Analysis of Learning Outcome and Process Components of the Fifth Grade Social Studies Curriculum of the Century of Türkiye Education Model in the Context of Webb's Depth of Knowledge Levels

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 1, 1501 - 1536, 24.12.2025

H. Şenay Şen , Arda Eren

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1700621

Öz

In the information age, students are expected to be individuals who think, learn how to learn, question, plan, monitor, organize, and evaluate their own thought processes. Curricula are crucial in creating behavioral change and processing information in students. This is because curricula allow for the systematic identification of desired characteristics that can be acquired through education, the creation of appropriate content, the planning of the learning and teaching process, and the testing of behaviors. Therefore, curricula play a fundamental role in both behavioral change and information processing. Webb's depth of knowledge, in its four different levels, points to some learning tasks related to the depth of knowledge and complexity of thought for students. This study was conducted solely to analyze the learning outcomes and process components of the Century of Türkiye Education Model Fifth Grade Social Studies Curriculum' according to Webb's depth of knowledge levels. Data were collected from the examined curriculum document, and descriptive content analysis was performed. According to the findings, the Century of Türkiye Education Model Fifth Grade Social Studies Curriculum has f=19 learning outcomes and f=66 process components. In this context, a distribution was observed as follows: at the first level, f=39 (3 learning outcomes, 36 process components); at the second level, f=17 (5 learning outcomes, 12 process components); at the third level, f=16 (4 learning outcomes, 12 process components); and at the fourth level, f=13 (4 learning outcomes, 9 process components). Accordingly, it was found that approximately half (45.9%) of the learning outcomes and process components were related to the first-level tasks in Webb's depth of knowledge, while the number of fourth-level achievements that lead students to higher-order thinking skills was the lowest (15.3%). The results obtained at the end of the research were compared with similar studies, and some suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

social studies curriculum , Webb’s deep of knowledge , learning outcomes. , The Century of Türkiye Education Model

Etik Beyan

In this research; we declare that the rules specified in the ‘Higher Education Institutions Scientific Research and Publication Ethics Directive’ have been followed and that we have not carried out any actions based on ‘Actions Contrary to Scientific Research and Publication Ethics’. We also declare that the researchers contributed to the study at the same rate and that there is no conflict of interest between them, and that all responsibility for all ethical violations belongs to the article authors. This research was designed in a qualitative research design and a document review was conducted. Descriptive content analysis was used in the analysis of the data. The document used in the research is the ‘Turkish Century Maarif Model, 5th Grade Social Studies Course Curriculum’, which is an official document available on the Ministry of National Education page and is open to the public. In this context, since a methodology requiring ethics committee approval was not followed, ethics committee approval was not obtained.

Destekleyen Kurum

No institutional support was used within the scope of this research. No funds were used.

Teşekkür

During the process of processing the research data, a ‘checklist’ was created by the researchers. The researchers coded this list according to Webb’s Depth of Knowledge levels indicator verbs. In this process, expert (field and program development expert) opinions were also obtained. We would like to thank the field experts who provided their opinions in this context.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Beşinci Sınıf Düzeyindeki Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenlerinin Webb’in Bilgi Derinliği Seviyeleri Bağlamında Analizi

Öz

Bilgi çağında öğrencilerin düşünen, öğrenmeyi öğrenen, sorgulayan, kendi düşünme sürecini planlayan, izleyen, düzenleyen ve değerlendiren bireyler olması beklenmektedir. Öğrencilerde davranış değişikliğinin oluşturulmasında, bilginin işlenmesinde öğretim programları önemlidir. Çünkü öğretim programları ile öğrencilere eğitim yoluyla kazandırılabilir istendik özelliklerin belirlenmesi, buna uygun olan içeriğin oluşturulması, öğrenme öğretme sürecinin planlanması ve davranışların sınanması sistemli şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Dolayısıyla öğretim programları hem davranış değişikliği hem de bilginin işlenmesinde temel bir rol oynar. Webb’in bilgi derinliğinde dört farklı seviyede, öğrenciler için bilgi derinliği ve düşüncenin karmaşıklığına ilişkin bazı öğrenme görevlerine işaret edilmiştir. Bu çalışma yalnızca "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı” öğrenme çıktıları ve süreç bileşenlerinin, Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analiz edilmesi amacıyla yürütülmüştür. Veriler incelenen öğretim programı dokümanından toplanmış ve betimsel içerik analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Beşinci Sınıf Düzeyi”’nde f=19 öğrenme çıktısı ile f=66 süreç bileşeni bulunmaktadır. Bu bağlamda birinci seviyede f=39 (3 öğrenme çıktısı, 36 süreç bileşeni), ikinci seviyede f=17 (5 öğrenme çıktısı, 12 süreç bileşeni), üçüncü seviyede f=16 (4 öğrenme çıktısı, 12 süreç bileşeni) ve dördüncü seviyede f=13 (4 öğrenme çıktısı, 9 süreç bileşeni) olmak üzere bir dağılım olduğu görülmüştür. Buna göre genel olarak öğrenme çıktıları ve süreç bileşenlerinin yarıya yakınının (% 45,9) Webb’in bilgi derinliğinde birinci seviyedeki görevlere yönelik olduğu, öğrencileri üst düzey düşünme becerilerine taşıyan dördüncü seviye kazanımların sayısının ise en az (%15,3) olduğu bulunmuştur. Araştırma sonunda elde edilen sonuçlar benzer araştırmalar ile karşılaştırılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler dersi öğretim programı , Webb’in bilgi derinliği , öğrenme çıktıları , Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli

