Speaking Skills in the Century of Türkiye Education Model: A New Pathway in the Middle School Turkish Curriculum

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 1, 1401 - 1432, 24.12.2025

Mehtap Özden , Funda Örge Yaşar

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1700258

Öz

This study examines how the skill of speaking is addressed in the 2024 Turkish Language Curriculum for Middle Schools, developed within the scope of the Century of Türkiye Education Model. Employing the document analysis design, a qualitative research method, the curriculum was evaluated through content analysis. Validity and reliability were ensured based on principles recommended for qualitative research. The findings indicate that speaking is not merely considered a linguistic competence, but rather a structured form of communication that serves cognitive, socio-emotional, and cultural development goals within the program. It is observed that the speaking skill is approached under two main dimensions: oral production and oral interaction. Furthermore, the program presents a holistic framework through its application principles, assessment strategies, and differentiation practices. By integrating cognitive and metacognitive strategies into the speaking process, supporting it through production workshops, and structuring it according to grade-level themes, the program aims to cultivate creative and effective speakers.

Anahtar Kelimeler

2024 secondary school Turkish curriculum , speaking skill , Turkish language education , The Century of Türkiye Education Model

Proje Numarası

Yoktur.

21. Yüzyılın Sesi: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programında Konuşma Becerisinin Yeni Yol Haritası

Öz

Çalışmada, 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında hazırlanan Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda konuşma becerisinin ele alınışı incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi deseni ile yapılan çalışmada, öğretim programı içerik analizi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmada geçerlilik ve güvenirlik, nitel araştırmalara yönelik önerilen ilkelere dayalı olarak sağlanmıştır. Bulgular, konuşma becerisinin yalnızca dil ile ilgili bir yeterlilik değil; aynı zamanda programda bilişsel, sosyal-duygusal ve kültürel gelişim aracı olarak yapılandırılmış bir iletişim şekli olduğunu göstermektedir. Konuşma becerisinin programda sözlü üretim ve etkileşim olmak üzere iki temel başlıkta ele alındığı görülmektedir. Ayrıca program; uygulama esasları, ölçme-değerlendirme ve farklılaştırma ilkeleriyle bütünsel bir yaklaşım sergilemektedir. Bilişsel ve üstbilişsel stratejilerin konuşma süreciyle bütünleştirilmesi, üretim atölyeleri ile desteklenerek sınıf seviyelerine uygun temalarla yapılandırılması ile öğrencilerin yaratıcı ve etkili konuşmacılar olarak yetişmeleri programda hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

2024 Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı , Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli , konuşma becerisi , Türkçe öğretimi

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada bilimsel, etik ve alıntı kurallarına uyulduğu; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifatın yapılmadığı, karşılaşılacak tüm etik ihlallerde “Millî Eğitim Dergisi ve Editörünün” hiçbir sorumluluğunun olmadığı, tüm sorumluluğun Sorumlu Yazara ait olduğu ve bu çalışmanın herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiş olduğu sorumlu yazar tarafından taahhüt edilmiştir.

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Yoktur.

