Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli 2024 Okul Öncesi Eğitim Programı’nda Değerler ve Alan Becerileri Arasındaki İlişkinin Analizi

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 1, 1471 - 1500, 24.12.2025

Gülçin Güven , Filiz Dere

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1705437

Öz

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde hazırlanan 2024 Okul Öncesi Eğitim Programı’ndaki alan becerilerinin (Türkçe, matematik, fen, sosyal, sanat, müzik, hareket ve sağlık) ilişkili olduğu değerler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirilen araştırmada, programdaki alan becerileri ve değerler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilerek ilişkilendirilmiştir. Araştırmanın sonuçları programda 20 farklı değere yer verildiğini, alan becerilerinin en çok çalışkanlık, özgürlük ve estetik değerleriyle; en az mahremiyet, adalet ve tasarruf değerleriyle ilişkilendirildiğini göstermektedir. Buna karşın aile bütünlüğü, sevgi ve merhamet değerleriyle alan becerisi arasında doğrudan ilişkisi kurulamamıştır. Bunun yanında hareket ve sağlık alan becerileri 16, sosyal alan becerileri 15, müzik alan becerileri 13, sanat alan becerileri 11, fen alan becerileri 9, Türkçe alan becerileri 7, matematik alan becerileri 3 farklı değerle ilişkilendirilebilmiştir. Bulgular, mevcut programda tüm alan becerileri ile değerler arasındaki ilişki düzeylerinin benzer dağılım gösterdiğini ortaya koymaktadır. Araştırmanın sonuçları Okul Öncesi Eğitim Programı’nın değerler eğitimi açısından daha belirgin ve anlaşılır bir şekilde yenilenmesinde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

değerler , maarif modeli , okul öncesi eğitim programı , alan becerileri

Analysis of the Relationship Between Values and Field Skills in The Century of Türkiye Education Model 2024 Preschool Education Program

Öz

The present study examines the field skills (Turkish, mathematics, science, social studies, art, music, movement, and health) in the 2024 Preschool Education Program, prepared within the framework of the Century of Türkiye Education Model, and their associated values. In the research conducted using the document analysis method, the field skills and values in the program were evaluated and correlated through content analysis. According to the study's initial findings, 20 different values were included in the program, and it was found that the field skills were most closely associated with the values of diligence, aesthetics, and freedom, and least closely related to the values of privacy, justice, and frugality. However, no direct association could be found between the values of family integrity and compassion with field skills. In addition, movement and health domain skills were associated with 16 values, social domain skills with 15, music domain skills with 13, art domain skills with 11, science domain skills with 9, Turkish domain skills with 7, and mathematics domain skills with 3 values. The findings reveal that, in the current curriculum, the levels of association between all disciplinary skills and values exhibit a comparable distribution. The study results can be used to revise the relevant program more explicitly and comprehensively in terms of values education.

Anahtar Kelimeler

values , preschool education program , field skills , the century of Türkiye education model

