023

Merve Erdoğan Ali Derya Atik

Öz

Bu çalışmanın amacı, sekizinci sınıf fen bilimleri dersi madde döngüleri ve çevre sorunları konusunun öğretiminde kullanılan hibrit öğrenme uygulamalarının öğrencilerin akademik başarı, tutum ve motivasyonlarına olan etkisini incelemektir. Çalışmanın modeli karma desenlerden yakınsak paralel desendir; nicel ve nitel veriler eş zamanlı olarak toplanmıştır. Nicel verilerin toplanmasında yarı deneysel desen, nitel verilerin toplanmasında durum çalışması kullanılmıştır. Nicel veriler için çalışma grubu 49 (deney grubu 26, kontrol grubu 23 öğrenci) öğrenciden, nitel veriler için çalışma grubu yedi öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada nicel veri toplama araçları olarak başarı testi, fen motivasyon ölçeği ve fene yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır. Nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşme ve araştırmacı günlüklerinden elde edilmiştir. Çalışmanın uygulaması altı hafta sürmüştür. Nicel veriler karşılaştırmalı istatistiki analiz yöntemleri ile, nitel veriler ise içerik analizi ile analiz edilmiştir. Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden yürütülen online çalışmalar ve sınıf içi etkinlikler (hibrit öğrenme uygulamaları) geleneksel yöntemlere göre öğrencilerin konu başarısını istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttırmıştır. Öğrenciler EBA üzerinden yürütülen online çalışmalar ve sınıf içinde yürütülen etkinlikler hakkında kullanışlılık, öğreticilik ve duyuşsal alanlarda görüş bildirmiştir. EBA, hibrit öğrenme uygulamaları için uygun bir araç olarak kullanılabilir. Öğretmenler EBA içeriklerini ve sınıf içi etkinlikleri geliştirerek öğrencilerin başarısını, fen motivasyonlarını arttırabilirler.

Anahtar Kelimeler

Hibrit öğrenme, fen başarısı, tutum, motivasyon, madde döngüleri ve çevre sorunları

Investigation of the Effect of Hybrid Learning Practices on Some Variables: Matter Cycles and Environmental Problems Subjects in Science Lesson

Öz

: The study aims to investigate the effects of the hybrid learning practices used in teaching 8th-grade science courses, the subject of matter cycles, and environmental problems on students' academic achievement, attitudes, and motivations. The study model is the convergent parallel design of the mixed research designs: Quantitative and qualitative data were collected simultaneously. Quantitative data were collected using a quasi-experimental research design, and qualitative data were collected using a case study. For quantitative data, the study group consisted of 49 eighth-grade students (26 students in the experimental group and 23 students in the control group), while the study group consisted of seven students for qualitative data. The achievement test, the science motivation scale, and the attitude toward science scale are quantitative data collection tools. Semi-structured interviews and researchers’ diaries were used to gather qualitative data. The study process lasted six weeks. Quantitative data were analyzed by comparative statistical analysis methods, and qualitative data were analyzed by content analysis. Online studies and in-class activities (hybrid learning practices) carried out over the Education Information Network (EBA) increased students’ subject achievement statistically compared to the traditional methods. Students expressed their opinions on the usefulness, instructional, and affective aspects of the online studies and classroom activities carried out through EBA. EBA can be used as a suitable tool for hybrid learning practices. Teachers can increase students' success and science motivation by developing EBA content and classroom activities.

Anahtar Kelimeler

Hybrid learning, science achievement, attitude, motivation, matter cycles and environmental problems