Etik Beyan

Bu araştırmada; ‘Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’nde belirtilen kurallara uyulduğunu ve ‘Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler’e dayalı hiçbir işlem yapmadığımızı beyan ederiz. Aynı zamanda araştırmacıların çalışmaya aynı oranda katkıda bulunduğunu ve aralarında herhangi bir çıkar çatışmasının bulunmadığını, tüm etik ihlallerde tüm sorumluluğun makale yazarlarına ait olduğunu beyan ederiz. Bu araştırma, Nitel araştırma deseninde tasarlanmış ve doküman incelemesi yapılmıştır. Verilerin analizinde betimsel içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan doküman, Milli Eğitim Bakanlığı sayfasında yer alan ve kamuya açık resmi bir belge olan ‘Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’dır. Bu bağlamda etik kurul izni gerektirecek bir metodoloji izlenmediğinden etik kurul izni alınmamıştır.

Destekleyen Kurum

Bu araştırma kapsamında herhangi kurum desteğinden faydalanılmamıştır. Herhangi bir fon kullan.ılmamıştır

Teşekkür

Araştırma verilerinin işlenmesi sürecinde araştırmacılar tarafından bir ‘kontrol listesi’ oluşturulmuştur. Araştırmacılar bu liste üzerinde Webb'in Bilgi Derinliği seviyeleri gösterge fiillerine göre kodlamaları yapmışlardır. Bu süreçte ayrıca uzman (alan ve program geliştirme uzmanı) görüşü alınmıştır. Bu bağlamada görüş bildiren alan uzmanlarına teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abdulraida, N. A., & Khalaf, K. J. M. (2022). Evaluation of geography books questions for the middle stage according to the levels of cognitive depth. Journal Of Positive School Psychology, 8302-8316.
• Al-Massarweh, S. (2023). The extent of knowledge of achieving the final exam questions for the sixth to eleventh grades to the levels depth of knowledge” DOK” Webb In Jordan. Modern Applied Science, 17(2), 1-70.
• Anderson, L. W. (1999). Rethinking Bloom’s taxonomy: Implications for testing and assessment (ERIC Document Reproduction Service No. ED435630, TM 030 228).
• Ansari, M. R., Rahim, K., Bhoje, R., & Bhosale, S. (2022). A study on research design and its types. International Research Journal of Engineering and Technology (IRJET), 9(7), 1132-1135.
• Arı, S., & Boyraz, C. (2023). K-12 beceri eğitiminde üst düzey düşünme becerileri: Sosyal bilgiler dersi örneği. Millî Eğitim, 52(1), 601-626.
• Bağdat, O., & Saban, P. A. (2014). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin cebirsel düşünme becerilerinin solo taksonomisi ile incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 26(1), 473-496.
• Ben-Porath, S. (2007). Civic virtue out of necessity: Patriotism and democratic education. Theory And Research In Education, 5(1), 41–59.
• Biggs, J. B. & Collis, K. (1982). Evaluating the quality of learning: the SOLO taxonomy. New York: Academic Pres.
• Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of educational objectives, the classification of educational goals, handbook I: Cognitive domain. David Mckay Company.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Bümen, N. T. (2010). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 31(142), 3-14. https://educationandscience. ted.org.tr/article/view/710
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25. baskı). Pegem Akademi. Can Kaya, B. (2024). Doküman analizi. İçinde Ö. Baş & B. Gök (Ed.), Nitel araştırma pratikleri: Eğitimciler için (s. 292–293). Pegem Akademi.
• Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage Publications.
• Coşkun, Ç., & Gelbal, S. (2024). Öğretmen ve öğrenci gözünden siniflarda üst düzey düşünme becerilerinin kazandirilmasi ve belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 259-281.
• Demiralp, N. (2023). 2018 coğrafya dersi öğretim programı 11 ve 12. sınıf kazanımlarının Webb’in bilgi derinliği taksonomisine göre analizi. Journal Of Social, Humanities And Administrative Sciences, 9(71), 3959-3967.
• Demiralp, N., & Özüdoğru, H. Y. (2023). An analysis of the learning outcomes of the 2018 geography curriculum for 9th and 10th grades according to Webb’s Depth of Knowledge. Asian Journal Of Education And Training, 9(4), 142-150.
• Dindar, H., & Demir, M. (2006). Beşinci sınıf öğretmenlerinin fen bilgisi dersi sınav sorularının Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 87-96.
• Eke, C. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programındaki kazanımların Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analizi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri, 4(6), 174-190.
• Eroğlu, D., & Sarar Kuzu, T. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki dilbilgisi kazanımlarının ve sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education, 1(1), 72-80.
• Filiz, S. B., & Baysal, S. B. (2019). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-253.
• Fisher, M., Goddu, M. K., & Keil, F. C. (2015). Searching for explanations: How the internet inflates estimates of internal knowledge. Journal of Experimental Psychology: General, (3), 674-687.
