Doğum şekline göre doğum sonu konfor ve ağrıyı felaketleştirme düzeyi arasındaki ilişki

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 3, 399 - 409, 20.12.2024

Sidika Özlem Cengizhan , Emine İbici Akça , Nilay Gökbulut

Öz

Amaç: Araştırma doğum şekline göre doğum sonu konfor ve ağrıyı felaketleştirme düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel tipte olan araştırma Türkiye’nin Güneydoğusunda yer alan bir ilin Devlet Hastanesinde doğum yapan 287 lohusa ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri “Doğum Sonu Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Doğum Sonu Konfor Ölçeği (DSKÖ)” ve “Ağrıyı Felaketleştirme Ölçeği (AFÖ)” ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirmesinde tanımlayıcı istatistikler, ki-kare testi, bağımsız gruplarda t testi, Mann-Whitney U testi ve pearson korelasyon testleri kullanılmıştır. Bulgular: Vajinal doğum yapan lohusaların DSKÖ’den aldıkları toplam puan ortalamaları 123.37±16.75, AFÖ’den aldıkları toplam puan ortalamaları 14.06±9.22’dir. Sezaryen ile doğum yapan lohusaların DSKÖ’den aldıkları toplam puan ortalamaları 114.40±14.51, AFÖ’den aldıkları toplam puan ortalamaları ise 23.78±11.59’dur. Lohusaların doğum şekli ile DSKÖ ve AFÖ toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p<0.001). Ayrıca doğum şekli farketmeksizin lohusaların ağrıyı felaketleştirme düzeyleri ile doğum sonu konfor düzeyleri arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı zayıf bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Bu araştırmada; vajinal doğum yapan lohusaların sezaryen ile doğum yapanlara göre doğum sonu konfor düzeylerinin yüksek, ağrıyı felaketleştirme düzeylerinin ise düşük olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca lohusaların ağrıyı felaketleştirme düzeyleri arttıkça doğum sonu konfor düzeylerinin azaldığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ağrıyı felaketleştirme, konfor, lohusa, sezaryen, vajinal doğum

Relationship between postpartum comfort and pain catastrophizing level according to mode of delivery

Öz

Aim: The research was carried out to evaluate the relationship between the mode of delivery and postpartum comfort and pain catastrophizing levels postpartum comfort and pain catastrophizing levels according to mode of delivery. Methods: This cross-sectional study was conducted with 287 postpartum mothers who gave birth in the State Hospital of a province located in the Southeast of Turkey. The data of the study were collected with the "Postpartum Introductory Information Form", "Postpartum Comfort Questionnaire (PPCQ)" and "Pain Catastrophizing Scale (PCS)". Descriptive statistics, chi square test, independent groups t test, Mann-Whitney U test and Pearson correlation tests were used to evaluate the data. Results: The total mean score of postpartum women who gave birth vaginally from the PPCQ was 123.37±16.75, and the total mean score of the PCS was 14.06±9.22. The total mean score of postpartum women who gave birth by cesarean section from the PPCQ was 114.40±14.51, and the total mean score of the PCS was 23.78±11.59. A statistically significant difference was determined between the delivery mode of the postpartum women and the total mean scores of the PPCQ and PCS (p<0.001). Additionally, regardless of the mode of delivery, a negative, statistically significant weak correlation was found between pain catastrophizing levels and postpartum comfort levels of postpartum women (p<0.05). Conclusion: In this research; it has been determined that postpartum comfort levels of postpartum women who gave birth vaginally were higher and their pain catastrophizing levels were lower than those who gave birth by cesarean section. Additionally, it has been found that as the level of pain catastrophizing of postpartum women increases, their postpartum comfort level decreases.