Kaynakça

• Akgündüz, D. ve Akınoğlu O. (2017). Fen eğitiminde harmanlanmış öğrenme ve sosyal medya destekli öğrenmenin öğrencilerin akademik başarılarına ve motivasyonlarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(191), 69-90. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.6444
• Aksoğan, M. ve Özdemir, O. (2022). Tutum ve motivasyonun akademik başarı üzerindeki etkilerinin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 207-222.
• Alhan Sungur, S. ve Şimşek, Ü. (2020). Fen bilimleri öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgileri üzerine harmanlanmış öğrenme ortamının etkisi: özel öğretim yöntemleri-II. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(6), 2305-2318. https://doi.org/10.24106/kefdergi.833540
• Altun, E., Uzunboylar, O. ve Çobanoğlu Ateş, A. (2017). Çevrimiçi öğrenme hazır bulunuşluk, tutum ve algılanan çevrimiçi sosyalliğin iş birlikli harmanlanmış bir derste incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1218-1229. https://doi.org/10.17755/esosder.292310
• Aydoğan, E., Atik, A. D., Dikmen, E. Ş., & Erkoç, F. (2022). Development and usability testing of an educational mobile learning app for climate change and health impacts. Turkish Journal of Biochemistry. 47(3), 373–383. https://doi.org/10.1515/tjb-2020-0350
• Balaman, F. ve Tüysüz, C. (2011). Harmanlanmış öğrenme modelinin 7. Sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersindeki başarılarına, tutumlarına ve motivasyonlarına etkisinin incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 75-90.
• Blau, I., & Shamir-Inbal, T. (2017). Re-designed flipped learning model in an academic course: The role of co-creation and co-regulation. Computers & Education, 115, 69–81. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2017.07.014 Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi kitabı (14. Baskı). Pegem Akademi.
• Candaş, B., Kiryak, B., & Özmen, H. (2022). Developing prospective science teachers’ using of chemical knowledge with flipped learning approach in the context of environmental problems. Science Education International, 33(2), 192-202. https://doi.org/10.33828/sei.v33.i2.7
• Chen Hsieh, J. S., Wu, W. C. V., & Marek, M. W. (2017). Using the flipped classroom to enhance EFL learning. Computer Assisted Language Learning, 30(1-2), 1–21. https://doi.org/10.1080/09588221.2015.1111910
• Cheng, S-C., Hwang, G-J., & Lai, C-L. (2020). Critical research advancements of flipped learning: a review of the top 100 highly cited papers. Interactive Learning Environments, 1-17. https://doi.org/10.1080/10494820.2020.1765395
• Chung, C. J., Lai, C. L., & Hwang, G. J. (2019). Roles and research trends of flipped classrooms in nursing education: a review of academic publications from 2010 to 2017. Interactive Learning Environments, 1-22. https://doi.org/10.1080/10494820.2019.1619589
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. Routledge.
• Creswell, J. (2013). Qualitative ınquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd edition) Sage.
• Creswell, J. (2014). Karma yöntem araştırmalarına giriş. (Çeviri Editörü: Prof. Dr. Mustafa Sözbilir, 2017). Pegem Akademi.
• Çetinkaya, M. (2017). Fen eğitiminde modelleme temelinde düzenlenen kişiselleştirilmiş harmanlanmış öğrenme ortamlarının başarıya etkisi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 287-296. Çokluk, Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(1), 95-107.
• Çukurbaşı, B., & Kıyıcı, M. (2018). High school students’ views on the PBL activities supported via flipped classroom and LEGO practices. Journal of Educational Technology & Society, 21(2), 46–61.
• Debbağ, M. ve Yıldız, S. (2020). Ters-yüz edilmiş sınıf modelinin öğretmenlik meslek bilgisi dersinde kullanılması: tutum ve öz-yeterlik inançları üzerindeki etkileri. Bartın University Journal of Faculty of Education, 9(3), 645-665.
• Diaz, J., Saldana, C., & Avila, C. (2020). Virtual world as a resource for hybrid education. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 15(15), 94-109. https://doi.org/10.3991/ijet.v15i15.13025
• Doğan, M. (2019). Creative marginality: Innovation at the intersections of social sciences. Routledge.
• Driscoll, M. (2002). Blended learning: let's get beyond the hype. LTI Newsline. Learning & Training Innovation.
• Dursun, C. (2018). Sosyal medya destekli harmanlanmış öğrenme yönteminin öğrencilerin matematik başarılarına ve öz yeterlik algılarına etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 524592).
• Filiz, S. ve Gökmen, F. (2022). Pandemi sürecinde ortaokul öğretmenlerinin online eğitimden yüz yüze eğitime geçişlerde yaşananlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(2), 297-2-326. https://doi.org/10.51725/etad.1134572
