FARKLI FEN BAŞARI DÜZEYLERİNE SAHİP ORTAOKUL 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BAZI ÖZELLİKLERİNİN FEN BAŞARILARINA OLAN ETKİSİ

Yıl 2019, TEMEL EĞİTİM, 203 - 221, 30.12.2019

Ömer Acar , Gülçin Çelik

Öz

Öz: Bu çalışmada farklı fen başarısına sahip ortaokullardaki 6.sınıf öğrencilerinin fene yönelik
tutumlarının, problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerinin, fen öğretimi hakkındaki
görüşlerinin ve sosyo-ekonomik statülerinin fen başarılarına olan etkisi incelenmiştir. Çalışma,
fen başarı düzeyi yük- sek okullarda okuyan 370 ve fen başarı düzeyi düşük okullarda okuyan 249 6.
sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Araştırmada korelasyonel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Her
bir bağımsız değişkenin altındaki faktörleri belirlemek için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır.
Öğrencilerin fen başarıları için ise il genelinde uygulanmış olan ortak bir sınavın sonucu
kullanılmıştır. Veriler çoklu lineer regresyon yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın
sonucunda fen başarı düzeyi düşük okullarda okuyan öğrencilerin fen başarılarını, etkileşimli sınıf
ortamı ve fen ile ilgili benliğin olumlu, fen bilimleri dersi uygulamalarının ise olumsuz yönde
etkilediği; fen başarı düzeyi yüksek okullarda okuyan öğrencilerin fen başarılarını ise fen ile
ilgili benlik ve sosyo-ekonomik statünün olumlu, fen bilimleri dersi uygulamaları ve okul dışı
fennin ise olumsuz yönde etkilediği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fen başarısı, yansıtıcı düşünme, fen eğitimi, tutum

Kaynakça

• Acar, Ö. (2016). Examination of science learning equity by argumentation ınstruction between students having different socio-economic status and attending different achievement level schools. Journal of Turkish Science Education, 13(4), 262-280.
• Acar, Ö. (2017). Türkiye’de az ve çok başarılı okullardaki öğrencilerin ve kız-erkek öğrencilerin duyuşsal ve bilişsel değişkenler açısından farklarının incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 500-518.
• Acar, Ö. (2019). Investigation of the science achievement models for low and high achieving schools and gender differences in Turkey. Journal of Research in Science Teaching, 56(5), 649-675.
• Akkus, R., Gunel, M., ve Hand, B. (2007). Comparing an inquiry‐based approach known as thescience writing heuristic to traditional science teaching practices: Are there differences?International Journal of Science Education, 29(14), 1745-1765.
• Alacacı, C., ve Erbaş, A. K. (2010). Unpacking the inequality among Turkish schools: Findings from PISA 2006. International Journal of Educational Development, 30(2), 182–192.
• Aypay, A., Erdoğan, M., ve Sözer, M. A. (2007). Variation among schools on classroom practices in science based on TIMSS-1999 in Turkey. Journal of Research in Science Teaching, 44(10), 1417-1435.
• Baş, G. (2013). İlköğretim öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile fen ve teknoloji dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 128-142.
• Berberoğlu, G., Çelebi, Ö., Özdemir, E., Uysal, E., ve Yayan, B. (2003). Üçüncü uluslararası matematik ve fen çalışmasında Türk öğrencilerin başarı düzeylerini etkileyen etmenler. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2(3), 3-14.
• Büyüköztürk Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Ceylan, E. (2009). PISA 2006 sonuçlarına göre Türkiye’de fen okuryazarlığında düşük ve yüksek performans gösteren okullar arasındaki farklar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 55-75.
• Ceylan, E. ve Berberoğlu, G. (2007). Öğrencilerin fen başarısını açıklayan etmenler: Bir modelleme çalışması. Eğitim ve Bilim, 32(144), 36-4 Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Çakır, N. K., Şenler, B., ve Taşkın, B. G. (2007). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 637-655.
• Çaycı, B., ve Kılıç, R. (2017). The relationship between the academic achievement of primary shool students and the science-mathematics attitudes and basic skill levels. International Congress Of Eurasian Social Sciences, 8(28), 46-66.
• Geier, R., Blumenfeld, P. C., Marx, R. W., Krajcik, J. S., Fishman, B., Soloway, E., ve Clay‐Chambers, J. (2008). Standardized test outcomes for students engaged in inquiry‐based science curricula in the context of urban reform. Journal of Research in Science Teaching, 45(8), 922-939.
• Keskinkılıç, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersinde uygulanan yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinliklerin bilimsel süreç becerilerinin gelişimine ve başarıya etkisi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmış Doktora Tezi), Konya.
• Kızılkaya, G. ve Aşkar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(154), 82-92.
• Kind, P., ve Barmby, P. (2010). Defending the attitude scales. In Issa M. Saleh & Myint S. Khine (Eds.), Attitude research in science education: Classic and contemporary measurements. Charlotte, NC: Information Age Publishing.
• Kind, P., Jones, K., ve Barmby, P. (2007). Developing attitudes towards science measures. International Journal of Science Education, 29(7), 871-893.
• Kirschner, P. A., Sweller, J., ve Clark, R. E. (2006). Why minimal guidance during instruction does not work: An analysis of the failure of constructivist, discovery, problem-based, experiential, and inquiry-based teaching. Educational Psychologist, 41(2), 75-86.
• Marginson, S., Tytler, R., Freeman, B., ve Roberts, K. (2013). STEM country comparisons: International comparisons of science, technology, engineering and mathematics (STEM) education. Mel- bourne, Vic: Australian Council of Learned Academies.
• Martin, M. O., Mullis, I. V. S., Foy, P., ve Stanco, G. M. (2012). TIMSS 2011 international results in science. Chestnut Hill: TIMSS & PIRLS International Study Center.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi, (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Özdemir, E. (2003). Sekizinci sınıf öğrencilerin fen başarısına etki eden faktörlerin üçüncü uluslararası matematik ve fen çalışması Türkiye verilerine dayalı modellenmesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Schreiber, L. M., ve Valle, B. E. (2013). Social constructivist teaching strategies in the small group classroom. Small Group Research, 44(4), 395-411.
• The organisation for economic co-operation and development (2006). OECD programme for international student assessment 2006: Student questionnaire. Retrieved on 17-October 2013, at URL: http://pisa2006.acer.edu.au/downloads.php.
• The Organisation for Economic Co-operation and Development. (2016a). PISA 2015 results (Volu- meI): Excellence and equity in education. Paris: OECD Publishing.
• The Organisation for Economic Co-operation and Development. (2016b). PISA 2015 results (Volume II): Policies and practices for successful schools. Paris: OECD Publishing.
• Türk Eğitim Derneği. (2014). PISA 2012: Türkiye üzerine değerlendirme ve öneriler. Ankara: Öncü Basımevi.
• Tok, Ş. (2008). Fen bilgisi dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 7(3), 557-568.
• West S. G, Finch J. F., ve Curran P. J. (1995). Structural equation models with nonnormal variables: prob- lems and remedies (pp. 56–75). In Hoyle RH, ed., Structural equation modeling: Concepts, issues and applications. Newbery Park, CA: Sage.
• Yetişir, M. İ. (2014). Türkiye’de sekizinci sınıf öğrencilerinin fen başarısına öğrenci ve sınıf faktörlerinin çok düzeyli etkileri. Eğitim ve Bilim, 39(172), 108-120.