Anahtar Kelimeler

Pain Catastrophizing, comfort, postpartum women, cesarean section, vaginal birth

Kaynakça

• Berkiten Ergin A. Doğum ve Doğumun Tarihçesi. N. Kömürcü (Ed.), Doğum Ağrısı ve Yönetimi. (2.Baskı, s. 2-19). Nobel Tıp Kitabevleri; 2013.
• Kurt Can E, Ejder Apay S. Doğum şekli: doğum sonu konfor ve doğumdan memnuniyet düzeylerini etkiler mi?. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2020;8(3):547-565 . https://doi.org/10.33715/inonusaglik.753497.
• Sönmez CI, Sivaslıoğlu AA. Gebe Kadınların Doğum Şekli Tercihi ve Bunları Etkileyen Faktörler. Konuralp Tıp Dergisi. 2019;11(3):369-376.
• Ünal E, Kaya Şenol D. Primipar Annelerde Doğum Şeklinin Doğum Sonu Konfor ve Emzirme Başarısına Etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2022;5(2):158-165.
• Akgün M, Akpinar A, Yangın H, Boz I. The Effect of Birth Types on Postpartum Comfort Level in Pregnant Women. Akd Med J. 2023;9(3):232 – 240 https://doi.org/10.53394/akd.1030089
• Kolcaba K. Comfort theory and practice: A vision for holistic health care and reearch. New York: Springer Publishing Company; 2003.
• Lin Y, Zhou Y, Chen C. Interventions and practices using Comfort Theory of Kolcaba to promote adults’ comfort: an evidence and gap map protocol of international effectiveness studies. Syst Rev. 2023;12,33. https://doi.org/10.1186/s13643-023-02202-8.
• Akgün Ö, Duran Aksoy Ö. Determination of mothers’ postpartum comfort levels and affecting factors. J Contemp Med. 2020;10(3):385-393. https://doi.org/10.16899/jcm.695648
• Çapık A, Özkan H, Apay SE. Determination of affecting factors and postnatal comfort levels of postpartum women. Dokuz Eylul University E-Journal of Nursing Faculty. 2014;7(3):186-92.
• Söker F, Şolt Kırca A. The Effect of delivery method on optimality level and postpartum comfort in primiparous women. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2023;20,100231. https://doi.org/10.1016/j.eurox.2023.100231
• Aksoy Derya Y, Akça E, Kamalak H, Gökbulut N. Doğum Sayısı, doğum şekli ve gebeliğin planlı olma durumunun lohusalarda posttravmatik gelişim ve konfora etkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;14(3):366-377. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.828603
• Sis Çelik A, Çelik EC. Doğum Yöntemi ve Doğumdaki Anestezi Türü Doğum Sonrası Konfor Düzeyini Etkiler mi?. JAREN. 2020;6(1):97-108.
• Wang J, Lu X, Wang C, Li X. The effectiveness of delivery ball use versus conventional nursing care during delivery of primiparae. Pakistan Journal Of Medical Sciences. 2020;36(3):550–554. https://doi.org/10.12669/pjms.36.3.1440
• Declercq E, Cunningham DK, Johnson C, Sakala C. Mothers' reports of postpartum pain associated with vaginal and cesarean deliveries: results of a national survey. Birth (Berkeley, Calif.). 2008;35(1):16–24. https://doi.org/10.1111/j.1523-536X.2007.00207.x
• Pereira TRC, Souza FG, Beleza ACS. Implications of pain in functional activities in immediate postpartum period according to the mode of delivery and parity: an observational study. Brazilian J Phys Ther. 2017;21(1):37–43. https://doi.org/10.1016/j.bjpt.2016.12.003
• Işık G, Egelioğlu Cetişli N, Başkaya VA. Doğum Şekline Göre Annelerin Postpartum Ağrı, Yorgunluk Düzeyleri ve Emzirme Öz-Yeterlilikleri. DEUHFED. 2018;11(3):224-232.
• Imarengiaye CO, Akhideno I, Omoifo EC. Characteristics of postpartum pain associated with vaginal and caesarean births. West Afr J Med. 2014;33(1):3–6.
• Flink IK, Mroczek MZ, Sullivan MJ, Linton SJ. Pain in childbirth and postpartum recovery: the role of catastrophizing. European Journal Of Pain (London, England),.2009;13(3):312–316. https://doi.org/10.1016/j.ejpain.2008.04.010
• Dehghani M, Sharpe L, Khatibi A. Catastrophizing mediates the relationship between fear of pain and preference for elective caesarean section. European Journal of Pain (London, England). 2014;18(4):582–589. https://doi.org/10.1002/j.1532-2149.2013.00404.x
• Öztürk R, Yağız R, Er Güneri S. Doğum Yapan Kadınların Konfor ve Taburculuğa Hazır Oluşluk Düzeylerinin İncelenmesi. Batı Karadeniz Tıp Dergisi. 2021;5(2):272-280.
• Open Source Epidemiologic Statistics for Public Health Version. 3.01 [Internet]. OpenEpi. Sample Size for a Proportion or Descriptive Study. Erişim Adresi: https://www.openepi.com/SampleSize/SSPropor.htm
• Özöztürk S, Aluş Tokaş M, Aypar Akbağ NN, Ekinci F. Doğum Şekli ve Pariteye Göre Doğum Memnuniyeti ile Doğum Sonu Konfor İlişkisi. TJFMPC. 2022;16(1):179-188.
• Kolcaba KY. Holistic comfort: operationalizing the construct as a nurse-sensitive outcome. ANS. Advances in Nursing Science. 1992;15(1):1–10. https://doi.org/10.1097/00012272-199209000-00003.
• Kuğuoğlu S, Karabacak Ü. Genel Konfor Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2008;16(61):16-23.
• Karakaplan S, Yıldız H. Doğum sonu konfor Ölçeği Geliştirme Çalışması . Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3(1):55-65.
• Sullivan MJL, Bishop SR, Pivik J. The pain catastrophizing scale: Development and validation. Psychol Assess. 1995;524-532.
• Süren M, Okan İ, Gökbakan AM, Kaya Z, Erkorkmaz Ü. Factors associated with the Pain Catastrophizing Scale and validation in asample of the Turkish population. Turkish Journal of Medical Sciences. 2014;4(4):104-108.
• Pınar G, Doğan N , Algıer L, Kaya N, Çakmak F. Annelerin doğum sonu konforunu etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi. 2009;36(3):184-190.
• Erkaya R, Türk R, Sakar T. Determining comfort levels of postpartum women after vaginal and caesarean birth. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2017;237:1526-1532.
• Kartal YA, Özsoy A, Üner K. Determination of postnatal comfort levels of puerperants in a public hospital and affecting factors. Int J Health Sci Res. 2018;8(3):206-212.
• Ugurlu M, Karakas Ugurlu G, Erten Ş, Caykoylu A. Validity of Turkish form of Pain Catastrophizing Scale and modeling of the relationship between pain-related disability with pain intensity, cognitive, and emotional factors. Psychiatry and Clin Psychopharmacology. 2017;27(2):189-196.
• Aslan Ş, Okumuş F. Primipar Kadınların Doğum Deneyim Algıları Üzerine Doğum Beklentilerinin Etkisi. HSP. 2017;4(1):32-40. https://doi.org/10.17681/hsp.287497
• Rocha MNMC, Knobel R, Arruda YLG, Nandi VL, Pereira JG, Velho MB. The pain reported by postpartum women in rooming-in according to the mode of delivery. BrJP. 2024;v.7:e20240007. https://doi.org/10.5935/2595-0118.20240007-en
• Kolcaba KY, Kolcaba RJ. An analysis of the concept of comfort. J Adv Nurs. 1991;16:1301-1310.