• Gezer, M., & İlhan, M. (2015). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımları ile ders kitabı değerlendirme sorularının SOLO taksonomisine göre incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 1-25.
• Güneş, F. (2012). Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirme. Türklük Bilimi Araştırmaları, (32), 127-146
• Hess, K. K., Jones, B. S., Carlock, D., & Walkup, J. R. (2009). Cognitive rigor: Blending the strengths of Bloom’s Taxonomy and Webb’s Depth of Knowledge to enhance classroom-level processes. Online Submission.
• Hoge, J. D. (2002). Character education, citizenship education, and the social studies. The Social Studies, 93(3), 103–108.
• Kahne, J., & Bowyer, B. (2016). Educating for democracy in a partisan age. American Educational Research Journal, 54(1), 3–34.
• Karabulut, A. (2022). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi programı kazanımlarının Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analizi. Journal of History School, 14(Lv), 4577-4602.
• Karabulut, A., & Tunagür, M. (2021). Türkçe dersi öğretim programındaki kazanımların Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analizi. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (23), 15-29.
• Miles, M. B., & Huberman, A., M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications.
• Leming, J., Ellington, L., & Porter, K. (2003). Where did social studies go wrong?. Thomas B. Fordham.
• Lynch, M. P. (2019). Know-it-all society: Truth and arrogance in political culture. Liveright Publishing.
• Masharipova, F. (2024). From Bloom’s taxonomy ınto webb’s depth of knowledge: Enhancing lesson planning strategies. Emergent: Journal of Educational Discoveries And Lifelong Learning (EJEDL), 3(4), 10.
• Merzifonluoğlu, S. (2023). Sosyal bilgiler eğitimine yönelik yeni bir felsefi yaklaşım: Entelektüel erdemlerin geliştirilmesi olarak sosyal bilgiler [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Sosyal bilgiler dersi 5. sınıf öğretim programı. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli. https://tymm.meb.gov.tr/ogretimprogramlari/ sosyal-bilgiler-dersi/6
• Milson, A. J., & Chu, B.W. (2002). Character education for cyberspace: developing good netizens. The Social Studies, 93(3), 117–119.
• Özden, M., Akgün, A., Çinici, A., Sezer, B., Yıldız, S., & Taş, M. M. (2014). Merkezi sistem ortak sınav fen bilimleri sorularının webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analizi. Adıyaman University Journal of Science, 4(2), 91-108.
• Özkan, U. B. (2021). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi (4. baskı). Pegem Akademi.
• Öztürk, M., Akkan, Y., & Kaplan, A. (2018). 6-8. sınıf üstün yetenekli öğrencilerin problem çözerken sergiledikleri üst bilişsel beceriler: Gümüşhane örneği. Ege Eğitim Dergisi, 19(2), 446-469.
• Senemoğlu, N. (2018). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya (25. bs.). Anı Yayıncılık.
• Şengül, S., & Işık, S. C. (2014). The role of 1st grade students› metacognitive skills in solving problems related to “Webb’s Depth of Knowledge Levels”. The Journal of Academic Social Science Studies, 24(1), 93-127.
• Sirem, Ö. (2024). Betimsel analiz. İçinde Ö. Baş ve B. Gök (Eds.), Nitel araştırma pratikleri (ss.333). Pegem.
• Taylor, K. (2021). Online professional development and teacher capacity to ıncorporate english language arts assignments based on levels 3 and 4 of webb’s depth of knowledge framework [Unpublished doctoral dissertation]. Trevecca Nazarene University.
• Weay, A. L., Masood, M., & Abdullah, S. H. (2016). Systematic review of revised Bloom taxonomy, SOLO taxonomy and Webb’s depth of knowledge (DOK) in assessing students’ historical understanding in learning history. Malaysian Journal of Higher Order Thinking Skills In Education, 3, 1-27.
• Webb, N. L. (1997). Criteria for alignment of expectations and assessments in mathematics and science education. (Research Monograph No. 6. Madison/ University Of Wisconsin– Madison, Wisconsin Center For Educational Research ), National Institute for Science Education (NISE) Publications. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED414305.pdf
• Webb, N. L. (1999). Alignment of science and mathematics standards and assessments in four states. (Research monograph no. 18). national ınstitute for science education University Of Wisconsin-Madison.
• Webb, N. L. (2002). Depth-of-knowledge levels for four content areas. Language Arts,28,1-9.
• Webb, N. L. (2007). Issues related to judging the alignment of curriculum standards and assessments. Applied Measurement İn Education, 20(1), 7-25.
• Webb, N. L. (2009). Webb’s depth of knowledge guide: Career and technical education definitions. University of Wisconsin, Center for Education Research. https:// www.ccresa.net/wp-content/uploads/2012/06/Webbs-DOK-Guide.pdf.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.