Kayısı ve Kiraz Çiçek Tomurcukları Üzerine Kış Donlarının Etkileri

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 45 - 50, 20.01.2016

Elif Erdem Mehmet Aşkın Hasan Sarısu

Öz

Kayısı ve kiraz yetiştiriciliği ile Türkiye dünya meyve üretiminde önemli bir yere sahiptir. Sert çekirdekli meyveler içerisinde yer alan kayısı ve kiraz yetiştiriciliğini etkileyen en önemli faktörlerin başında yıl içerisindeki sıcaklık rejimi gelmektedir. Özellikle kış ve ilkbahar aylarında gerçekleşen düşük sıcaklıklar, yetiştiriciliğinin dağılımını ve üretim miktarı üzerine etkilidir. Bu çalışmada, ülkemiz kayısı ve kiraz üretimi bakımından önemli olan Isparta ilinde 2013 yılı ocak ayı içerisinde meydana gelen ve -12 oC’ye kadar düşen sıcaklıkların çiçek tomurcuklarında oluşturduğu zarar incelenmiştir. Araştırma sonucunda, farklı üretim bölgelerindeki 0900 Ziraat kiraz çeşidinde tomurcuk hasar oranları %13.63-56.77 arasında değişmiştir. Kayısı çeşitlerinden Şekerparede ortalama %43.93 oranında tomurcuk zararı görülürken, Hacıhaliloğlu kayısı çeşidinde bu oran % 66.70 olarak tespit edilmiştir. Ayrıca ağaçların farklı yön ve yüksekliklerinde değişen oranlarda tomurcuk hasar şiddeti meydana geldiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kayısı, kiraz, çiçek tomurcuğu, kış don zararı

The Effects of Winter Frosts on Sweet Cherry and Apricot Flower Buds

Öz

Turkey has an important place based on fruit production with apricot and cherry growing in world. The temperature regime in a year is one of the most important factors in stone fruit growing including apricot and sweet cherry. Especially, the low temperatures in winter and spring months are effective on the distribution of growing areas and production quantity. In this study, the damage on flower buds of apricots and cherries was examined when the temperatures fail down to -12 oC in January 2013. 0900 Ziraat sweet cherry bud damage was changed between 13.63% and 56.77% in different production areas. The damage on Şekerpare apricot variety was about 43.93% while it was 66.70% in Hacıhaliloğlu buds. In addition, different damage rates were determined in different heights and directions of the trees.

Anahtar Kelimeler

Apricot, sweet cherry, flower bud, winter frost damage

Kaynakça

• Ağaoğlu YS, Çelik H, Çelik M, Fidan Y, Gülşen Y, Günay A, Halloran N, Köksal Aİ, Yanmaz R, 1995. Genel Bahçe Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No:4, 369 s., Ankara.
• Andiç C, 1993. Tarımsal Ekoloji. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, No:106, 300 s., Erzurum.
• Anonim 2008. Bitkilerde ve Meyve Bahçesi Bitkilerinde Donma Hasarları Nasıl Engellenir? Dona/Donmaya Karşı Korunma Prensipleri. http://www.tartes.com.tr. Erişim: Kasım 2008.
• Anonim 2013. Isparta Meteoroloji Müdürlüğü Kayıtları.
• Aşkın MA, 1989. Meyvecilikte Soğuklama İhtiyacı ve Ekolojik Koşullar ile Pazar İsteklerine Uygun Olarak Çeşit Seçimi. ABAV Toplantısı Seminer Notu, Menemen-İZMİR.
• Burak M, Büyükyılmaz M, Öz F, 1993. Bazı Önemli Kiraz Çeşitlerinin Dona Mukavemetleri Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Sonuç Raporu, 20 s., Yalova.
• Dinh DL, Stosser R, 2004. Starch Accumulation in The Flower Organs in Apple from The Beginning of Flower Bud Differentiation Until Anthesis in Apple. Erwerbsobstbau 46(3): 81-86.
• FAO 2014. www.fao.org. Erişim Tarihi: Kasım 2015.
• Güneş NT, 2006. Frost Hardiness of Some Turkish Apricot Cultivars during the Bloom Period. HortScience 41(2):310-312.
• İmrak B, Küden AB, 2001. Şeftalilerde Soğuklara Dayanıklılıkla Karbonhidrat Düzeyi Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Ç.Ü.Z.F. Dergisi 16(2):9-16.
• Janes H, 2000. Winter Hardiness of Several Sweet Cherry Cultivars and New Selections. Proceedings of the International Conference Fruit Production and Fruit Breeding, Tartu, Estonia, 12-13 September, 2000, 128-131 pp.
• Kirichenko FP, 1989. Evaluation of the Winter Hardiness of Sweet Cherry Varieties in the South West of Rostov province. Sbornik Nauchnykh Trudov po Prikladnoi Botanike, Genetike i Selektsii 123: 42-45.
• Kuden AB, Kuden A, Paydas S, Kaska N, Imrak B, 1998. Bazı Ilıman İklim Meyve Tür ve Çeşitlerinin Soğuğa Dayanıklılığı Üzerinde Çalışmalar. Tr J. of Agriculture and Forestry 22(2): 101-109.
• Perry KB, 2001. Frost/Freeze Protection For Horticultural Crops. http://www.ces.ncsu.edu/. Erişim Tarihi: Aralık 2008.
• Rodrigo J, 2000. Spring Frosts in Deciduous Fruit Trees- Morphological Damage and Flower Hardiness. Scientia Horticulturae 85: 155-173.
• Sarısu HC, 2011. Elma Kültürü (Ed: Akgül H, Kaçal E, Öztürk FP, Özongun Ş, Atasay A, Öztürk G), Çevresel Faktörler. Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Yayınları. Yayın No: 37. 89-112 pp.
• Sarısu HC, Kaymak S, Aşkın MA, 2008. Effects of 2002-2003 Winter Freezes on ‘0900 Ziraat’ Sweet Cherry in Turkey. Acta Hort., 795(2): 695-698.
• Stergious BB, Howell GS, 1973. Evaluation of Viability Tests for Cold Stressed Plants. HortScience 98(4): 325-330.
• Thalheimer M, 2004. Protection of Apple Cultures Against Late Frosts - Methods and Perspectives. Laimburg Journal, 1: 41-46.
• Thompson M, 1996. Flowering, Pollination and Fruit Set. In: Webster AD and Looney NE (Eds), Cherries Crop Physiology, Production and Uses. Cab International, 223-241 pp.
• TÜİK 2013. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr. Erişim Tarihi: Aralık 2015.
• Willett MJ, Proebsting EL, Redman RE, 1994. Protecting Stone Fruit Flower Buds from Winter Freeze Damage. Hort Technology 4(1): 16-20.
• Yalçın S, 2008. Don Olayından Korunma Yöntemleri. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü. http://www.dmi.gov.tr/. Erişim Tarihi: Kasım 2010.