Arapça Gurbet/Göçmen Şiiri’nin Biçimsel Özellikleri

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 573 - 640, 31.12.2020

Abdelkarim Amın Mohamed Solıman

Öz

Şiirlerdeki biçimsel-yapısal özelliklerin araştırılmasının iki temel ilkesi bulunmaktadır. Bunlardan biri seçmek, diğeri vazgeçmektir. Biçimsel-yapısal özelliğin en iyi tanımı, seçimdir. Bu tanım, biçimsel-yapısal araştırma sahasında belirli bir şöhrete kavuşmuştur. Şiirdeki biçimsellik-yapısallık, dildeki kelimelerin özenle, kullanımlarının belirli bir bilinçle ve bu iki seçimde dilin inceliklerini gözetilerek seçilmesi işlemidir. Bir şiirin biçimsel-yapısal özelliklerini araştırmak, aslında metnin derinliklerinde saklı yalın anlamın ortaya çıkarılmasıdır. Bu araştırma sırasında; şairin şiirindeki ana vurguları, tematik motifleri, hedefleri ve gerekçeleri dikkate alınmalıdır.
Gurbet içerikli şiir türü, modern Arapça şiir akımları arasından, kendine özgü yapısal, biçimsel ve içeriksel özellikleriyle ayrışmaktadır. Bu ayrışmanın birden çok nedeni bulunmaktadır. Yurtdışına hicret bunlardan biridir. Örneğin Amerikaya göç ederek gurbet, fakirlik, ırkçılık-ayrımcılık yaşamak, anavatan topraklarına duyulan derin hasret ve can yakıcı özlem hayatı, bu şiir türünün ortaya çıkmasını tetiklemiştir. Gurbetçilerin yurtdışında olmaları, onların kendi ülkelerinin bağımsızlıklarıyla ve kültürleriyle ilgilenmelerini zayıflatmamış veya engelleyememiştir. Üstelik bu ilgi, kendi kültürleriyle yabancı kültürlerin kaynaşmasına da zemin hazırlamıştır. Özlem dolu gurbetten, süzülerek gelen karmaşık duygular ve yaşantılar, gurbetçilerin yazdıkları şiirlerin yapısal ve içeriksel özelliklerine yansımıştır. Yazılanlardaki açıklık ve sadelik eğilimi bunun göstergelerindendir. Ayrıca baskın milliyetçi bir karakter, yüksek ahlâkî-insanî özellikler yazılarına şekil vermiştir.
Bu araştırmanın temel amacı; Arapça gurbet şiirlerindeki birtakım yapısal-içeriksel özellikleri ele almaktır. İnceleme, bir giriş ve beş başlıktan oluşacaktır. Bunlar sırasıyla:
1- Haberî biçim
2- İnşâi biçim
3- Eylemle ifade etmek
4- Belirsizlikle ifade etmek
5- Tekrar