Kaynakça

• Aral, N., & Kadan, G. (2018). 2013 Okul öncesi eğitim programının değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(1), 113-131. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720182159
• Arslan, A., & Çelikel, S. (2025). Okul öncesinden hayat bilgisi dersine erdemdeğer- eylem. Asya Studies, 9(31), 89-106. https://doi.org/10.31455/ asya.1609975
• Bakioğlu, A., & Levent, F. (2014). Türkiye’nin geleceği için önemli bir yatırım: Etik değerler eğitimi. Yeni Türkiye Dergisi, 10(58), 258-261. http://www. faruklevent.com/dosyalar/Etik_Egitimi_Makale.pdf
• Birkan, B., Çaka, A. İ., Pere, L., & Alaca, M. (2021). Sosyal beceriler ders kitabı (I. kademe (1, 2, 3 ve 4. sınıf). Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://orgm. meb.gov.tr/derskitaplari/ciltler/1kademe/1kademesosyalbecerilerDK.pdf
• Çifçi, T., Dere, F., & Eren, N. H. (2021). Türkiye’de okul öncesi eğitimi alanında değerler ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. International Journal of Field Education, 7(1), 62-79. https://doi.org/10.32570/ ijofe.880814
• Demircioğlu, A., & Demircioğlu, D. (2016). Hilmi Ziya Ülken’e göre okul öncesi eğitimde oyun-değer ilişkisi. Eurasian Education & Literature Journal, 4, 62-78. https://doi.org/10.17740/eas. edu.2016%E2%80%90V4%E2%80%9005
• Dere, İ., & Gökçınar, B. (2022). Değişen paradigma bağlamında vatandaşlık. E. Dinç, İ. Dere & S. Üztemur (Ed.), Vatandaşlık bilgisi ve eğitimi: Demokratik vatandaşlık eğitimi için yeni bir yaklaşım içinde (s. 7-25). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dere, İ., & Yavuzay, M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre okulda değerler eğitimi: bir olgubilim çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 61-91. https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/787674
• Dönmez, Ö., Sözen, G., & Demirkaya-Demirbaş, E. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal değerler kazanımlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. International Primary Educational Research Journal, 4(1), 59-71. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iperj/issue/58845/748117
• Duffy, B. (2014). The analysis of documentary evidence. In J. Bell (Ed.), Doing your research project: A guide for first-time researchers. McGraw-Hill Education.
• Gündüz, M., Aktepe, V., Uzunoğlu, H., & Gündüz, D. D. (2017). Okul öncesi dönemdeki çocuklara eğitsel oyunlar yoluyla kazandırılan değerler. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 62-70. https://doi.org/10.21666/muefd.303856
• Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169–202. https://doi.org/10.1080/713657146
• Johansson, E., Cobb-Moore, C., Lunn-Brownlee, J., Walker, S., Boulton-Lewis, G., & Ailwood, J. (2014). Children’s perspectives on values and rules in Australian early education. Australasian Journal of Early Childhood, 39(2), 12–20. https://doi.org/10.1177/1836939114039002
• Kaya, Y., Günay, R., & Aydın, H. (2016). Okul öncesi eğitimde drama yöntemi ile işlenen değerler eğitimi derslerinin farkındalık düzeyi üzerindeki etkisi. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 23-38. https://doi. org/10.19126/suje.76036
• Kılıç-Türel, Y., Şimşek, A., Şengül-Vautier, C. G., Şimşek, E., & Kızıltepe, F. (2023). 21. Yüzyıl becerileri ve değerlere yönelik araştırma raporu. TTKB. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_05/11153521_21.yy_ becerileri_ve_degerlere_yonelik_arastirma_raporu.pdf
• Kocalar, E., & Bay, E. (2020). 2013 Okul öncesi eğitim programının karakter eğitimi açısından değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 1304-1319. https://doi.org/10.17679/inuefd.780300
• Leavy, P. (2017). Research design: Quantitative, qualitative, mixed methods, arts-based, and community-based participatory research approaches. Guilford.
• Macun, B. (2023). Değer kavramının tanımı, önemi ve değerler sınıflandırması. E. Sezgin (Ed.), Çocuk gelişiminde değerler eğitimi içinde (ss. 1-20). Eğiten Kitap.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2010). 18. Milli eğitim şûrası kararları. https:// ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29170222_18_sura.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Okul öncesi eğitim programı. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195712275243okuloncesi_ egitimprogrami.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2024). Okul öncesi eğitim programı. https:// tymm.meb.gov.tr/upload/brosur/ortak_metin.pdf#page=35.99
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB. (2025). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları ortak metni. https://tymm.meb.gov.tr/upload/ brosur/2024programortakmetinOnayli.pdf
• Neslitürk, S., & Deniz, M. E. (2014). Anne değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri düzeylerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(4), 103-116. https://dergipark.org.tr/en/pub/pegegog/ issue/22574/241159
• Özdemir-Beceren, B., & Bilgen, Z. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının değer algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Theory and Practice in Education, 15(4), 363-379. http://dx.doi. org/10.17244/eku.558989
• Özkan, B., & Balaban-Dağal, A. (2023). Okul öncesi eğitime devam eden ve etmeyen 60-72 aylık çocukların değer algılarına ebeveyn tutumlarının etkisinin incelenmesi. Turkish Studies-Education, 18(3), 1007-1028. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.66470
• Öztürk-Samur, A. (2011). Değerler eğitimi programının 6 yaş çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimlerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Savaş, G., & Duman, G. (2023). MEB Okul Öncesi Eğitimi Matematik Etkinliklerinin Matematiksel Değerler Açısından İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 58, 2969-2987. https:// doi.org/10.53444/deubefd.1339977
• Tanrıverdi, H., & Erarslan, N. (2015). Okul öncesi çocukların sosyal uyum ve beceri düzeyleri ile değer kazanımları arasındaki ilişki. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 9-23. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbed/issue/20718/221393
• Topaç, N., Bardak, M., Kirişci, M., & Mertoğlu, E. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının değer kavramlarını tanımlamalarının incelenmesi: Nitel bir çalışma. Değerler Eğitimi Dergisi, 18(39), 447-487. https://doi. org/10.34234/ded.720094
• Uyanık-Balat, G. (2004). Çocuklar ve değerler eğitimi. Çoluk Çocuk Dergisi, 45, 18-20.
• Uyanık-Balat, G. (2012). Okul Öncesinde Değerler Eğitimi. G. Uyanık (Ed.), Okul öncesinde değerler eğitimi ve etkinlik örnekleri içinde (s. 2-37). Pegema Akademi Yayınları.
• Veugelers, W., & Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching, 9(4), 377–389. https://doi.org/10.1080/1354060032000097262
• Yaka, Ş., Yalçın, D., & Denizli, E. (2014). Okul öncesi eğitimde verilecek öncelikli değerlere ilişkin veli görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(28), 169- 192. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/29170/312366
• Yazar, T., & Erkuş, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 196-211. https:// dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47944/606582