Teşekkür

Bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Aktaş, E. (2021). 2019 Türkçe dersi öğretim programındaki (1-8. sınıflar) okuma kazanımlarının yaratıcı okumaya uygunluğu. Tarih Okulu Dergisi, 14(LII), 1758–1784. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.50041
• Alexander, R. (2008). Towards dialogic teaching: Rethinking classroom talk (4th ed.). Dialogos.
• Altunkeser, F., & Coşkun, İ. (2017). 2009 ve 2015 Türkçe dersi öğretim programlarının karşılaştırılması ve değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1, USOS 2016 Özel Sayısı), 114–135. https:// doi.org/10.24315/trkefd.366695
• Alver, M., & Sancak, Ş. (2016). 2015 Türkçe dersi öğretim programı hakkında öğretmen/öğretmen adayı ve öğretim elemanı görüşleri. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(14), 31–60. https://doi.org/10.7827/ TurkishStudies.9830
• Aydın, E. (2017). Türkçe dersi öğretim programlarının (2015 ve 2017) değerlendirilmesi. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(28), 41–66. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12476
• Aydın, H. (2024). Dijital çağın gölgesinde konuşmak: Yeni Türkçe programı konuşma kazanımlarında medya ve teknoloji izi var mı? Uluslararası Dil Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 15-28.
• Bağcı Ayrancı, B. (2016). Konuşma, konuşma eğitimi ve Türkçe programlarındaki yeri. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 4, 15–24.
• Banaz, E. (2024). 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ortaokul Türkçe dersi öğretim programının dijital okuryazarlık açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 279–290. https://doi. org/10.48066/kusob.1483671
• Baxter, P., & Jack, S. (2008). Qualitative case study methodology: Study design and implementation for novice researchers. The Qualitative Report, 13(4), 544–559.
• Bayburtlu, Y. S. (2015). 2015 Türkçe dersi öğretim programı ve 2006 Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(15), 137–158. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.8817
• Belet Boyacı, Ş. D., & Güner Özer, M. (2019). Öğrenmenin geleceği: 21. yüzyıl becerileri perspektifiyle Türkçe dersi öğretim programları. Anadolu Journal of Educational Sciences, 9(2), 708–738. https://doi. org/10.18039/ajesi.578170
• Black, P., & Wiliam, D. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 5(1), 7–74. https://doi. org/10.1080/0969595980050102
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/ QRJ0902027
• Bruner, J. (1996). The culture of education. Harvard University Press.
• Can, F., & Kardaş M. N. (2024). 2024 Türkçe dersi öğretim programlarının bilişsel ve üstbilişsel stratejiler açısından incelenmesi. İçtimaiyat, 8(Türk Eğitim Sisteminde Değişimler ve Yeni Eğilimler Özel Sayısı), 166–185. https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1533868
• Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage Publications.
• Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2018). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches. Sage Publications.
• Çalışkan, G. (2016). Türkçe dersi öğretim programı ve Türkçe ders kitapları: 5. sınıf Türkçe ders kitabına yönelik bir inceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 200–214. https://doi.org/10.16916/aded.93425
• Demir, T. (2022). Türkçe öğretimi için etkileşimsel bir yöntem: Kademeli sorumluluk aktarım modeli. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 50–60. https://doi.org/10.21666/muefd.1025897
• Deniz, S., & İzci, E. (2025). 2019 yılı ilkokul Türkçe dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerilerini destekleme düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri. Millî Eğitim, 54(246), 609–648. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1527497
• Direkci, B., Şimşek, B., & Uygun, M. (2020). Türkçe öğretmenlerinin Türkçe dersi öğretim programında (2019) yer alan okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 34–49.
• Durukan, E. (2013). Öğretmen görüşleri açısından Türkçe dersi öğretim programı kazanımları. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 2–14.
• Erdamar, G., & Barası, M. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından ortaokul Türkçe dersi öğretim programı. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 312–342. https://doi.org/10.37217/tebd.868788
• Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive–developmental inquiry. American Psychologist, 34(10), 906– 911. https://doi.org/10.1037/0003-066X.34.10.906
• Gutek, G. L. (2021). Philosophical, ideological, and theoretical perspectives on education (2nd ed.). Pearson.
• Güneş, F. (2025). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller (13. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Güzel, A., & Karadağ, Ö. (2013). Anlatma becerileri açısından “Türkçe dersi öğretim programına (6, 7, 8. sınıflar)” eleştirel bir bakış. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 45–52. https://doi.org/10.16916/aded.16019
• İşeri, K., & Baştuğ, M. (2016). Yeni Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. International Journal of Language Academy, 4(4), 17–35. https://dx.doi.org/10.18033/ijla.428
• Karadağ, Ö. (2012). Anlama becerileri açısından Türkçe dersi öğretim programına (6, 7, 8. sınıflar) eleştirel bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36(1), 97–110.
• Kaya, M., & Aydın, E. (2024). 2019 Türkçe dersi öğretim programı ile 2024 Türkçe dersi öğretim programının karşılaştırılması. Harran Maarif Dergisi, 9(1), 108–146. https://doi.org/10.22596/hej.1482003
• Koparan, B. (2022). Türkçe dersi öğretim programının (2019) çoklu okuryazarlık becerisi bağlamında incelenmesi. Elektronik Dil ve Eğitim Dergisi, 3(1), 1–14. http://dx.doi.org/10.29228/ejle.63817
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programı (5, 6, 7 ve 8. sınıflar).
• Melanlıoğlu, D. (2008). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim, 33(150), 64–73.
• Memiş, M., & Kalyoncu, M. R. (2024). 2024 ortaokul Türkçe dersi öğretim programı ile 2019 Türkçe dersi öğretim programının karşılaştırmalı incelenmesi. International Journal of Language Academy, 12(2), 176– 199. https://doi.org/10.29228/ijla.76352
• Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldaña, J. (2014). Qualitative data analysis: A methods sourcebook (3rd ed.). Sage Publications.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publications.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2018). Curriculum: Foundations, principles, and issues (7th ed.). Pearson.
• Özden, M., & Yaşar, E. (2021). Ortaokul Türkçe öğretim programının tarihsel gelişimi. S. Aslan, & N. D. Şimşek (Ed.ler), Türkçe öğretmeninin rehberi: Öğretim programı içinde (ss. 22–44). Anı Yayıncılık.
• Paris, S. G., & Winograd, P. (1990). How metacognition can promote academic learning and instruction. In B. F. Jones & L. Idol (Eds.), Dimensions of thinking and cognitive instruction (pp. 15–51). Lawrence Erlbaum Associates.
• Pratt, D. (1994). Curriculum planning: A handbook for professionals. Harcourt Brace College Publishers.
• Prior, L. (2003). Using documents in social research. Sage Publications. Ravitch, S. M., & Carl, N. M. (2019). Qualitative research: Bridging the conceptual, theoretical, and methodological. Sage Publications.
• Sönmez, V. (2023). Eğitim felsefesi (17. baskı). Anı Yayıncılık. Temizyürek, F., & Balcı, A. (2021). Cumhuriyet dönemi ilköğretim okulları Türkçe programları (3. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tomlinson, C. A. (2001). How to differentiate instruction in mixed-ability classrooms (2nd ed.). ASCD.
• Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Harvard University Press.
• Yıldırım, N. (2025). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programının (Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli-2024) konuşma öğrenme alanı bağlamında değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 14(2), 568-586. https://doi.org/10.7884/teke.1598993