Anahtar Kelimeler

özellikler, şiir, arap gurbeti

Teşekkür

çOK tEŞEKKÜRLER

Kaynakça

• Abbas , İhsan , ve Nicm , Muhammad Yusuf . El-Şiiri El-Arabi fil-Mehcer Emrike El-Şemeliyyeh , Beyrut: Dâr sadr, 2.Bakı, 1967.
• Abdildeyim,Sabır . Edeb El- Mehcer ,Dârül-Maarif 1.Baskı, 1993.
• Abdil-Şehit, Sumuil, Fevzi El-Maluf , Seyratuh, Edebuh,Finunuh,Muesesit Novul, Beyrut: 1.Baskı,1971.
• Abdül Müttalip , Muhammad, El-Belağa El-Arabiyye , Kıra Seniye , El-Kahire: Lonciman , 1997.
• Abdül Müttalip, Muhammad , El-Belağa ve-Uslubiyye , lonciman 1.Baskı , 1994.
• Arida,Nesib.El-Ervah El-Harra,Matbait Ceridit El-Ahlak New york:1946.
• el-Cebiri,Muhammed abid,bine El-Akl El-Arabi,El-Dârül,:Beyda, El-Merkez El-Sakafi El-Arabi198.
• Ced,Hasan,El-Edeb El Arabi Fil-Mehcer , Dârül-Tabea El-Mehemmediye , El-Kahire, 1.Baskı, 1963.
• el-Cürr, Akl ,Divan Aklil-cürr, Beyrut:Lübnan Dârül-Sakafe ,Baskısız 1946.
• el-Cürr,Şükr illeh , El-Ravafid , Mecellit El-Undulus El- Cedideh , Diyıceniro , 1934.
• Dayf, Şavki,El-Belğa Tatvir ve Tarih , Dârül-Maarif, Dokuzuncu Baskı 1962.
• Ebu Madi, ilya , El-Cedevil , Beyrut :Dârül-İlmi lilmeleyin , , Baskı 9, 1972.
• Ebu Madi, ilya ,El-Hemail, el-Heye el-Amme likusur El-sakafe ,El-Kahire: 2004 .
• Ebul-Fadl ,el-Velid, ( ilayas Abdullah tımah ) , Raceahu vekaddemahu leh ,Corj Masrû Beyrut:Dârül-sakafa , 1981.
• Eyyüp , Raşid ,Eğani El-Derviş , El-Matbaa El-Suriye El-Amrikiyye ,New york:1982.
• Eyyüp , Raşid,hiye Eddünye ,Divan şiir, New York, Amrika, Baskısız, 1939.
• Fadl , Salah, NazriyyeEl Bineiyyeh , Mektebit El-encilu El -Masrıyyeh , El-Kahire: 1998.
• Filistin, Vedi , El-Arabi Fil Mehcer El-Amriki, Beyrut:Dârül-İlmi Lilmeleyin, 2.Baskı , 1993.
• Ferhat, İlyas el- Harif,Divan Şiiri,Sen Baulu , el- Barazil ,Baskısız1954.
• Ferhat,İlyas ,el-Rabi, Divan Şiiri, Sen Baulu, el-Barazil, Baskısız 1954.
• Ferhat, İlyas, el-Sayf ,Divan Şiiri, Sen Baulu, el-Barazil, Baskısız 1954 Fuad , Nimet Ahmed , Asis El-Şiiril-Hadis ,el-Kahire Dârül-Fikril-Arabi , 1931.
• el-Hac ,Nime,Divan Nimetül-hac,El-Matbatül Ticariye El-Suriye El-Amrikiyye , Newyork,1.cüz,ts.
• Haddat , Nüdra . Evrakal-Harif ,New York ,Matbaait,Tarbiyye,Baskısız 1941.
• Hasan, Mohamed Abdülğani. El-şiril-Arabi Fil-Mehcer, Mektebetil-Haneci, El-Kahire:1955.
• Hedderah, Mustafa , El-Tecdid Fi Şiiril-Mehcer , Dârül- Fikril-Arabi , 1.Baskı , 1977.
• el-Huri, Kaysar Selim , Divani-Şairil-Medeni , Dimşak , Mataabi vizarit El-Sakafe Vel-İrşedil-Kavmi, 1966.
• el- Huri, Raşit Selim, Divan el-Karavi, Beyrut:,Dârül-Mesire, Baskısız 1978.
• İbn Akil, İbn Şarh İbn Akil ale elfiyyet melik, mektebit el-Kahire :Dârül-tiras , 1980.
• İbn Hişam , Cemal El-dini , muğanni El-lebib an kuütbil-earib , THK:mazin El-Mubarak, ve Muhammed ale Hamdullah , Dimaşk:Dârül-fikir , 1.Baskı , 1964.
• Kansal , Zeki, El-Sehem ,Divan Şiiri buyins Eirs , El-Arjantin, 3.Baskı,1935.
• Kansal, İlyas , Ale Mezbah El-Vataniyye , İlyas Kansal Bevenis Eyirs , El-Arjantin, 1931.
• el-Mâlüf , Fevzi , Ale Basat El-Riyah (Melhemit Şairiyye), Dâr Sadır ,Beyrut: Dâr , 1958.
• el-Maluf, Fevzi, Divan Fevzi el-Maluf, Beyrut: Dâr el-Reyhani, Baskısız 1957
• el-Maluf, Riyad, Hayalet Divan Şiiri, Sen Baulu, el-Brazil, 1945.
• el-Maluf,Şafik, el-Ahlam, Divan Şiiri, Beyrut:Lübnan Baskısız 1957
• Mirze , Zuhir. Divan İlya Ebu Madi , Şair El-Mehcer El-Akbar Beyrut: Dârül-Avda, 1977.
• el-Mleike , Nezik, Kadaye El-Şiiril-Masir, Menşurat Beyrut: Dârül-Edeb , ,Lübnan, 1962.
• Murat, Naima , El-Asaba El-Undulusiyye , El-İskenderiyye, TS. Baskısız
• Menşeit El-Mearif , Naime , Mihail , Hemsil-Cefun , Beyrut: Muesesit Nufil , 5.Baskı , 1988.
• el-Nauri , İsi, Edeb, Edeb El-Mehcer ,Beyrut: Dârül-Meearif ,2.Baskı , 1963.
• el-Nuhi , Muhammet Kadiyye El-Şiiri-l-Cedidid Dârül-Fikril-Arabi , 2.Baskı, 1976.
• el-Rummeni , Ebül-Hasen, Meani El-Huruf , THK:AbdülFettah İsmail Şelebi ,Beyrut: Dârü Nahdit Mısır, , Kahire:1999.
• Seyyid , Şefî, El-Bahs El-Belaği İndel Arap Tesıl ve Takyyin, Dârül-Mearif , 2.Baskı, 1996.
• Sıdh, Corj,Hikeye muğtarab Fi Divanil Şiir , Corj sıdh , Beyrut:Dâr Mecellit Şiir, 1. Baskı, 1960.
• Sibuyeh,El-Kitap , THK veşarh, Abdülselam Muhammed Hârun , El-haya El-Masriyye El-amme lilkutteb, 1979.
• el-Taraiblisi, Muhammed El-Hedi , Hasais El-üslup Fil-Şavkiyyet , El-Meclis El- Ale Lil-Sakafa , El-Kahire , 1996.
• Uridn, Azize , El-Kavmiyye Vellinseniyye Fil-Şiiril-Mehcer El-Cenubi, El-Dârül-Kavmiyeh L,l-Tabiah Vel- Neşr, .
• Zeyid , Ali Aşri, An Dine Kside Elo-Hadise , Mektebetil-Şebeb , El-Kahire,1997