• Graham, C. R. (2006). Blended learning systems: Definition, current trends, and future directions In CJ Bonk & CR Graham (Eds.), The handbook of blended learning: Global perspectives, local designs (pp. 3–21). John Wiley & Sons.
• Gürdoğan M. ve Bağ H. (2020). Harmanlanmış öğrenme ortamlarının akademik başarı ve fen öğrenmeye yönelik motivasyona etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 139-158.
• Hayırsever, F. ve Orhan, A. (2018). Ters yüz edilmiş öğrenme modelinin kuramsal analizi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 572-596. https://doi.org/10.17860/mersinefd.431745
• Hew, K. F., & Lo, C. K. (2018). Flipped classroom improves student learning in health professions education: a meta-analysis. BMC medical education, 18(1), 38. https://doi.org/10.1186/s12909-018-1144-z
• Hiğde, E. ve Aktamış, H. (2021). Probleme dayalı harmanlanmış öğrenme ortamının etkililiğinin ve öğrencilerin tutumlarının incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 82-103, 2021. https://doi.org/10.52826/mcbuefd.884752
• Horn, M. B., & Staker, H. (2017). Blended: Using disruptive innovation to improve schools. John Wiley & Sons.
• Hwang, G. J., & Lai, C. L. (2017). Facilitating and Bridging Out-Of-Class and In-Class Learning: An Interactive E-Book-Based Flipped Learning Approach for Math Courses. Journal of Educational Technology & Society, 20(1), 184-197.
• Hwang, G. J., Yin, C., & Chu, H. C. (2019). The era of flipped learning: promoting active learning and higher order thinking with innovative flipped learning strategies and supporting systems. Interactive Learning Environments, 27(8), 991-994. https://doi.org/10.1080/10494820.2019.1667150
• Işın, O., Akcay, H. ve Kapıcı, H. O. (2020). Fen Ögrenme Motivasyon Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 505-529. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.24
• Kadirhan, M. ve Korkmaz, Ö. (2020). EBA içerikleriyle harmanlanmış öğretim uygulamasının öğrencilerin fen bilimleri dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 64-75. https://doi.org/10.24315/tred.529721
• Karabulut-Ilgu, A., Jaramillo Cherrez, N., & Jahren, C. T. (2018). A systematic review of research on the flipped learning method in engineering education. British Journal of Educational Technology, 49(3), 398–411. https://doi.org/10.1111/bjet.12548
• Karagöz, F. ve Korkmaz, S. D. (2015). Fen ve Teknoloji dersinde web destekli öğretim yönteminin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına etkisi. Electronic Turkish Studies, 10(11), 927-948. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8686
• Karamustafaoğlu, S. ve Bezci, M. (2022). Ters yüz sınıf modeli ve fen eğitiminde kullanımı: Katı basıncı. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 7(17), 83-100. https://doi.org/10.46872/pj.458
• Keçeci, G., ve Kırbağ Zengin, F. (2015). Ortaokul öğrencilerine yönelik tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Journal of Educational Studies, 2(2), 143-168.
• Khan, B. H. (Ed.). (2005). Managing e-learning: Design, delivery, implementation, and evaluation. IGI Global.
• Kılıç, A., Aydemir, S. ve Kazanç, S. (2019). Teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) temelli harmanlanmış öğrenme ortamının fen bilimleri öğretmen adaylarının TPAB ve sınıf içi uygulama becerilerine etkisi. Elementary Education Online, 18(3), 1208-1232. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.611493
• Kong, S. C. (2015). An experience of a three-year study on the development of critical thinking skills in flipped secondary classrooms with pedagogical and technological support. Computers & Education, 89, 16-31. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2015.08.017
• Li, K. C., Lee. L. YK., Wong. SL., Yau, I. SY. Y., & Wong, B. TM. (2018) Effects of mobile apps for nursing students: learning motivation, social interaction and study performance, Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 33(2), 99-114. https://doi.org/10.1080/02680513.2018.1454832
• Lin, H. C., & Hwang, G. J. (2018). Research trends of flipped classroom studies for medical courses: A review of journal publications from 2008 to 2017 based on the technology-enhanced learning model. Interactive Learning Environments, 27(8), 1011-1027. https://doi.org/10.1080/10494820.2018.1467462
• Lo, C. K., & Hew, K. F. (2017). A critical review of flipped classroom challenges in K-12 education: Possible solutions and recommendations for future research. Research and Practice in Technology Enhanced Learning, 12(4). https://doi.org/10.1186/s41039-016-0044-2
• Maxwell, C. (2016). What blended learning is-and isn’t. BLU: Blended Learning Universe. Retrieved from http://www.blendedlearning.org/what-blended-learning-is-and-isnt/
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Sage. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4% B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf adresinden erişilmiştir.
• Nacaroğlu, O., Bektaş, O. ve Kızkapan, 0. (2020). Madde döngüleri ve çevre sorunları konusunda başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 36-51. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3374
• Nganji, J. T. (2018) Towards learner-constructed e-learning environments for effective personal learning experiences. Behaviour & Information Technology, 37(7), 647-657. https://doi.org/10.1080/0144929X.2018.1470673
• Nja, C. O., Orim, R. E., Neji, H. A., Ukwetang, J. O., Uwe, U. E., & Ideba, M. A. (2022). Students’ attitudes and academic achievement in a flipped classroom. Heliyon, 8, 1-14. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e08792
• Ocak, M. A. ve Dikmen, H. C. (2019). Harmanlanmış öğrenme ortamında mobil programlama eğitimine katılan öğrencilerin görüşlerinin incelenmesi. SDU International Journal of Educational Studies, 7(1),147-166. https://doi.org/10.33710/sduijes.664026
• Özdamar, K. (2013). SPSS ile biyoistatistik (9. baskı). Nisan Kitabevi.
• Palancı, E. ve Kalender, S. (2022). Web destekli 5E öğrenme modelinin 6. sınıf fen bilimleri dersinde uygulanışına yönelik öğrenci görüşleri. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 3(5), 51-73. https://doi.org/10.51503/gpd.1098585
• Pallant, J. (2017) SPSS Kullanma Kılavuzu, Çev: Sibel Balcı ve Berat Ahi, 2. Baskı, Anı Yayıncılık.
• Solak, B. (2021). Ters yüz edilmiş öğrenme modelinin fen bilimleri dersinde kullanılması: maddenin ısı ile etkileşimi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 662993).
• Shih, W. L., & Tsai, C. Y. (2017). Students’ perception of a flipped classroom approach to facilitating online project-based learning in marketing research courses. Australasian Journal of Educational Technology, 33(5), 32-49. https://doi.org/10.14742/ajet.2884
• Shyr, W. J., & Chen, C. H. (2018). Designing a technology-enhanced flipped learning system to facilitate students’ self-regulation and performance. Journal of Computer Assisted Learning, 34(1), 53-62. https://doi.org/10.1111/jcal.12213
• Tan, Ş. (2016). SPSS ve Excel uygulamalı temel istatistik-1. Pegem Akademi.
• Teddlie, A., & Tashakkori, A. (2015). Karma yöntem araştırmalarının temelleri. (Çev. Edit. Yüksel Dede ve Selçuk Beşir Demir). Anı Yayıncılık.
• Tsay, C. H. H., Kofinas, A., & Luo, J. (2018). Enhancing student learning experience with technology-mediated gamification: An empirical study. Computers & Education, 121, 1-17. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2018.01.009
• Turan, Z. (2023). Evaluating whether flipped classrooms improve student learning in science education: A systematic review and meta-analysis. Scandinavian Journal of Education Research, 1, 1-19. https://doi.org/10.1080/00313831.2021.1983868
• Ugwuanyi, C. S. (2022). Developing sound knowledge of basic science concepts in children using flipped classroom: A case of simple repeated measures. Education and Information Technologies, 27, 6353-6365. https://doi.org/10.1007/s10639-021-10850-3
• Ulla, M. B., & Perales, W. F. (2022). Hybrid teaching: Conceptualization through practice for the post Covid-19 pandemic education. Frontiers in Education, 7(1), 1-8. https://doi.org/10.3389/feduc.2022.924594
• United Nations [UN]. (2015). Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015. Retrieved from https://www.un.org/en/development/desa/population/migration/ generalassembly/docs/glob alcompact/A_RES_70_1_E.pdf
• Uzunboylu, H., & Karagozlu, D. (2017). The emerging trend of the flipped classroom: A content analysis of published articles between 2010 and 2015. Revista de Educación a Distancia, 54, 1-13. http://dx.doi.org/10.6018/red/54/4
• Ünsal, H. (2012). Harmanlanmış öğrenmenin başarı ve motivasyona etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 1-27.
• Wang, Y. H. (2017). Integrating self-paced mobile learning into language instruction: impact on reading comprehension and learner satisfaction. Interactive Learning Environments, 25, 397-411. https://doi.org/10.1080/10494820.2015.1131170
• Yalçın, B. (2020). Harmanlanmış öğrenme ortamında 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme düzeylerinin araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 612298).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Ö. (2018). Fen öğretiminde harmanlanmış öğrenme: avantajlar ve alışkanlıklar. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 11(3), 2111-2121. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.439414
• Zainuddin, Z., & Halili, S. H. (2016). Flipped classroom research and trends from different fields of study. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 17(3), 313-340. https://doi.org/10.19173/irrodl.v17i3.2274